Binnenkort starten wij met het delen en volgen van de Geotrendlines beleggingsportefeuille. Op onze website komt een heel nieuw gedeelte waarin deze portefeuille grafisch en in tabellen wordt weergegeven en bijgehouden. We zullen maandelijks een update geven over de belangrijkste ontwikkelingen met betrekking tot deze beleggingsportefeuille en op basis van nieuwe marktontwikkelingen en marktindicatoren eventueel aanpassingen doen aan de samenstelling ervan. In dit artikel zetten we uiteen welke beleggingscategorieën we in deze portefeuille hebben opgenomen.
De samenstelling van onze beleggingsportefeuille is het resultaat van onze visie op de financiële markten en de wisselwerking tussen economie, financiële markten en geopolitieke trends. Aangezien de ontwikkelingen rondom de overgang van een unipolaire naar een multipolaire wereldorde en de daarmee samenhangende de-dollarisatie en de-globalisering razendsnel gaan, kan de samenstelling van de portefeuille natuurlijk ook aan snelle verandering onderhevig zijn. Daarom bieden we deze beleggingsportefeuille aan als een aparte dienst met periodieke updates, speciaal voor abonnees die hun vermogen willen beschermen.
Vermogensbehoud
Onze beleggingsportefeuille is samengesteld met het oog op vermogensbehoud op de langere termijn. Afhankelijk van de marktomstandigheden kan de invulling van deze portefeuille veranderen. In een deflatoir scenario zullen we bijvoorbeeld een grotere weging toekennen aan cash ten opzichte van aandelen, terwijl we in een scenario van toenemende stress in het financiële systeem de focus juist zullen verleggen richting goud en cryptomunten als Bitcoin. Een en ander hangt af hoe de vlucht naar veilige havens zich voltrekt. De omgekeerde piramide van John Exter gebruiken we in onze beleggingsportefeuille als leidraad.
Hieronder volgen de huidige vijf beleggingscategorieën, met bij elke categorie onze beweegredenen om deze in de portefeuille op te nemen. Waarom we deze categorieën in onze portefeuille opnemen en hoe we dat in de praktijk brengen, dat leest u hieronder.
In het volgende deel zullen we meer inzage geven in de weging van deze vijf categorieën in onze beleggingsportefeuille en in de verschillende profielen die we zullen hanteren.
- Edelmetalen
- Crypto
- Liquiditeit
- Aandelen
- Grondstoffen
Edelmetalen
De-dollarisatie gaat snel en zowel centrale banken als family-offices en vermogende particulieren kiezen momenteel voor fysiek goud. Dat is niet zo vreemd, omdat goud zogenaamd ‘outside money’ is, een waardevast bezit dat geen tegenpartijrisico kent en een plek heeft buiten het banksysteem. Dit in tegenstelling tot fiatgeld, staatsleningen, aandelen en een belegging in vastgoedfondsen. ‘Outside money’ is in de geopolitieke context bovenaan de agenda komen te staan vanaf het moment dat de VS besloten om de dollartegoeden van de Russische centrale bank te bevriezen kort na de inval van Rusland in Oekraïne.
Sinds dat moment is overal in de wereld te zien dat landen zich actief af beginnen te keren van handel in de dollar. Spil-land Saoedi-Arabië heeft formeel aangegeven lid te willen worden van de Shanghai Cooperation Organisation (SCO) en handelt inmiddels al oliecontracten af in Chinese yuan. De in 1974 gesloten deal met de VS om olie vanaf dat moment alleen in dollars af te rekenen staat daarmee op losse schroeven. Zeker omdat de Saudiërs (en andere OPEC-landen) zien dat het westen zich op relatief korte termijn van hen af wil keren met de politiek gewenste energietransitie en de bijbehorende klimaatagenda. Naarmate deze machtsverhoudingen verder verschuiven kan de Amerikaanse dollar haar status als supranationale valuta en als primair betaalmiddel voor internationale handel verliezen ten gunste van andere valuta. Vanuit deze context bezien horen edelmetalen dus zeker thuis in een beleggingsportefeuille.
Onder de categorie edelmetalen rekenen we goud, zilver, platina en palladium. Binnen onze beleggingsportefeuille bestaat deze positie momenteel grotendeels uit goud met een klein gedeelte in zilver. We kiezen voornamelijk goud, omdat dit edelmetaal de monetaire reserve is van centrale banken en omdat goud een belangrijke rol speelt als bescherming tegen zowel financiële als politieke risico's. Denk aan beurscrashes of sancties. Zo steeg de goudprijs niet alleen na de Russische invasie in Oekraïne, maar ook toen een bankencrisis dreigde en een aantal Amerikaanse banken omvielen. In beide gevallen compenseerde goud voor dalende aandelenkoersen. Zilver daarentegen is meer een industrieel metaal, maar verdient ook een plek binnen de portefeuille vanwege de vele toepassingen die verband houden met de politiek gestuurde energietransitie. Het edelmetaal is een belangrijke grondstof voor elektronica, maar ook voor zonnepanelen.
We geven bij edelmetalen de voorkeur aan fysiek bezit, waarbij we voor grotere bedragen een verdeling aanbrengen tussen edelmetaal in eigen beheer en een gedeelte in opslag. Welke verdeling het beste is hangt af van uw persoonlijke voorkeuren ten aanzien van liquiditeit, veiligheid en kosten. Het is mogelijk edelmetalen via de beurs aan te kopen (bijvoorbeeld via ETF's of futures), maar dat raden we niet aan vanwege het tegenpartijrisico. Edelmetalen zijn namelijk het fundament in onze portefeuille en we willen het tegenpartijrisico juist zoveel mogelijk verkleinen. Voor meer informatie over de voor- en nadelen van de verschillende manieren om edelmetalen te kopen verwijzen we naar ons boek Van Goud tot Bitcoin!
In onze beleggingsportefeuille:
- Goud
- Zilver
Crypto
Het de-dollarisatie-argument gaat ook op voor cryptovaluta, en dan met name Bitcoin. Deze gedecentraliseerde digitale valuta is namelijk ook een vorm van ‘outside money’. Bitcoin kent geen onderliggende organisatie met een CEO, is niet beursgenoteerd en zetelt niet in een specifiek land. Het is een munt waarvan de productie (en de waarde) wordt gestut door de complexiteit van cryptografie en de digitale schaarste die voortvloeit uit de manier waarop het geprogrammeerd is. De rekenkracht en het benodigde energieverbruik werpt een hoge barrière op en maakt het netwerk bestand tegen hackers.
Hoewel er nog steeds stemmen zijn die stellen dat het energieverbruik veel te hoog is en dus vervuilend, zijn er ook steeds meer partijen die inzien dat de productie van Bitcoin een stabiliserende werking kan hebben voor de afname van overproductie op het elektriciteitsnet. Bovendien wordt er steeds meer groene energie gebruikt voor de rekenkracht, zoals bijvoorbeeld niet gebruikte waterkracht of afgefakkeld gas. Voor het minen van cryptomunten zijn deze energiebronnen extra interessant door de lage prijs.
Inmiddels zijn meer dan 18 miljoen van de uiteindelijke 21 miljoen Bitcoin in omloop. Dat betekent dat de hoeveelheid die er komende decennia nog ieder jaar bij komt een fractie zal zijn van de totale hoeveelheid. Daarmee is het inflatiegevaar afgewend. Hiermee gedraagt de munt zich hetzelfde als fysiek goud, waarvan de gedolven hoeveelheid boven de de grond vele malen groter is dan de hoeveelheid die er per jaar kan worden gedolven. De zogeheten stock to flow ratio, de verhouding tussen het reeds beschikbare aanbod en de jaarlijkse groei daarvan, is relatief hoog en dat zorgt voor een zekere mate van stabiliteit.
De stock to flow ratio van Bitcoin ten opzichte van goud en zilver (Bron: Van Goud tot Bitcoin!)
Bitcoin kent bovendien als pluspunt dat het waarde vertegenwoordigt die razendsnel door ruimte en tijd kan worden overgemaakt naar derden, overal op de wereld. Het is een grenzeloos en in die zin dus wereldwijd betaalmiddel. Bovendien zijn er nieuwe technieken die bovenop de blockchain van Bitcoin worden gebouwd waardoor de schaalbaarheid enorm kan worden vergroot, denk bijvoorbeeld aan het Lightning netwerk. Bitcoin hoort wat ons betreft dan ook zeker thuis in een beleggingsportefeuille.
Er bestaan inmiddels vele duizenden cryptovaluta, maar onze voorkeur gaat uit naar de twee grootste en meest bekende munten, namelijk Bitcoin en Ethereum. We kiezen voor deze twee munten, omdat deze de sterkste netwerkeffecten hebben en het meest liquide zijn. Binnen het cryptogedeelte van onze portefeuille houden we 75% aan in Bitcoin en 25% in Ethereum. Afhankelijk van uw vermogen en uw kennis over cryptomunten kunt u overwegen deze in een eigen wallet te bewaren. Voor grotere investeringen in cryptomunten kunt u ook terecht bij gespecialiseerde partijen.
In ons boek ‘Van Goud tot Bitcoin!’ leggen we uit hoe u cryptomunten kunt aankopen en bewaren en waar u op moet letten bij de aankoop of verkoop. In de regel geldt: "Not your keys, not your coins." Wilt u het beheer van cryptomunten liever uitbesteden, dan is het belangrijk om u goed in te lezen in de materie, zodat u de risico's beter kunt overzien. Een professionele vermogensbeheerder op het gebied van crypto verdient de voorkeur boven een exchange, waar het tegenpartij risico groter is en u geen toegang heeft tot de sleutels van de wallet waar uw account onder valt. Op een exchange bezit u slechts een claim op cryptomunten, terwijl u de cryptomunten zelf wilt bezitten.
In onze beleggingsportefeuille:
- Bitcoin
- Ethereum
Liquiditeit
Voor vermogens tot €100.000 biedt het depositogarantiestelsel - zo lang er geen sprake is van een systeemcrisis - voldoende zekerheid en is het dus een optie om geld op de bankrekening te laten staan. Bij grotere vermogens kan spreiding over verschillende banken toereikend zijn, maar bij meer dan een miljoen euro kunt u bijna niet om de obligatiemarkt heen. Het depositogarantiestelsel is dan niet meer toereikend. We zouden u streng afraden om uw geld voor een langere tijd vast te zetten bij een bank, omdat de hogere rentevergoeding niet opweegt tegen het extra risico dat u loopt doordat u niet meer op ieder moment over uw geld kunt beschikken. In een bankencrisis wilt u dat uw liquide vermogen ook echt liquide is en niet vast staat op een (achtergestelde) depositorekening.
Zoals we in deze analyse schreven zijn kortlopende staatsobligaties ook een soort spaargeld, omdat deze zeer liquide zijn en het tegenpartijrisico relatief klein is. Door de korte looptijd zijn deze obligaties minder gevoelig voor renteschommelingen en zijn dus ook de koersen veel minder volatiel dan die van langlopende obligaties. Door de gestegen rente zijn obligaties met korte looptijd een aantrekkelijk alternatief om meer rendement te halen uit het liquide vermogen in uw portefeuille. De rente is op het moment van schrijven ongeveer een procentpunt hoger dan de spaarrente. Langlopende staatsobligaties zijn veel risicovoller, omdat een verandering van de rente grote gevolgen heeft voor de waarde van de obligatie.
Voor onze beleggingsportefeuille volstaat het om geld op een bankrekening te zetten of desnoods over verschillende banken te spreiden als het banktegoed anders de grens van het depositogarantiestelsel overschrijdt. Bij grotere vermogens van meer dan een miljoen euro verdient het de voorkeur om ook kortlopende staatsleningen in de portefeuille op te nemen. De kans dat een overheid failliet gaat is immers altijd nog kleiner dan de kans dat een individuele bank omvalt. Staatsobligaties bieden dan meer zekerheid dan de bankrekening.
We houden een klein deel van het liquide vermogen in contanten aan, om voorbereid te zijn op elk scenario en altijd geld bij de hand te hebben. In een bankencrisis heeft u zeer waarschijnlijk geen volledige toegang meer tot uw geld, zoals we tijdens de Europese schuldencrisis hebben gezien in Cyprus. Bovendien stellen banken steeds meer vragen als u grote bedragen wilt opnemen of overmaken en werpen ze steeds meer barrières op om grote opnames van geld te vertragen. Daarom is het altijd goed ook wat contanten in eigen beheer te hebben. Niet alleen voor het scenario van een bankencrisis, maar ook bij dreigende stroomuitval. In Duitsland houden de autoriteiten al rekening met een dergelijk scenario. Het is dus aan te raden om voldoende cash in huis te hebben om tenminste een maand vooruit te kunnen.
Voor grotere vermogens kan het zinvol zijn spreiding aan te brengen tussen verschillende valuta. Bijvoorbeeld door ook Amerikaanse dollars, Zwitserse franken of Noorse kronen aan te houden. We houden rekening met de wisselkoers, omdat deze sterk kan fluctueren. In onze modelportefeuille hebben we al een significante blootstelling aan de Amerikaanse dollar, omdat veel van onze beleggingen in aandelen en grondstoffen in dollars genoteerd staan. Wij houden wat dit betreft natuurlijk scherp in de gaten hoe de de-dollarisatie zich ontvouwt. Daarom houden we het liquide gedeelte overwegend aan in euro’s.
In onze beleggingsportefeuille:
- Banktegoed / Contant geld
- Zwitserse franken
- Noorse kronen
- iShares Short Treasury Bond ETF
- Vanguard Total Bond Market ETF
Aandelen
Binnen onze aandelenportefeuille selecteren we sectoren en markten die op basis van de economische indicatoren die we volgen ondergewaardeerd zijn. We distantiëren ons van de mainstream door niet op voorhand beleggingen in bepaalde sectoren af te wijzen. We kijken met een meer pragmatische en rationele blik naar de markt en zullen daar investeren waar een gunstige verhouding is tussen risico en rendement. Zie ook onze analyse over ESG beleggen, waarin we uitleggen hoe ideologisch gemotiveerd beleggen de kapitaalmarkt beïnvloedt en de meest efficiënte allocatie van kapitaal in de weg kan staan.
Op dit moment zien we de meeste toegevoegde waarde in aandelen binnen de energiesector en in zogeheten waardeaandelen. Energiebedrijven zijn de afgelopen jaren al sterk in waarde gestegen, maar we verwachten dat deze sector de komende jaren zeer winstgevend zal blijven door de grote vraag naar energie en de noodzaak van nieuwe investeringen om aan de toekomende vraag in opkomende economieën te voldoen. Op basis van de koers/winst verhouding zijn de grote namen in deze sector nog steeds niet overgewaardeerd te noemen. Bovendien verwachten we een stabiele stroom van dividend uit deze aandelen.
Binnen onze aandelenportefeuille hebben defensieve sectoren momenteel onze voorkeur, aangezien fabrikanten van bijvoorbeeld levensmiddelen goed in staat zijn de prijzen door te berekenen naar klanten. In tijden van crisis presteren dit soort aandelen over het algemeen beter dan groeiaandelen. In onze portefeuille hebben we het Vanguard Value ETF opgenomen om in deze sectoren te beleggen. Een alternatief voor dit fonds is het Ostrica Global Active Investment Fund, dat overwegend in waardeaandelen van grote bedrijven investeert.
Ook aandelen van luxegoederen kunnen interessant zijn, omdat de kloof tussen rijk en arm steeds groter wordt en de doelgroep voor zeer luxe producten dus ook groter wordt. Optioneel kunnen we ook het aandeel LVMH in de portefeuille opnemen, omdat er onder dit bedrijf tientallen luxemerken vallen die het duurdere marktsegment bedienen. Dit bedrijf is dus goed gepositioneerd om te profiteren van een sterke vraag naar luxeproducten en biedt voldoende spreiding over verschillende merknamen over de hele wereld. Door het grote aantal merknamen en producten zouden we dit aandeel ook als een soort ETF kunnen beschouwen.
In onze beleggingsportefeuille:
- SPDR S&P 500 ETF
- Vanguard FTSE Europe ETF
- Vanguard Value ETF / Alternatief: Ostrica Global Active Investment Fund
- MSCI World Energy ETF
- ISHARES STOXX EUROPE 600 OIL & GAS UCITS ETF
- LVMH
Grondstoffen
Net als de veel gevolgde analist van UBS/Credit Suisse, Zoltan Pozsar, zien wij grondstoffen door de-globalisering en her-industrialisering steeds belangrijker worden. Welke grondstoffen als belegging interessant zijn, dat is op dit moment lastig te overzien. In een recessie zullen de meeste grondstoffen in prijs dalen, maar bepaalde grondstoffen kunnen interessant zijn vanwege de verhouding tussen vraag en aanbod of vanwege hun strategische belang.
Interessante grondstoffen die we momenteel in de portefeuille opnemen zijn energie-gerelateerd (olie & gas), maar ook uranium (kernenergie) en lithium (batterijen). Daarnaast hebben we een kleine allocatie in de waterstofsector toegevoegd, omdat deze technologie nog altijd veelbelovend is en past binnen de door overheden aangestuurde energietransitie. Daardoor zullen ook overheden naar verwachting in deze sector blijven investeren.
In onze beleggingsportefeuille:
- Invesco DB Commodity Index Tracking Fund
- Global X Lithium & Battery Tech ETF
- Global X Uranium ETF
- Direxion Hydrogen ETF
Vastgoed?
In onze beleggingsportefeuille hebben we geen vastgoed opgenomen, omdat dit erg afhankelijk is van uw persoonlijke situatie. Mogelijk heeft u al vastgoed, bijvoorbeeld een koopwoning. In dat geval is er minder noodzaak om vastgoed aan uw beleggingsportefeuille toe te voegen en kunt u zich richten op de beleggingscategorieën die we hierboven hebben genoemd.
Heeft u echter veel vermogen, dan kan het interessant zijn in vastgoed te investeren. Bijvoorbeeld als u het vastgoed volledig vanuit eigen vermogen kunt aankopen en dus minder risico loopt bij een stijgende rente. Het is immers een 'hard asset' die zowel in het scenario van doormodderen als in het scenario van hoge inflatie interessant is.
Vastgoed kan een stabiele stroom van inkomsten opleveren, maar er komt ook extra werk bij voor onderhoud en exploitatie. Ook is de timing voor een belegging in vastgoed relevant. Zo verwachten wij dat de vastgoedprijzen in veel landen de komende jaren verder zullen dalen. Daardoor loopt u het risico dat de waardedaling op korte termijn de huuropbrengsten zal overstijgen. Houdt u vastgoed aan voor de lange termijn, dan is de waardeontwikkeling minder relevant. Dan is het belangrijker dat u vastgoed heeft dat goed in de markt ligt en dus makkelijk te verhuren is.
Omdat de overweging om in vastgoed te beleggen per situatie zo verschillend is laten we deze beleggingscategorie in onze beleggingsportefeuille buiten beschouwing. In onze analyses op Geotrendlines schrijven we wel regelmatig over de vastgoedmarkt en volgen we de belangrijkste ontwikkelingen op dat gebied. Deze informatie kunt u meenemen in uw persoonlijke afweging, maar we geven niet uitdrukkelijk advies op dit gebied.
Lees ook:
- Geotrendlines beleggingsportefeuille: Kompas voor beleggers in onzekere tijden
- Geotrendlines beleggingsportefeuille: Drie profielen
