De waanzinnige uitverkoop van Amerikaanse ruwe olie deze week, die zelfs na het aflopen van het futurescontract in mei lijkt voort te duren, zal de wereldwijde oliemarkten, maar ook de toekomst van de Amerikaanse olie-industrie voor de komende jaren opnieuw vormgeven.
Onafhankelijke Amerikaanse olieproducenten staan op de rand van de afgrond en het aantal faillissementen zal naar verwachting exponentieel toenemen. De financiële druk op bedrijven stapelt zich op, nu schuldeisers hun geld terugvragen en financiële instellingen een klap krijgen van de ineenstorting van de prijs van het futurescontract van mei.
Amerikaanse oliemarkt
De marktontplooiing was vooral het gevolg van de specifieke structuur van de Amerikaanse oliemarkt, die in de eerste plaats was opgezet om aan de behoeften van de Amerikaanse industrie te voldoen en de binnenlandse markt te voorzien van de energie die nodig is om te groeien. De aanleg van infrastructuur voor olie- en gaspijpleidingen, die allemaal terechtkomen bij de grootste olieopslagfaciliteiten ter wereld in en rond Cushing, Oklahoma, is een valkuil geworden.
De huidige wereldwijde oliereserves, die mede zijn ontstaan door een decennium van productiestijgingen van schalievelden in de VS, hebben Cushing getransformeerd tot knelpunt, waar een gebrek aan olieopslag en transportcapaciteit de olieprijs maandag voor het eerst in een negatief territorium heeft gebracht.
Brent olie
De wereldwijde markt bevindt zich nog niet in dezelfde situatie. In tegenstelling tot de West-Texas Intermediate markt heeft North Sea Brent Blend ruwe olie nog steeds een zekere ondersteuning, voornamelijk door de toegang tot de wereldmarkt. De anomalie op de Amerikaanse markt is al lange tijd bekend, maar toen de wereldwijde vraag naar olie steeg, konden de overtollige Amerikaanse schalievolumes internationale klanten bereiken.
Met de huidige ongekende niveaus van vraaguitval, geschat op 20-25 procent van de wereldmarkt, zijn klanten niet geïnteresseerd of in staat nieuwe volumes aan te nemen. De Amerikaanse producenten zullen de grootste slachtoffers van hun eigen succes worden.
Productiebeperkingen
Toen Saoedi-Arabië opriep tot een wereldwijd pact voor productiebeperkingen, is het vermeldenswaardig dat de Verenigde Staten, de grootste olieproducent ter wereld, niet heeft deelgenomen aan de deal. De Amerikaanse regering bood geen enkele concrete steun aan de wereldwijde overeenkomst om een overvloed aan olie te vermijden middels gezamenlijke, preventieve bezuinigingen op de productie. Ze boden wel aanbodbeperkingen aan via onafhankelijke olieproducenten, die sowieso al putten sloten die economisch niet meer rendabel waren.
Het resultaat van dit beleid is voor iedereen zichtbaar. De Amerikaanse olieproducenten bleven recordvolumes ruwe olie in een verzadigde markt pompen, waar de handelaren niet eens genoeg opslagruimte konden vinden om de olie in op te slaan.
Amerikaans overschot
De Amerikaanse president Donald Trump dacht dat hij een overschot aan olie op de Amerikaanse markt kon voorkomen door de OPEC en Rusland te vragen de productie te verminderen. Daarin heeft hij zich ernstig vergist. Op dit moment komt de wereldmarkt voor olie weer in evenwicht, terwijl de Amerikaanse markt blijft verdrinken in een overdaad aan olie.
Washington lijkt niet te hebben begrepen dat het aanmoedigen van de OPEC en de bondgenoten om de productie te verlagen de druk op de Amerikaanse schalie-industrie niet zou verlichten. De door de OPEC en andere producenten overeengekomen productieverlaging heeft de druk op de schalieproducenten alleen maar verhoogd, omdat zij de productie niet vrijwillig hebben verlaagd.
Door gehoor te geven aan de internationale druk en de productie te verlagen, hebben de OPEC, Saoedi-Arabië en Rusland de VS in een hoek gedreven. Na het volgen van de oproep van Trump om de productie te beperken kan de OPEC niet verantwoordelijk worden gesteld voor de crisis die de Amerikaanse markt teistert.
Overwinning voor OPEC en haar bondgenoten
Als er een oorlog op de oliemarkt uitbreekt, dan ligt een overwinning van de OPEC in het verschiet. Zonder zelfs maar een agressieve marktstrategie in te voeren hebben de OPEC en haar bondgenoten de zwakte van hun tegenstander en de wereldwijde vraagvernietiging in hun voordeel weten uit te buiten.
In de komende jaren zullen de OPEC, Saoedi-Arabië en Rusland weer aan de top van de wereldwijde oliemarkt staan en hun marktleiderschap tonen. Geen enkele marktdeelnemer zal dit jaar ongeschonden uitkomen, maar de OPEC en hun bondgenoten zullen sterker uit de bus komen dan eind 2019 het geval was.
Deze analyse van Cyril Widdershoven verscheen op 23 april 2020 op Al Arabiya. Dit artikel weerspiegelt de visie van de auteur en hoeft daarom niet overeen te komen met de visie van Geotrendlines.
