Vorige week gaf de Amerikaanse president Donald Trump groen licht voor sancties tegen Nord Stream 2. De Verenigde Staten eisen van bedrijven die betrokken zijn bij de aanleg van deze gaspijpleiding dat ze hun werkzaamheden per direct neerleggen. Doen ze dat niet, dan riskeren ze zware economische sancties. Het Nederlands-Zwitserse bedrijf Allseas bezweek onder de politieke druk en besloot direct haar activiteiten te staken.
Een paar dagen voordat Trump de sancties goedkeurde, ontving Allseas al een dreigbrief van twee Amerikaanse senatoren. Daarin halen de Republikeinen Ted Cruz en Ron Johnson hard uit naar het bedrijf...
De senatoren richten zich in de brief niet alleen tot directeur Edward Heerema, maar ook tot alle aandeelhouders. Ze waarschuwen dat de sancties fatale gevolgen kunnen hebben voor het voortbestaan van het bedrijf. Zo dreigt de Amerikaanse regering bezittingen van Allseas in beslag te nemen en bankrekeningen te blokkeren. Ook kan ze medewerkers de toegang tot de Verenigde Staten ontzeggen.
'Formele kennisgeving'
In de brief dringen de senatoren Allseas erop aan niet langer aan het project te werken. Ook al heeft het bedrijf dertig dagen de tijd om zich van het project terug te trekken, het is volgens Cruz en Johnson niet de bedoeling dat ze die tijd gebruikt om de pijpleiding nog snel af te maken. Hieronder een opmerkelijke passages uit de brief, waaruit blijkt dat de sancties in het bijzonder gericht zijn aan Allseas.
"Deze brief is bedoeld als formele kennisgeving voor u, uw werknemers, uw bedrijf en uw aandeelhouders. Deze wetgeving werd specifiek aangenomen om de werkzaamheden van uw bedrijf aan Nord Stream 2 onmiddellijk stop te zetten. De enige verantwoordelijke gang van zaken is dat Allseas Group S.A. en haar medewerkers de activiteiten met betrekking tot de Nord Stream 2 onmiddellijk stopzetten.
Wij begrijpen dat Rusland een zeer aanzienlijk bedrag aan Allseas betaalt voor de voltooiing van de Nord Stream 2 pijplijn. Het feit dat uw bedrijf dit werk blijft doen - al op de eerste dag nadat de president de sanctiewetgeving heeft ondertekend - stelt uw bedrijf echter bloot aan verpletterende en mogelijk fatale juridische en economische sancties."
Ingrijpende sancties
Verderop in de brief wordt duidelijk gemaakt dat Allseas geen poging moet ondernemen om de pijpleiding af te bouwen. Doet ze dat wel, dan volgen er ingrijpende sancties. De Amerikaanse senatoren dreigen zelfs met een faillissement van het bedrijf en schadeclaims van aandeelhouders. Hieronder de betreffende passage uit de brief.
"Voor de duidelijkheid, is er een 30-dagen "afbouw" periode waarin de president de optie heeft geen sancties op te leggen. Om die optie uit te oefenen moet de president aan het Congres verklaren dat Allseas "te goeder trouw inspanningen heeft geleverd om de activiteiten af te bouwen". Overhaasten om het Nord Stream 2 project binnen die termijn af te ronden zou die mogelijkheid uitsluiten.
Als u probeert de pijpleiding in de komende 30 dagen af te ronden, dan verwoest u de waarde van uw aandeelhouders en vernietigt u de toekomstige financiële levensvatbaarheid van uw bedrijf. Ook zal u zeker weten geconfronteerd worden met miljarden dollars aan schadeclaims van aandeelhouders voor schending van uw fiduciaire plicht.
U staat voor een binaire keuze: nu stoppen en de pijplijn onafgemaakt laten (de uitdrukkelijke bedoeling van de sanctiewetgeving die wij hebben opgesteld), of een dwaze poging doen om de pijplijn af te ronden en het risico lopen dat uw bedrijf failliet gaat.
De Amerikaanse regering weet dat de Nord Stream 2 pijpleiding bijna klaar is. Ze beschouwt deze als een ernstige bedreiging voor de Europese energiezekerheid en de Amerikaanse nationale veiligheid. Topambtenaren van de staat en het ministerie van Financiën hebben herhaaldelijk de nadruk gelegd op de ernst van deze bedreigingen. Ook hebben ze geprobeerd deze te voorkomen.
Dit wetsvoorstel vertegenwoordigt een poging van de hele regering om ervoor te zorgen dat de pijpleiding onafgewerkt blijft en dat deze bedreigingen nooit worden gerealiseerd."
Hoe soeverein is Europa?
De Verenigde Staten mengen zich met deze nieuwe sancties in het Europese energiebeleid. Het is de vraag of Europa vergeldingsmaatregelen zal nemen. De Duitse bondskanselier Merkel veroordeelde de sancties, maar durfde nog geen maatregelen te nemen tegen deze Amerikaanse inmenging. Dit in tegenstelling tot de Turkse president Erdogan, die gelijk in de tegenaanval ging.
Europese landen zouden nu een duidelijk gebaar kunnen maken. Bijvoorbeeld hun goud weg te halen uit de Verenigde Staten, voor zover het daar nog ligt. Dat is een duidelijk statement en een goede stap richting meer Europese soevereiniteit.
De Nord Stream 2 is een gezamenlijk project van het Russische Gazprom en vijf Europese energiebedrijven. Deze gaspijpleiding verdubbelt de capaciteit van deze noordelijke route van 55 naar 110 miljard kubieke meter gas op jaarbasis.
De vraag naar aardgas in Europa zal de komende jaren toenemen, terwijl de binnenlandse productie daalt. Rusland heeft genoeg gasreserves om Europa van energie te voorzien, maar sommigen vrezen een te grote afhankelijkheid van Russisch gas. De VS willen voorkomen dat Europa en Rusland een sterke economische band opbouwen.
