Het Swedish Institute, een overheidsinstantie met de opdracht de mooie kanten van Zweden te tonen, heeft onlangs een zeer slechte kant van zichzelf laten zien. De website lanceerde eerder deze maand namelijk een zwarte lijst van 14.000 twitter accounts die geblokkeerd worden vanwege hun kritische uitlatingen ten aanzien van het Zweedse immigratiebeleid.
Ongeveer 12.000 internationale en Zweedse accounts die zich bezig hielden met bedreigingen en moedigden aan tot haat tegen immigranten, vrouwen en LGBTQ personen, maar ook tegen organisaties die zich inzetten voor mensenrechten. Veel van deze accounts hebben een rechts-extreem en/of neonazi karakter en zetten aan tot geweld.
Het is vanzelfsprekend dat een overheidsinstantie geen podium wil geven aan mensen die aanzetten tot haat en geweld. Echter blijken ook veel onschuldige mensen op deze zwarte lijst te staan, zoals de Israëlische ambassadeur in Zweden, verschillende Zweedse parlementariërs, journalisten en andere publieke persoonlijkheden.
Het Zweedse parlementslid Hanif Bali veroordeelt de zwarte lijst en zegt in een verklaring tegenover Nyheter Idag het volgende:
Lijsten van personen die een bepaalde mening hebben bestaan in andere landen zoals Iran, Noord-Korea en Cuba. Eigenlijk zou ik Noord-Korea moeten weglaten, want daar worden zulke mensen direct vermoord. Maar in deze landen zijn registers van mensen die een bepaalde mening hebben, ook compleet onschuldige mensen die bij toeval op die lijst terecht zijn gekomen.
Vrijheid van meningsuiting?
Het twitter account van deze overheidsinstantie (@sweden) dient naar eigen zeggen als een platform voor vrijheid van meningsuiting en democratie. Het account moet discussie op gang brengen en wordt iedere week door een andere persoon beheerd om verschillende meningen te laten horen.
Niet iedereen komt daarvoor in aanmerking, want uiteindelijk bepaalt het Swedish Institute of een kandidaat 'geschikt' is om berichten te plaatsen op dit account. In sommige gevallen zorgt dat blijkbaar voor problemen. Jenny Ljung, hoofd van de afdeling communicatie van de Zweedse overheidsinstantie, gaf in een persverklaring de volgende toelichting:
We hebben gezien dat de haat op het internet zich vooral richt op vrouwen, minderheden en mensen met een uitgesproken mening. Als de gebruiker van ons twitter account al deze drie eigenschappen heeft, dan weten we dat het een moeilijke week zal worden voor ons @Sweden account.
Door alle ophef heeft het Swedish Institute besloten de blokkade van 14.000 twitter accounts op te heffen. In haar persbericht biedt ze haar excuses aan voor diegene die ten onrechte op de zwarte lijst terecht zouden zijn gekomen.
Dit voorbeeld laat zien dat vrijheid van meningsuiting (en misschien ook wel de persvrijheid) onder bepaalde omstandigheden ingeperkt kan worden. Bijvoorbeeld als het handelen van de overheid in de samenleving ter discussie wordt gesteld. Het is geen geheim dat er in Zweden erg veel weerstand is tegen het immigratiebeleid en alle problemen die daaruit voortkomen.
