De Amerikaanse regering blijft Europa onder druk zetten om niet meer aardgas uit Rusland te importeren. Zo heeft het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden deze week nieuwe sancties tegen de Nord Stream 2 goedgekeurd, de pijpleiding die Europa de komende decennia moet voorzien van aardgas. De sancties zijn gericht tegen alle bedrijven die deelnemen aan dit internationale project, waaronder ook een aantal Nederlandse bedrijven.
De Amerikaanse president moet het wetsvoorstel nog ondertekenen voordat de nieuwe sancties in werking treden. Als dat gebeurt hebben de bedrijven die de pijpleiding aanleggen nog dertig dagen de tijd om hun activiteiten te staken. Doen ze dat niet, dan verliezen deze bedrijven toegang tot de Amerikaanse markt. Ook worden hun tegoeden bevroren, voor zover deze onder controle van de Verenigde Staten vallen. De sancties gelden ook voor bedrijven die betrokken zijn bij de Turkstream, een nieuwe pijpleiding van Rusland naar Turkije.
Nord Stream 2
De Nord Stream 2 is een gezamenlijk project van Gazprom en vijf Europese energiebedrijven. Het Russische energiebedrijf Gazprom heeft een aandeel van 50% in het project. De andere helft komt voor rekening van Shell, Uniper, Wintershall, OMV en Engie. Deze bedrijven hebben elk een aandeel van 10% in het project.
De aanleg van de pijpleiding liep vertraging op door Denemarken, dat eind oktober pas de benodigde vergunningen verstrekte. Daardoor duurt het nog een paar maanden voor de volledige pijpleiding op de zeebodem ligt.
Race tegen de klok
Met deze nieuwe sancties onderneemt de Amerikaanse regering een laatste poging om het project te dwarsbomen. Het Nederlandse bedrijf Allseas heeft als enige de expertise in huis om op grote diepte pijpleidingen aan te leggen. Als het bedrijf onder druk van sancties besluit haar werkzaamheden te staken, dan kan dat grote gevolgen hebben voor het project.
Toch is het nog maar de vraag of Amerikaanse sancties het gewenste effect zullen hebben. Alle deelnemende partijen in Europa en Rusland hebben er al zoveel tijd en geld in geïnvesteerd dat ze vastberaden zijn het project af te maken. De Russische president Poetin heeft vorig jaar al toegezegd dat zijn land indien nodig bereid is geld bij te leggen. Ook hebben regeringsleiders van alle betrokken landen de pijpleiding altijd verdedigd, door te verklaren dat het uitsluitend een economisch project is.
'Buitenlandse inmenging'
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Heiko Maas, koos voor de aanval. Hij waarschuwde de Amerikaanse regering om zich niet te bemoeien met het Europese energiebeleid. "Europees energiebeleid wordt bepaald in Europa, niet in de Verenigde Staten", zo verklaarde hij op twitter. Ook het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde de geplande sancties: "We wijzen buitenlandse inmenging en extraterritoriale sancties af."
Die europäische Energiepolitik wird in Europa entschieden, nicht in den USA. Eingriffe von außen und Sanktionen mit extraterritorialer Wirkung lehnen wir grundsätzlich ab. https://t.co/vx9teDdh6l
— Heiko Maas 🇪🇺 (@HeikoMaas) December 12, 2019
"Decisions on European Energy Policy are taken in Europe. We reject foreign interference and, as matter of principle, extraterritorial sanctions." - Foreign Minister @HeikoMaas on possible US sanctions against @NordStream2
— GermanForeignOffice (@GermanyDiplo) December 12, 2019
Gemiste kans
Nieuwe Amerikaanse sancties moeten voorkomen dat Europa meer gas uit Rusland importeert, maar het lijkt voor de Amerikanen een gelopen race. Europa en Rusland zitten op één lijn en zijn vastberaden het project te voltooien, ondanks bezwaren uit onder meer de Baltische Staten en Oekraïne. Deze landen voelen zich gepasseerd door de Nord Stream 2 en de Turkstream, nieuwe routes die deze landen omzeilen.
Europese regeringsleiders proberen deze zorgen weg te nemen door als voorwaarde te stellen dat Rusland gas blijft leveren aan Oekraïne. Eind dit jaar loopt het contract van Oekraïne met Rusland af, maar er zit nog weinig voortgang in de onderhandelingen.
