De Chinese yuan heeft afgelopen kwartaal voor het eerst de dollar overtroffen als belangrijkste handelsmunt voor China, met een marktaandeel van 49% in het Chinese handelsverkeer met het buitenland. Dat blijkt uit cijfers over de internationale handel van het China State Administration of Foreign Exchange. Deze ontwikkeling wordt voornamelijk toegeschreven aan een meer open Chinese kapitaalmarkt en een toenemende handel met Rusland die in yuan wordt afgerekend.
Het betaalsysteem SWIFT, beter bekend als de Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, meldt dat de dollar wereldwijd nog steeds het grootste aandeel heeft, namelijk 42,60% in mei, inclusief transacties tussen landen anders dan China. De yuan komt in deze statistieken op de vijfde plaats met een aandeel van 2,54%, na de euro, het Britse pond en de Japanse yen.
Marktaandeel Chinese yuan groeit
Hoewel het aandeel van de yuan in wereldwijde betalingen nog steeds klein is ten opzichte van de omvang van de Chinese economie, is het aandeel gestegen ten opzichte van de 1,81% vijf jaar geleden. Het groeiende marktaandeel wordt ondersteund door bilaterale betalingen, gestimuleerd door de economische invloed van China
In 2022 bedroegen grensoverschrijdende transacties in yuan volgens de People's Bank of China in totaal 42,1 biljoen yuan ($5,85 biljoen). Kapitaaltransacties vertegenwoordigden ongeveer 75% van dit bedrag, terwijl betalingen, bijvoorbeeld door handel, de rest vormden.
Het laatste kwartaal van het vorige jaar liet een groei van 11% zien in yuan-gedenomineerde internationale betalingen, wat neerkwam op $1,51 biljoen. Daarentegen daalden dollarbetalingen in China met 14% naar $1,4 biljoen. Dit was het eerste kwartaal waarin de Chinese valuta de dollar overtrof sinds de gegevens vanaf 2010 worden bijgehouden.
De opkomst van de yuan is beïnvloed door China's inspanningen om zijn kapitaalmarkten te openen en een verschuiving in de handel weg van de dollar te bewerkstelligen.
Internationalisering yuan
Om de internationale acceptatie van de yuan te bevorderen, heeft de Chinese overheid buitenlandse investeerders de mogelijkheid gegeven om te handelen in yuan-gedenomineerde aandelen en obligaties via Hong Kong. Dit begon met het 'Stock Connect' programma in 2014, gevolgd door 'Bond Connect' in 2017. Recenter werden soortgelijke links voor exchange-traded funds (ETF's) en renteswaps geïntroduceerd. Daardoor wordt het voor handelspartners makkelijker Chinese yuan te herinvesteren.
Aan de handelskant heeft Rusland meer betalingen in yuan geaccepteerd, met name voor verkoop van olie aan China. Dit is een gevolg van Westerse sancties die Russische banken vorig jaar afsloten van dollar- en eurobetalingsnetwerken. In maart vertegenwoordigde de yuan volgens cijfers van de Russische centrale bank een recordaandeel van 39% van het totale volume op de Russische valutamarkt.
Bilaterale overeenkomsten
Beijing heeft aangegeven dat het van plan is om de rol van de yuan in grensoverschrijdende betalingen verder uit te breiden. China sluit hiertoe bilaterale overeenkomsten af met andere landen, zoals Brazilië en Argentinië, om directe uitwisselingen tussen de yuan en hun respectieve valuta mogelijk te maken zonder de Amerikaanse dollar als tussenpersoon te gebruiken. Dit soort valutaswaps maken het gebruik van de yuan als internationale handelsmunt eenvoudiger.
Veel opkomende economieën streven ernaar hun afhankelijkheid van de dollar te verminderen, vooral nadat de Verenigde Staten de dominante positie van de dollar heeft ingezet voor sancties tegen Rusland. Dit heeft het gebruik van de yuan gestimuleerd en kan leiden tot valuta-ontkoppeling of de vorming van valutablokken, waarbij Westerse landen de dollar blijven gebruiken, terwijl China en landen met nauwe politieke of economische banden met Beijing de yuan meer zullen omarmen.
Grondstoffen in yuan
China ziet ook de mogelijkheid om zijn immense koopkracht te gebruiken om de greep van de dollar op de grondstoffenmarkten te verminderen. In maart voltooide het staatsbedrijf China National Offshore Oil Corp (CNOOC) met het Franse TotalEnergies de eerste yuan gedenomineerde aankoop van vloeibaar aardgas.
Een bredere internationale acceptatie van de yuan wordt echter gehinderd door strenge kapitaalcontroles en -restricties op het wisselen van de valuta en het verplaatsen ervan in en uit het land, maatregelen bedoeld om grote marktschommelingen te voorkomen. Sommige waarnemers verwachten dat Beijing deze beperkingen geleidelijk zal versoepelen om een balans te vinden tussen monetaire stabiliteit en de bruikbaarheid van de yuan als internationale handelsmunt.
Lees ook:
- Russisch staatsfonds ruilt euro's voor goud en yuan
- IMF: 'Sancties tegen Rusland ondermijnen dominantie dollar'
- Van petrodollar naar petroyuan?
- Eén wereld, twee monetaire systemen
- Indiase raffinaderijen betalen Russische olie in yuan
