We hebben sinds afgelopen maart een enorm herstel gezien in de koersen van aandelen in de wereld. Augustus was zelfs de beste maand voor aandelen in de VS sinds 1986. Het sentiment is omgeslagen van enorm pessimisme in buitengewoon optimisme. Het gaat zelfs zo ver dat pessimisten niet meer short durven te gaan - speculeren op koersdalingen - omdat ze bevreesd zijn voor grote verliezen. Deze trend is zeer opmerkelijk, gezien de verslechtering van de onderliggende reële economie. In Europa staan we mogelijk aan de vooravond van een tweede lockdown.
Is er nog informatie te ontlenen aan de opgelopen aandelenkoersen? Ja, en ook meer dan en bruikbaarder dan op het eerste gezicht lijkt. In dit artikel duiken we in de koersen en laten we zien dat ook aandelenmarkten voorzichtiger zijn geworden en voorsorteren op een verslechtering van de economie. Ondanks de op het eerste gezicht stijgende trend in de aandelenkoersen. We kijken tevens naar de dollarkoers en de rente, want ook daar is veel meer over te vertellen dan we lezen in de mainstream financiële pers.
Het huidige financiële en economische klimaat ziet er slecht uit. De reële economie is hard geraakt door de lockdowns, terwijl de schulden die zijn gemaakt toch moeten worden afgelost of doorgerold. Dit levert financiële stress op. Afgelopen maart leidde dit tot een run op de Amerikaanse dollar, zoals beschreven in dit artikel. Sindsdien is er van alles gedaan om de dollarschaarste aan te pakken, maar het heeft structureel niet echt geholpen. Nog steeds is er een tekort aan dollars, nog steeds is er een tekort aan het meest veilige onderpand.
DXY vs Trade weighted dollar
De euro mag dan gestegen zijn ten opzichte van de dollar, andere valuta hebben het nog steeds moeilijk. Dit is goed te zien als je kijkt naar de twee meest bekende dollarindices. De eerste is de DXY, een index met de zes belangrijkste mondiale valuta. Daarin heeft de euro een weging van 57,6%. Dat betekent dat de sterkte van de euro grote invloed heeft op de dollarindex en dat deze index veel overlap heeft met de wisselkoers tussen de euro en de dollar.
De samenstelling van deze dollarindex is als volgt:
- Euro (EUR): 57.6%
- Japanese yen (JPY): 13.6%
- Pound sterling (GBP): 11.9%
- Canadian dollar (CAD): 9.1%
- Swedish krona (SEK): 4.2%
- Swiss franc (CHF): 3.6%
DXY dollarindex (Bron: Tradingview)
Dan is er de ‘Trade weighted dollar index’ die de munten relateert aan de handelsvolumes. Het is een index met veel meer valuta. De euro heeft in deze index een weging van slechts 18,9%. Dat betekent dat de kracht van de euro in deze index veel minder invloed heeft. Uit deze bredere index wordt duidelijk dat de dollar wel is gedaald, maar in historisch perspectief veel minder dan de financiële media suggereert.
De samenstelling van deze trade weighted dollar index is als volgt:
| Eurozone | 18.947 |
| China | 15.835 |
| Canada | 13.384 |
| Mexico | 13.524 |
| Japan | 6.272 |
| Verenigd Koninkrijk | 5.306 |
| Korea | 3.322 |
| Taiwan | 1.95 |
| Singapore | 1.848 |
| Brazilië | 1.979 |
| Maleisië | 1.246 |
| Hong Kong | 1.41 |
| India | 2.874 |
| Zwitserland | 2.554 |
| Thailand | 1.096 |
| Australië | 1.395 |
| Rusland | 0.526 |
| Israël | 1.053 |
| Zweden | 0.52 |
| Indonesië | 0.675 |
| Saudi-Arabië | 0.499 |
| Chili | 0.625 |
| Filipijnen | 0.687 |
| Colombia | 0.604 |
| Argentinië | 0.507 |
Trade weighted dollar index (Bron: St. Louis Fed)
Tekort aan veilig onderpand
Dan is er het verhaal van de lage rente. Centrale banken doen ons geloven dat dat voor een belangrijk deel komt door de steunaankopen en nieuwe QE-programma’s. Er is echter ‘gewoon’ sprake van een tekort aan veilig onderpand. Ondanks dat er in de financiële media wordt gesproken van een enorm aanbod van staatsleningen om de overheidssteun voor de economie te financieren, blijft de rente laag of zelfs negatief. Dat komt omdat er nog steeds veel stress en onzekerheid is in het financiële systeem.
Het onderpand wordt namelijk gebruikt voor financiële transacties in de repomarkt, de markt voor herfinanciering van leningen. Al ver voor coronacrisis toesloeg was er sprake van een verkramping in deze markt. We hebben hierover verschillende artikelen geschreven. In deze markt werd tot de coronacrisis veel onderpand van mindere kwaliteit gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsleningen en hypotheekleningen met een triple A kredietstatus.
Sinds de coronacrisis in maart is alleen het beste onderpand goed genoeg, in de praktijk staatsleningen van landen met de hoogste kredietstatus. Dit is te zien aan de lage rente en aan de grote vraag naar dit papier tijdens veilingen.
Aandelenmarkt
De stress is niet alleen te zien in de valuta en repomarkt, maar opmerkelijk genoeg ook in de aandelenmarkten, die het sinds maart zo goed hebben gedaan. Zoomen we in op verschillende Amerikaanse aandelenindices en vergelijken we deze met elkaar, dan wordt duidelijk dat er geen sprake meer is van een eenduidige bull market. Dit kunnen we laten zien aan de hand van onderstaande grafiek, waarin we de ontwikkeling van de vier belangrijke Amerikaanse aandelenindices sinds maart 2016 naast elkaar hebben gezet.
Ontwikkeling aandelenindices VS sinds maart 2016
We zien in deze grafiek dat de eenduidige rally na 2017 is omgeslagen in een differentiatie van koersverloop bij de verschillende aandelenmarkten en de segmenten daarbinnen. De meest populaire groeiaandelen in de technologiesector (Nasdaq) presteerden veel beter dan de andere markten, terwijl de waardeaandelen (Russell 2000) na iedere correctie meer achterstand opliep. De S&P 500 en Dow Jones, waar beide categorieën aandelen vertegenwoordigd zijn, vallen daar qua rendement tussenin.
Conclusie
Kortom, ook in de aandelenmarkt is er sprake van een vlucht naar kwaliteit. Beleggers kopen bij voorkeur aandelen van de meest succesvolle bedrijven die het meeste vertrouwen genieten van de markt. Beleggers laten de aandelen van minder populaire bedrijven vaker links liggen dan voor de coronacrisis. De kloof tussen groeiaandelen en waardeaandelen is mede daardoor almaar verder toegenomen, zelfs tot het hoogste niveau in 25 jaar.
Er zit dus veel meer informatie besloten in de verschillende indices dan menigeen denkt. Door in te zoomen op de dollar, staatsleningen, bedrijfsleningen en aandelen komen verhoudingen en verbanden naar voren die veel zeggen over het huidige sentiment. Je doorziet dan de dagelijkse generieke headlines als ‘de dollar daalt’, 'centrale banken verlagen de rente’ en ‘aandelen zitten in een nieuwe bullmarkt’.
