De goudprijs bereikte vandaag een nieuw record van $1.940 per troy ounce en meer dan €53.200 per kilo. Beleggers zoeken hun toevlucht in edelmetaal door de extreem lage rente en angst voor inflatie als gevolg van monetaire en fiscale stimulering. Door oplopende inflatieverwachtingen is de reële rente in de Verenigde Staten nu al enige tijd negatief. Daardoor is goud een interessant alternatief als veilige haven.
De ontwikkelingen in de goudmarkt zijn door de coronavirus in een stroomversnelling geraakt. Niet alleen stijgt de goudprijs, ook achter de schermen zijn er grote bewegingen gaande. Goud-ETF's hebben een recordhoeveelheid goud aan hun voorraden toegevoegd. Ondertussen gaan er ongekend grote hoeveelheden goud naar de Verenigde Staten, bestemd voor fysieke uitlevering op de COMEX.
Al deze trends - die nog steeds bijzonder actueel zijn - hebben we de afgelopen maanden tot in detail beschreven en uitgelegd voor onze abonnees van Geotrendlines Insider. We schreven over de laatste ontwikkelingen op de termijnmarkt en wat dit zou betekenen voor de goudprijs en goudmarkt. Ook brachten we in kaart hoe de voorkeur van beleggers verschuift van termijncontracten naar fysiek goud. In dit artikel halen we een aantal passages uit onze Insider artikelen naar voren die op dit moment zeer actueel zijn.
Goudprijs naar recordhoogte (Bron: Goudstandaard)
Van futures naar fysiek goud
Een van de meest opvallende ontwikkelingen die we momenteel goed in de gaten houden is de verschuiving van termijncontracten naar fysiek goud. In de eerste helft van dit jaar stopten beleggers al een recordbedrag van meer dan $40 miljard in goud-ETF's. De vraag naar goudcontracten daalde echter, zoals we eerder uitlegden in dit artikel.
Onderstaande grafiek van Deutsche Bank laat zien dat het aantal openstaande contracten op de termijnmarkt tijdens de coronacrisis spectaculair daalde, terwijl men bij een stijgende goudprijs eerder het tegenovergestelde zou verwachten. De rally in goud wordt dus veel minder gedreven door speculanten en veel meer door beleggers die fundamenteel goud aan hun portefeuille willen toevoegen.
Ondanks stijging goudprijs neemt belangstelling voor termijncontracten af (Bron: Bloomberg, Deutsche Bank)
Van speculatieve belegging naar veilige haven
In dat opzicht wijkt deze rally van de goudprijs af van eerdere stijgingen, toen er naar verhouding veel meer speculatief geld in de markt zat. Beleggers die nu goud kopen doen dat niet uit opportunistische overweging, maar omdat het edelmetaal een rationeel alternatief is geworden. De rente op spaargeld en staatsleningen is na correctie voor inflatie negatief, waardoor het aantrekkelijker wordt om goud te bezitten. Niet voor speculatie, maar om vermogen te beschermen tegen geldontwaarding.
Sterke correlatie tussen goudprijs en de reële rente
Vlucht naar fysiek goud
De vlucht naar fysiek goud zien we ook terug op de termijnmarkt, waar de laatste maanden veel meer fysieke uitleveringen plaatsvinden dan normaal. Onderstaande grafiek laat zien hoeveel contracten er iedere maand worden afgewikkeld met fysieke uitlevering van edelmetaal. Dat aantal is sinds de coronacrisis spectaculair toegenomen.
Fysieke uitleveringen op de termijnmarkt zijn dit jaar explosief toegenomen (Bron: Longview Economics)
Deze trend zet de termijnmarkt onder druk, omdat deze markt is ingericht op het doorrollen van contracten. Het komt zelden voor dat zoveel handelaren het fysieke edelmetaal opvragen. Er is dus een run op goud gaande, die in de toekomst voor problemen kan zorgen. Daarover schreven we op 14 juli het volgende in ons Insider artikel Vlucht naar goud bereikt belangrijke nieuwe fase.
"Sinds maart is er meer dan 730 ton fysiek goud aan de kluizen van de COMEX toegevoegd. Ook is er voor meer dan 300 ton aan fysiek goud uitgeleverd via de termijnmarkt. Dat zijn ongekend grote volumes voor een markt waar men normaal gesproken voornamelijk op papier goud verhandelt.
Veel handelaren hebben de afgelopen maanden eieren voor hun geld gekozen en fysieke uitlevering gevraagd. Dit zorgde voor een enorme logistieke uitdaging. Ondanks de zalvende woorden van de LBMA waren de goudvoorraden in de COMEX begin april niet toereikend, gezien de grote instroom van goud die vanaf dat moment heeft plaatsgevonden.
Deze ontwikkelingen laten zien dat de goudmarkt volop in beweging is. Niet alleen waren de munten en baren niet aan te slepen, ook was er op de termijnmarkt een run op fysiek goud. Veel handelaren hebben hun posities in goudcontracten inmiddels afgebouwd en ook hebben sommige banken zich teruggetrokken van de termijnmarkt. Het is duidelijk dat goud in een volgende fase is gekomen waarbij de vlucht naar goud de prijs verder zal voortstuwen."
Papieren goudmarkt onder druk
Eerder schreef Sander Boon in het Insider artikel Ontwikkeling goudprijs en koersdoel goud over de risico's van de termijnmarkt, waar handelaren op papier goud aanbieden dat ze in de toekomst moeten uitleveren. Als teveel handelaren tegelijkertijd hun contracten willen omzetten naar fysiek goud kan dat tot acute tekorten leiden. Uit het artikel:
"Het gevaar bestaat dat mensen in bepaalde situaties hun papieren claim op goud in willen wisselen voor fysiek goud. Omdat er echter veel meer claims zijn geschreven dan er aan onderliggende metaal aanwezig is, is een run op fysiek goud niet uit te sluiten. Ook kan het gebeuren dat door het wegvallen van vertrouwen in het papieren geld- en kredietsysteem de huidige bezitters van fysiek goud het voor geen prijs willen verkopen.
Als dat gebeurt komt er geen nieuw fysiek goud meer op de markt en implodeert de papieren contractmarkt. Handelaren kunnen de beloofde levering van fysiek goud niet meer garanderen, waardoor de termijncontracten tegen een discount ten opzichte van de fysieke goudprijs worden verhandeld. Uiteindelijk kan de waarde van zo’n goudcontract in dat scenario tot nul dalen."
Bullion banks zitten momenteel short op goud (Bron: Longview Economics)
Conclusie
Een run op fysiek goud op de termijnmarkt kan op een gegeven moment een zichzelf versterkend effect hebben. Eerder dit jaar werd de prijs van een vat WTI olie negatief toen de vraag wegviel. Alle opslag zat vol, dus er was geen mogelijkheid meer voor arbitrage. Een vergelijkbare ontwikkeling kan zich afspelen in termijnmarkt voor goud, met als belangrijk verschil dat het probleem dan juist aan de aanbodzijde zit.
Als goudbanken niet genoeg edelmetaal kunnen bemachtigen om contracten af te wikkelen, dan wordt fysieke uitlevering een probleem. Zoals Sander Boon beschreef zullen goudcontracten in dit scenario tegen een discount ten opzichte van de prijs van fysiek goud worden verhandeld. De waarde van goudcontracten kan in dat scenario zelfs naar nul dalen. Dat verklaart waarom beleggers hun posities verschuiven naar ETF's met fysieke gouddekking en fysiek goud in de vorm van munten en baren.
