Rusland heeft recentelijk een belangrijke overwinning behaald in de strijd om invloed op de wereldwijde oliemarkten. De prijs van het meest gevraagde Russische ruwe olie, afkomstig uit de Oeral, is namelijk boven het door het Westen opgelegde prijsplafond gestegen dat bedoeld was om Moskou van financiële middelen voor de oorlog in Oekraïne af te snijden.
Het is de eerste keer dat de prijs van Urals weer boven de $60 per vat is gekomen sinds het Westen vorig jaar december het sanctiebeleid invoerde. Er kwam toen een prijsplafond dat Westerse rederijen en verzekeraars verbiedt Russische olie te transporteren of verzekeren als de prijs boven deze grens komt.
Prijsplafond Russische olie
Het prijsplafond is onderdeel van een economische drukcampagne vanuit het Westen en heeft als doel de belangrijkste inkomstenbron van Rusland, de export van olie, te beperken. Dit zou de oorlogskas van het Kremlin moeten verzwakken, omdat Russische olieproducenten gedwongen zouden worden olie tegen lagere prijzen te verkopen.
Een hogere olieprijs verhoogt de exportinkomsten van Rusland, die vorige maand ruim helft waren gedaald in vergelijking met een jaar geleden. Het prijsplafond, het embargo op Russische olie in Europa en een recente daling van de export van met name gas hebben dit jaar de belastinginkomsten uit energie van Rusland verminderd en de begroting geschaad.
De stijgende olieprijzen suggereren dat Rusland erin slaagt om enigszins aan de beperkingen te ontsnappen. OPEC+ heeft productiebeperkingen doorgevoerd, waar ook Rusland aan heeft bijgedragen. Daardoor is de krapte op de oliemarkt weer toegenomen, met als gevolg een overschrijden van het prijsplafond. Bovendien heeft de hoge vraag in Azië, waar Russische producenten concurreren met Saoedische olie, de prijzen van Oeral olie verder omhoog gestuwd.
Afhankelijkheid
Het Westen heeft geprobeerd om invloed uit te oefenen op de olie-export van Rusland door gebruik te maken van de langdurige afhankelijkheid die Rusland tot voor kort had van Europese scheepvaart en verzekeringen. Het stijgende prijsniveau suggereert echter dat Rusland erin geslaagd is alternatieve manieren te vinden om de sancties te omzeilen. Zo heeft Rusland afgelopen jaar een schaduwvloot van overwegend oudere olietankers samengesteld, door door niet-Westerse partijen verzekerd worden. Daarmee kunnen handelaren het prijsplafond omzeilen.
Hoewel sommige critici van mening zijn dat het prijsplafond aanvankelijk te hoog was en daardoor onvoldoende effectief. Het heeft Rusland meer tijd gegeven om zich voor te bereiden op de sancties en een eigen transportnetwerk voor olie op te bouwen. Zo werd in april de helft van alle export van Russische ruwe olie en een derde van alle olieproductie over zee verzekerd door niet-Westerse bedrijven.
Lees ook:
- Wat zijn de gevolgen van het Europese prijsplafond voor Russische olie?
- Hoe Rusland de Europese oliesancties omzeilt
- Machtsstrijd in de oliemarkt: VS versus OPEC+
- India krijgt minder korting op Russische olie
