De wereldwijde schuldenberg is vorig jaar met $24 biljoen gestegen tot een record van $281 biljoen. Het grootste deel van die stijging komt voor rekening van ontwikkelde economieën. Zij leenden veel geld om de economische klap van de coronapandemie op te vangen. De staatsschulden stegen vooral in Europese landen als Frankrijk, Spanje en Griekenland. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Institute of International Finance.
De wereldwijde schulden als percentage van het bbp zijn in 2020 ook flink opgelopen. De schuldquote steeg in een jaar tijd met 35 procentpunt naar een nieuw record van 335%. Daarmee sloeg de coronacrisis een flink gat in de financiën van overheden, bedrijven en huishoudens. Ter vergelijking, tijdens de kredietcrisis van 2008 en 2009 steeg de wereldwijde schuldquote met respectievelijk 10 en 15 procentpunt.
Schuldenberg blijft groeien
De verwachting is dat de schulden ook dit jaar in hoog tempo zullen oplopen, maar dat deze als percentage van het bbp veel minder snel zullen stijgen. Dat komt omdat de wereldeconomie dit jaar naar verwachting weer zal aantrekken. Hoe snel dat gaat is nog maar de vraag, omdat veel landen nog niet zo ver zijn met het vaccineren. Met name in minder rijke landen verloopt het vaccineren langzaam, waardoor lockdown-maatregelen nog enige tijd van kracht zullen blijven.
De wereldwijde staatsschulden stegen vorig jaar van 88% naar 105% van het bbp. In het coronajaar leenden overheden in totaal $12 biljoen. Daar komt dit jaar nog eens $10 biljoen bij, zo becijfert het Institute of International Finance in haar rapport. Verder valt op dat de private schulden vorig jaar flink zijn opgelopen, vooral bij grote bedrijven. Zij benutten hun kredietlijnen bij banken maximaal, mede dankzij de uitzonderlijk lage rente.
Wereldwijde schuldenberg tot recordhoogte gestegen (Bron: IIF)
Steunmaatregelen en slechte leningen
Door steunmaatregelen van overheden is het aantal wanbetalingen en faillissementen wereldwijd nog altijd zeer laag. Deze situatie kan echter niet te lang duren, want een te grote afhankelijkheid van overheidssteun betekent ook dat veel bedrijven zullen omvallen als de steunmaatregelen stoppen. Dat betekent niet alleen meer faillissementen en hogere werkloosheid, maar ook problemen bij de banken.
De ECB spoorde banken begin dit jaar al aan om de risico's van hun kredietportefeuille beter in kaart te brengen. In november waarschuwde de centrale bank ook al voor de negatieve effecten van de coronacrisis op huizenprijzen en bankbalansen. In mei waarschuwde de Europese Bankautoriteit al voor een verdubbeling van het aantal slechte leningen. Dat betekent dat we nog lang niet uit de crisis zijn, ondanks de extreem lage rente.
