Cycli en trends lopen als een rode draad door het leven. Het is het fundamentele ritme van de mens, de natuur, maar ook van de economie en de financiële markten. De idee dat de geschiedenis volgens een patroon verloopt, kan daarom worden benut om de toekomstige loop der gebeurtenissen te voorzien. Het grote voordeel is dan dat je daarop kunt inspelen. Dat is ook de reden dat ik bij beleggen gebruik maak van cycli met mijn Trend Tracker systeem.
Vanwege het grote belang van cycli en cyclisch denken, willen we daar aandacht aan besteden in deze artikelenreeks. Achtereenvolgens zullen dat de volgende onderwerpen zijn. Wat is een cyclus eigenlijk? Welke cycli kunnen we onderscheiden in de economie en de financiële markten? En hoe verhouden die zich tot elkaar?
Alles beweegt cyclisch
In het eerste deel behandelden we de belangrijkste economische cycli en gaven we inzicht in de grote golfbewegingen op de huizenmarkt. Het tweede en derde deel ging in op de lange Kondratieffgolf. In het vierde deel lieten we zien hoe overheden en centrale banken met hun manipulaties een kunstmatige stabiliteit hebben gecreëerd. Voor het vijfde deel werkten we één van onze drie toekomstscenario’s uit: het deflatiescenario. In het zesde deel gingen we in op het Economic Confidence Model (ECM) van Martin Armstrong.
In het zevende deel behandelden we het eerste deel van Armstrong’s Revolutionairy Cycle, waarin de jaren 2020, 1934 en 1848 een cruciale rol spelen. Jaren van grote turbulentie waarin belangrijke trends in gang werden gezet. In dit artikel volgt het tweede deel. Waar gaan we nu naartoe?
1934 keerpunt
Nederland werd – zo afhankelijk als het toen al was van het wel en wee van de wereldeconomie – hard getroffen door afnemende exporten met dalende prijzen. Vooral de boeren kregen harde klappen. Bovendien voelden zij zich ook miskend door de politiek en de bevolking. Om hun eigen belangen beter te behartigen en hun beeldvorming te verbeteren werd in 1933 de Nationale Boerenbond ‘Landbouw en Maatschappij’ opgericht.
Omdat deze beweging het bestaande georganiseerde bestel vooral wantrouwde en zich er dan ook niet naar wenste te voegen, werd Landbouw en Maatschappij vrijwel direct verdacht van fascisme. Het georganiseerde verzuilde bestel en de koppeling tussen politiek systeem en corporatieve belangenbehartiging boden geen ruimte voor de bond.
Een derde van de beroepsbevolking raakte werkloos als gevolg van de economische crisis. Vanaf 1933 bestuurde Hendrik Colijn met harde hand ons land. Colijn probeerde het groeiende overheidstekort te bestrijden door diverse keren de ambtenarensalarissen en uitkeringen te verlagen. Wat tot scherpe protesten leidde. In 1933 tot muiterij op de kruiser De Zeven Provinciën en in 1934 tot volksoproeren in diverse Nederlandse steden. Berucht werd vooral het Jordaanoproer het communistenoproer, dat door mariniers werd neergeslagen en waar zes doden en 47 gewonden bij vielen.
Intussen was Roosevelt in de VS begonnen met de New Deal (de nieuwe aanpak). Dit was een grootscheeps geïmproviseerde aanpak van de economische crisis waarmee de overheid haar invloed op de samenleving en de economie fors uitbreidde. Het aantal overheidsprogramma’s groeide flink, evenals het overheidsapparaat en het overheidstekort. Conservatieve Amerikanen spraken zelfs van cryptocommunisme.
Goudverbod
In 1933 verbood Roosevelt de Amerikanen nog langer goud te bezitten. Hij eiste de hele Amerikaanse particuliere goudvoorraad op. Alle burgers moesten hun goud inleveren. Als compensatie kregen ze 20,67 dollar per troy ounce (31,1 gram) voor hun ingeleverde goud terug. In 1934 liet de regering Roosevelt de goudprijs 69 procent stijgen om uit de deflatiespiraal te komen. De goudprijs werd op 35 dollar vastgesteld waar het tientallen jaren op zou blijven staan. Critici spraken over een grote goudroof want de burgers moesten met lede ogen en lege handen toekijken hoe de overheid de waarde van haar goudreserve in één klap van 4 miljard naar 6,8 miljard dollar verhoogde.
In 1934 nodige Roosevelt de Britse econoom John Maynard Keynes uit voor een gesprek in het Witte Huis over diens ideeën inzake maatregelen om de economische crisis aan te pakken. Twee jaar later zou Keynes zijn ideeën publiceren in het boek The General Theory of Employment, Interest and Money. Dit boek werd wereldberoemd vanwege zijn totaal nieuwe theorie om overheden ongebreideld geld te laten uitgeven om de economische crisis te lijf te gaan. Keynes voorzag zo het ingrijpen van de staat in de economie van legitimiteit. Hij zou daarmee de trend zetten van overheden die voortdurend verder ingrijpen in de economie. Een trend die is uitgelopen op een standaardprocedure van economen en politici om overheden almaar meer geld uit te laten uitgeven. Geld dat ze niet hebben. Zo werd Keynes, net als Marx, tot één van de meest invloedrijke economen ooit.
Lees ook:
- De terugkeer van monetair goud in drie scenario’s (Deel 1)
- Analyse: Hoe de goudpolitiek van euro afwijkt van de dollar
2020: keerpunt voor meer dictatuur en minder democratie
“Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het. […] Wij zien voor ogen, hoe bijna alle dingen, die eenmaal vast en heilig schenen, wankel zijn geworden: waarheid en menselijkheid, rede en recht. Wij zien staatsvormen, die niet meer functioneren, productiestelsels, die op bezwijken staan. Wij zien maatschappelijke krachten, die in het dolzinnige doorwerken. De dreunende machine van deze geweldige tijd schijnt op het punt om vast te lopen.”
Dit citaat geeft een goede weergave van de tijd waarin wij nu leven. Alleen is dit citaat niet van nu, maar van 1935 en afkomstig van de wereldberoemde Nederlandse historicus en cultuurfilosoof: Johan Huizinga.
Toch leven we in 2020 in een bezeten wereld. We worden aangestuurd door technocraten en bureaucraten, door ondemocratische organisaties als de WHO, VN, World Economic Forum, IMF, EU en ECB. We worden bestuurd door regeringsleiders die vanwege de dreiging van het coronavirus en de klimaatverandering steeds meer macht naar zich toetrekken en een economische implosie van wereldformaat veroorzaken. Dat terwijl virusuitbraken eens in de zoveel tijd voorkomen en klimaatverandering er ook altijd al geweest is.
Lees ook:
Deflatoire depressie
De wereldeconomie stevent af op een depressie met deflatie. Deze is deels veroorzaakt door het coronavirus, maar in ieder geval op scherp gezet door draconische maatregelen van overheden. De wereldeconomie vertoonde voor 2020 al een grote mate van zwakte. De groei was minimaal en de schuld maximaal. Alleen al dit jaar is de wereldwijde schuldenberg met $15.000 miljard gestegen tot een record van $272.000 miljard. Dat is 3,65 keer het bedrag dat de hele wereld in een heel jaar verdient. Ofwel 365 procent van de hele wereldeconomie.
Ondanks alle krankzinnige, geldverslindende maatregelen - ten koste van de belastingbetaler - van de multimiljonairs van de Fed en de ECB gaan wij als gewone burgers financieel-economisch weinig op vooruit. De ECB heeft gefaald. Ook haar doelstelling van twee procent inflatie is mislukt. We hebben zelfs deflatie, die bovendien almaar dreigender wordt. Dus moet er nog meer geld worden verkwist. Dit keer door het optuigen van Eurobonds waardoor nog meer geld, gedwongen, mede vanuit ons land wordt overgeheveld naar de Zuid-Europese landen. Centrale banken zullen digitale munten creëren om hun burgers totaal te kunnen controleren.
Lees ook:
Piketty
De verschillen tussen rijk en arm zullen verder toenemen. Daardoor kan Thomas Piketty, de Franse econoom internationale bestsellers schrijven waarin hij strijdt tegen de toenemende mondiale inkomens- en vermogens ongelijkheid. Boeken met titels als Kapitaal in de 21ste eeuw en Kapitaal en ideologie die sterk doen denken aan Das Kapital van Karl Marx. Boeken die ook wat inhoud betreft aan Marx doen denken, want Piketty wil een wereldwijde vermogens- en erfenisbelasting invoeren tot wel 90 procent bij de allerrijksten. Hij wil met deze belasting in het Westen een ‘universele kapitaaloverdracht’ mogelijk maken door iedereen op zijn 25ste verjaardag een ton te geven om te kunnen investeren in een huis of een opleiding.
Piketty bracht in 2014 al een bezoek aan de Tweede Kamer om zijn ideeën te ventileren die vooral bij Jesse Klamer van Groen Links een warm onthaal vonden. De laatste blijkt een groot bewonderaar van Piketty en heeft diens denkbeelden zelfs laten opnemen in het partijprogramma. GroenLinks opperde zelfs het voorstel om alle jongeren op hun achttiende verjaardag €10.000 van de overheid te schenken, geld dat ze kunnen gebruiken voor studie, persoonlijke ontwikkeling of om een eigen bedrijf te beginnen. Gaat de populaire Piketty, net als Marx en Keynes, politici de legitimiteit verschaffen om de staat nog meer macht toe te kennen en nog dieper in te grijpen in de economie?
Lees ook:
Toenemende polarisatie
De polarisatie in de politiek en de samenleving neemt gigantische vormen aan, evenals de polarisatie tussen burgers en bestuurders, ‘haves’ en de ‘have-nots’, mainstream media en de ‘lilliputters’ van de social media. Overheden dwingen burgers vanwege de coronacrisis met lockdowns, mondkapjes en dergelijke in een dwangbuis die riekt naar willekeur. Omdat de rationale vaak ontbreekt, kunnen en willen veel burgers het niet begrijpen. Ze zien de maatregelen als dictaten die democratieën richting dictaturen sturen. We moeten daarom oppassen. Want wie slaapt in een democratie wordt wakker in een dictatuur.
Boeren worden opgezadeld met onmogelijke wetten. De veestapel moet gehalveerd, de agrarische sector gedecimeerd. Brussel wil haar Europese burgers een Green Deal opdringen dat een godsvermogen gaat kosten, maar dat gedoemd is te mislukken. Volgens de NASA zal 11-jarige zonnecyclus die in 2020 startte één van de zwakste zijn sinds 200 jaar. Daardoor zullen de weersextremen de komende jaren toenemen met daardoor meer misoogsten, voedseltekorten, ontevredenheid en sociale onrust.
Burgers worden zo steeds meer de speelbal van bestuurders. Zij krijgen meer en meer miljarden kostende maatregelen voor hun kiezen. Zij zullen hiertegen steeds meer gaan protesteren en hun vertrouwen verliezen in hun regeringen en regeringsleiders.
Op naar 2022
Het coronavirus is nog lang niet weg. Daar komt nog de jaarlijkse influenza epidemie bij die ook kan uitlopen op een pandemie. Er is namelijk een 13-jarige cyclus in influenza pandemieën en de laatste was van 2009, de zogenoemde Mexicaanse griep. Ook de komende strengere winters zullen de virussen veel makkelijker verspreiden. De piek zal dan in 2022 zijn. Bovendien duurde de Spaanse grieppandemie van medio 1918 tot maart 1920: drie jaar dus.
Kortom, vanaf 2020 zal de toon worden bepaald door: depressie, deflatie, pandemie, polarisatie, maatschappelijke onrust, werkloosheid, verlies aan vertrouwen in almaar autoritairder optredende overheden en toenemend verzet daartegen. Dat zal voortduren tot maart 2022… het eerstvolgende belangrijke omslagpunt van het Economic Confidence Model.
