Arnaud Montebourg, de voormalige Franse Minister van Economische Zaken, gaf onlangs in een interview een gedetailleerde uitleg over de wijze hoe de Verenigde Staten een economische oorlog voeren tegen Frankrijk en andere bevriende (Europese) landen. Het laat zien dat er in Europa onder de bestuurlijke oppervlakte en buiten de reguliere pers om wordt erkend dat er op geopolitiek en economisch vlak sprake is van buitengewoon scheef gegroeide verhoudingen tussen de VS en de rest van de wereld. Eerder was het de Duitse politicus en oud-Minister van Defensie Andreas von Bülow die een boekje open deed over de duistere praktijken van de deep state in de VS. Het zijn kleine, maar veelzeggende inkijkjes in de internationale politieke praktijk die onderbelicht blijven.
Montebourg zegt dat de Amerikaanse geheime dienst (NSA) telefoontaps van Franse burgers en bedrijven gebruikt om Amerikaanse bedrijven te bevoordelen, zoals in de Alstom-affaire. In 2014, tijdens de onderhandelingen over de overname van de energie-tak van Alstom door het Amerikaanse General Electric, werd de topman van het Franse Alstom, Frédéric Pierucci, door de VS gegijzeld en beschuldigd van corruptie. Als bewijs werden maar liefst 1 miljoen e-mails geopenbaard, die de verdediging van Pierucci nooit tijdig heeft kunnen bestuderen. Het waren e-mails die volgens Montebourg door de NSA waren vergaard. Pierucci heeft twee jaar lang onterecht in de VS gevangen gezeten, omdat hij de belangen van Frankrijk verdedigde, aldus Montebourg. In het interview zegt hij: “Ze gebruiken militaire tools. Ten eerste gebruiken ze alle luister- en inlichtingensystemen die ze na 9/11 hebben opgebouwd. Ze luisteren niet naar terroristen... nou ja, dat doen ze zeker en dat is heel goed... maar ze luisteren ook naar buitenlandse bedrijven die concurreren met die van hen.” Montebourg wijst er vervolgens op dat NSA-klokkeluider Edward Snowden in 2014 onthulde dat de NSA nog veel meer informatie heeft, 75 miljoen telefoontaps en e-mails van Franse bedrijven.
De oud-Minister komt ook met een argument dat de huidige President Emmanuel Macron onlangs na een bezoek aan China onder de aandacht bracht. Het betreft het gebruik van zogenaamde extra-territorialiteit door het Amerikaanse rechtssysteem. Amerikaanse rechters kunnen buitenlandse bedrijven die handelsrelaties met elkaar onderhouden veroordelen en sancties opleggen, zonder dat er sprake is van Amerikaanse betrokkenheid of van economische schade. De VS kunnen op deze manier hun wil opleggen aan niet-Amerikaanse mondiaal opererende bedrijven. Een bekend voorbeeld hiervan is het Nederlandse bedrijf Allseas van Edward Heerema. Dit bedrijf moest de aanleg van de laatste kilometer van Nord Stream 2 opschorten onder dreiging van internationale sancties door de VS. Montebourg zegt hierover: “De Amerikanen gebruiken een vorm van recht, dat een imperialistisch recht is, dat erin bestaat zichzelf bevoegd te verklaren voor zaken die hen op geen enkele manier aangaan. (…) Ze verklaren zichzelf tot politieagent van de wereld door de soevereine belangen te ondermijnen. Daarom is dit inmenging. Ze doen dit op ALLE gebieden, en vooral economische gebied”. Macron stelde na zijn bezoek aan China stellig dat dit extra-territoriale recht dat de VS oplegt aan de rest van de wereld moet worden opgeschort, maar in de rest van Europa bleef het angstvallig stil.
Ook de Amerikaanse Patriot Act. van 2001, naar aanleiding van de aanslagen op het World Trade Center in New York, heeft volgens Montebourg vergaande economische bevoegdheden gegeven aan de VS: “Wanneer een Frans bedrijf wordt overgenomen door een Amerikaans bedrijf, dan heeft de Amerikaanse regering de unilaterale macht om alle informatie over het over te nemen bedrijf op te vragen. Absoluut alle informatie: patenten, technologieën, mensen, etc. Zonder enige motivatie en zonder gerechtelijke toestemming. Het betekent dat dit illegale zoekopdrachten zijn. Daarom heb ik in de zaak van de overname van de kleppen die onze kernonderzeeërs en energiecentrales uitrusten - de Segault-kleppen die in Mennecy, Essonne worden geproduceerd - ingegrepen door te zeggen ‘het is uitgesloten dat dit bedrijf onder Amerikaanse controle komt’. Nu is het een bedrijf dat wordt gecontroleerd door Canadezen. Canadezen hebben geen extraterritoriale rechten, het is geen probleem om met Canadezen te werken. Maar Amerikanen zijn anders omdat ze roofdieren zijn.“
De interviewer vraagt vervolgens aan Montebourg waarom Frankrijk en andere Europese landen nooit reageren op de aanvallen die ze ondergaan. Hij geeft een veelzeggend antwoord: “Ten eerste omdat het een kostenpost is. Toen Jacques Chirac en Dominique de Villepin besloten om de middelen die ze hadden als permanente leden van de Veiligheidsraad in 2003 te gebruiken bij de aanvallen op Irak door de Verenigde Staten van Amerika, kostte dat ons veel. Ten tweede omdat er een echte, geïnternaliseerde zwakte is. Ik denk dat we moeten leren onszelf te zijn. Étienne de La Boétie schreef een heel mooi boek over vrijwillige dienstbaarheid. Hij zegt dat dienstbaarheid een kwestie van gewoonte is. We realiseren ons niet meer dat we onze vrijheid zijn kwijtgeraakt. We moeten het weer vinden en de kosten van deze vrijheid accepteren.“
Dit artikel verscheen eerder in een uitgave van Gezond Verstand.