Het huidige optimisme van analisten en de media dat een einde komt aan het aanhoudende geruzie binnen de OPEC+ over de olieprijs is volkomen ongerechtvaardigd. De voortdurende volatiliteit van de oliemarkt, de strijd tussen toonaangevende producenten om marktaandeel, de logistieke onmogelijkheid om Amerikaanse productieverlagingen af te dwingen en de voortdurende vraaguitval als gevolg van COVID-19 zijn geen problemen die door een OPEC-bijeenkomst kunnen worden opgelost.
Onmiddellijk na het laatste OPEC-twitteroffensief van Trump kwamen Saoedi-Arabië en Rusland met kritische uitspraken over de impact en invloed van de Amerikaanse president op de kwestie. Terwijl Poetin en Mohammed bin Salman aarzelen om Trump te bekritiseren, ligt de echte macht als het gaat om de oliemarkt niet bij de Amerikaanse president. De tweet van Trump die beweert dat bin Salman en Poetin zouden instemmen met een productievermindering van meer dan 10 miljoen vaten per dag toont niet alleen zijn overschatting van zijn eigen macht over de twee landen aan, maar toont ook een gebrek aan kennis over de onderliggende marktfundamenten en de huidige wereldwijde vraaguitval.
Vraaguitval
Zoals de voormalige Amerikaanse president George W. Bush verklaarde tijdens zijn verkiezingscampagne, die overigens niet goed eindigde: "It's the economy, stupid". De tweets van Trump en zijn algemene benadering van deze kwestie suggereren dat hij en zijn regering niet in contact staan met de realiteit.
Zelfs als een Saoedisch-Russische combinatie de olieproductie met 10 miljoen vaten per dag beperken zou de reactie op de olieprijs minimaal en zeer kortstondig zijn. Op dit moment waarschuwen vooraanstaande deskundigen op de oliemarkt, zoals Vitol, Trafigura en Goldman Sachs, voor een totale destructie van de vraag van 20 miljoen vaten per dag of meer.
Als we kijken naar de bezuinigingen op de wereldwijde raffinaderijen, dan hebben we al een niveau van -17 miljoen vaten per dag of meer bereikt. Bedrijven verderop in de keten verminderen al hun productie, terwijl de vraag van industrie en consumenten wereldwijd in elkaar stort. Lock-downs in meer dan de helft van de wereld hebben een grote impact, waardoor de vraag naar olie, gas en andere soorten energie wordt geraakt.
Het verlagen van de productie met meer dan 10 miljoen vaten per dag is geen echte oplossing en kan zelfs leiden tot een negatieve reactie van de markten. Wanneer de productieverlagingen er niet in slagen de olieprijzen te doen stijgen, kan de angst in de markt een historische hoogtepunt bereiken, waardoor de olieprijzen de komende weken tot onder de $10 per vat zouden kunnen dalen.
Verenigde Staten
De komende "OPEC+ & vrienden" bijeenkomst wordt een zeer lastige. Er is een zeer reële mogelijkheid dat de vergadering mislukt, omdat de doelen die zijn gesteld totaal onduidelijk zijn. Saoedi-Arabië, waarschijnlijk gesteund door Abu Dhabi, heeft een noodvergadering belegd, niet alleen van OPEC+ leden maar van alle olieproducerende landen. Dat betekent dat, volgens westerse media althans, de VS is uitgenodigd en waarschijnlijk aanwezig zal zijn.
Door de VS uit te nodigen lijkt het erop dat Saoedi-Arabië de bluf van Trump heeft beantwoordt, omdat Washington door het bijwonen van de bijeenkomst impliciet zou verklaren dat een mogelijke overeenkomst over de productiebeperkingen ook de VS zou omvatten.
Als je naar de Amerikaanse upstream olie- en gassector kijkt, dan is er één ding dat je kunt zeggen zonder enige analyse... Washington en de Amerikaanse olie- en gasproducenten zitten niet op dezelfde golflengte. Suggesties dat Washington in staat zou zijn om de Amerikaanse olie te controleren of zelfs te dwingen om de productie te verlagen, desnoods via wetgeving, zijn belachelijk en zouden eindigen in een gigantische juridische strijd.
Zelfs als alleen vertegenwoordigers van Texas aanwezig zijn, zullen de oliemaatschappijen zich waarschijnlijk niet aan de afspraken houden, het zit gewoonweg niet in het DNA van Amerikaanse olie- en gasbedrijven om op internationaal niveau samen te werken. De vrijemarkteconomie is een hoeksteen van de Amerikaanse samenleving en het bedrijfsleven.
Rusland en Saoedi-Arabië
De tweede grote bedreiging op de geplande vergadering van komende week is dat Saoedi-Arabië er helemaal niet van overtuigd lijkt te zijn dat het zijn huidige tactiek moet veranderen. Zijn gerichte doelstellingen om marktaandeel terug te winnen, Rusland te dwingen om aan de tafel te komen en niet-OPEC producenten zoals de Amerikaanse schaliesector op hun knieën te brengen werken goed.
Verschillende Saoedische functionarissen hebben verklaard dat zij bereid zijn een nieuwe overeenkomst te bespreken, maar alleen onder voorwaarde dat potentiële productieverminderingen op de schouders van iedereen zullen liggen, niet alleen van Saoedi-Arabië, Rusland en de Verenigde Arabische Emiraten. In dit licht is de eis van Trump om Rusland en Saoedi-Arabië meer dan 10 miljoen vaten per dag te laten schrappen op zijn zachtst gezegd onrealistisch.
De positie van Rusland is tot nu toe onduidelijk gebleven. Terwijl Poetin nog steeds doet alsof hij zich geen zorgen hoeft te maken, zijn de Russische oligarchen en de Russische leider bereid te debatteren over alle opties die op tafel liggen. Rusland ziet het huidige standpunt van Trump als een kans om op zeer korte termijn wat toezeggingen van de VS te krijgen.
Rusland zou kunnen overwegen om met de VS samen te werken, indien Washington ermee instemt een einde te maken aan de Russische sancties. Maar dat is niet zo belangrijk voor Moskou als een sterke relatie met Riyad en de OPEC. Toekomstige kansen met Saoedi-Arabië zijn voor Poetin aantrekkelijker dan een positieve relatie met een president die dit jaar misschien niet wordt herkozen.
Andere olieproducenten?
Terwijl alle ogen de komende dagen gericht zullen zijn op Washington, Riyad en Moskou is er een vierde groep die van vitaal belang zal zijn op de geplande vergadering. Om een besparing van 10 miljoen vaten per dag te realiseren zal de OPEC alle andere olieproducerende landen moeten overtuigen om bij te dragen.
Op dit moment lijkt het onrealistisch om zo'n grote groep van onafhankelijke landen te overtuigen zich bij deze inspanningen aan te sluiten. Landen als Libië, Iran, Irak, Brazilië en Canada zullen op dit moment waarschijnlijk niet instemmen met een verlaging van de productie. Dit is nog een reden waarom de geplande OPEC-vergadering van aankomende week waarschijnlijk zal mislukken.
Sentiment
De echte angst voor de markten op dit moment zou het sentiment en de verwachtingen moeten zijn. Nadat Trump in een tweet een productiebeperking van 10-15 miljoen vaten per dag noemde, zijn de olieprijzen sterk gestegen en zal alles wat minder is dan dat als een mislukking worden gezien.
Na wat op het punt staat een vrij rustig weekend voor de energiemarkten te worden, zal een mislukking van het overleg volgende week met alle media-aandacht de markten waarschijnlijk tot razernij drijven. Deze angst, in combinatie met de voortdurende vraaguitval, kan volgende week een ernstig probleem voor de oliemarkten worden.
Met dit in het achterhoofd zou de rationele kortetermijnaanpak van de OPEC+ moeten zijn, vooral voor Riyad en Moskou, om helemaal niet in beweging te komen. Verhoog de productie niet en ga op de kade staan om te kijken hoe de Amerikaanse schalie en niet-OPEC olietankers hun olieopslag tot de rand toe vullen.
Als de OPEC+ haar productie verlaagt zonder de hulp van andere landen, dan verliest ze haar toekomstige hefboomwerking en kunnen de markten alsnog crashen. Door niets te doen kunnen Saoedi-Arabië en Rusland de illusie in stand houden dat een productieverlaging van de OPEC+ de markt zal redden.
Deze analyse van Cyril Widdershoven verscheen op 3 april 2020 op Oilprice.com. Dit artikel weerspiegelt de visie van de auteur en hoeft daarom niet overeen te komen met de visie van Geotrendlines.
