Het wereldwijde monetaire en financiële systeem vereist een andere samenstelling van valutareserves. Dat zegt Jean-Claude Trichet, voormalig centraal bankier van de Europese Centrale Bank. Hij verwacht dat de Chinese yuan in de toekomst een grotere rol zal gaan spelen. Daar moeten centrale banken en institutionele beleggingsfondsen op anticiperen, door hun reserves te diversifiëren. De voormalig centraal bankier houdt rekening met een scenario waarin de dollar een minder belangrijke rol zal spelen.
Trichet hield een toespraak bij de lancering van het jaarlijkse Global Public Investor rapport van het Official Monetary and Financial Institutions Forum (OMFIF), een denktank die zich bezighoudt met centrale banken, economisch beleid en openbare investeringen. In het rapport peilt deze organisatie de stemming onder centrale banken, pensioenfondsen en staatsfondsen ten aanzien van hun beleggingsbeleid. Uit deze rondvraag bleek dat 30% van alle ondervraagde centrale banken en beleggingsfondsen op middellange termijn meer Chinese yuan in de portefeuille wil opnemen. Voor de lange termijn is zelfs 70% dat van plan.
Chinese yuan
Volgens Trichet heeft de Chinese yuan nog steeds onvoldoende weging in de valutareserves van centrale banken. Terwijl de Amerikaanse dollar een weging van 59% heeft en de euro goed is voor 21% van de reserves is het aandeel van de Chinese yuan slechts 2,5%. Veel centrale banken zijn terughoudend om veel Chinese yuan in de reserves op te nemen, omdat de munt nog niet volledig converteerbaar is.
Trichet verwacht dat het aandeel van de yuan sterk zal toenemen zodra de munt wel volledig converteerbaar is. Dat is ook de visie van Zhou Xiaochuan, de voormalig gouverneur van de Chinese centrale bank. Hij pleit al langer voor het loslaten van alle kapitaalcontroles en restricties op de Chinese yuan. 'Als dat gebeurt, dan zullen we de volledige impact zien van wat het OMFIF rapport suggereert', zo stelde Trichet. Verschillende centrale banken en staatsfondsen anticiperen al op deze trend. In 2017 voegde de ECB al yuan aan haar reserves toe. Ook hebben de centrale bank en het grootste staatsfonds van Rusland recent een significante positie in Chinese yuan opgebouwd.
Klimaatbeleid
Opvallend genoeg onderschrijft ook Trichet de politieke agenda van centrale banken ten aanzien van het klimaatbeleid. Ook Trichet is van mening dat centrale banken meer moeten doen om klimaatverandering tegen te gaan, bijvoorbeeld door meer 'groene' obligaties te kopen. Ook zouden centrale banken meer duurzame beleggingen moeten kiezen wanneer ze aandelen of ETF's kopen. Uit het rapport van het OMFIF blijkt dat 92% van alle ondervraagde centrale banken en beleggingsfondsen nu al in 'groene' obligaties belegt.
Volgens Trichet moeten centrale banken ten aanzien van hun reserves voortaan niet alleen kijken naar de veiligheid, liquiditeit en rendement, maar ook naar duurzaamheid. Daarover zegt hij het volgende:
"We moeten alle mogelijke middelen mobiliseren om klimaatverandering het hoofd te bieden. Het zojuist gepubliceerde actieplan van de ECB stelt klimaatverandering centraal, niet alleen in wat zij doet aan portefeuillebeleggingen, maar ook in het monetaire beleid, met inbegrip van onderpand, de aankoop van verhandelbare effecten enzovoort. Dat is iets wat de meeste centrale banken in de wereld zullen volgen, voor zover het hun primaire mandaat van prijsstabiliteit niet in de weg staat."
De aandacht voor klimaatbeleid onder centraal bankiers is opmerkelijk. Klimaatbeleid staat namelijk heel ver af van de primaire taak van centrale banken, namelijk het bewaken van de prijsstabiliteit. Het voegt een politieke lading toe aan het monetaire beleid, want met hun opkoopprogramma's gaan centrale banken steeds verder in het sturen van de economie. Denk bijvoorbeeld aan het opkopen van 'groene' obligaties en de plannen om minder obligaties van 'vervuilende' bedrijven op te kopen. Uit de studie van het OMFIF blijkt dat 26% van alle ondervraagde centrale banken van plan is meer bedrijfsobligaties op te kopen. Ook wil 21% meer aandelen opkopen. Dat betekent dat centrale banken meer invloed zullen uitoefenen op de financiële markten.
Deflatie
Volgens Trichet hebben opkoopprogramma's van centrale banken de dreiging van deflatie weten weg te nemen. Door obligaties en aandelen op te kopen daalde de rente en kwam de kredietverlening weer op gang. "Ik ben heel blij dat we min of meer van het gevaar van deflatie af zijn. Tien of twaalf jaar lang hebben de centrale banken gevochten om dit te bereiken. Natuurlijk moeten de centrale banken de huidige situatie zeer zorgvuldig in het oog houden. Het moet in overeenstemming blijven met hun verantwoordelijkheid voor prijsstabiliteit, zonder deflatie en inflatie, op de middellange en lange termijn. Ik ben blij dat alle centrale banken van de belangrijkste economieën vasthouden aan dit doel van prijsstabiliteit met hetzelfde cijfer: 2%."
Om de dreiging van deflatie te voorkomen moeten overheden volgens Trichet voorlopig doorgaan met fiscale stimulering. 'Op die manier kunnen we voorkomen dat er teveel druk op centrale banken komt te liggen'. Een opvallend statement. Hij zegt namelijk ook dat de Europese schuldencrisis voorkomen had kunnen worden als landen zich aan de begrotingsregels hadden gehouden. Sinds de coronacrisis hebben veel landen hun begrotingsdiscipline volledig losgelaten.
Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard
