Het financiële systeem is vandaag de dag minstens zo kwetsbaar als in 2008 en misschien nog wel kwetsbaarder, zo verklaarde voormalig ECB-president Jean-Claude Trichet in een interview met AFP. Hij merkt op dat de schulden wereldwijd - zowel in ontwikkelde als in opkomende economieën - sinds de crisis enorm zijn toegenomen, terwijl dat tien jaar geleden juist de oorzaak was van de grote wereldwijde crisis. Daardoor is het wereldwijde financiële systeem op dit moment nog minstens zo kwetsbaar als toen, ondanks alle maatregelen die in de tussentijd zijn genomen om het systeem robuuster te maken. Trichet zei daar het volgende over:
"De groei van schulden - in het bijzonder private schulden - is de afgelopen jaren in de ontwikkelde economieën wat afgenomen, maar daar staat een versnelling van de schuldengroei in opkomende economieën tegenover. Dat maakt het wereldwijde financiële systeem minstens zo kwetsbaar als in 2008, zo niet kwetsbaarder."
Trichet was de tweede president van de ECB en vervulde deze functie in de periode van 2003 tot 2011. Hij maakte dus van dichtbij mee hoe de crisis zich ontwikkelde en besliste mee over de maatregelen die genomen werden om escalatie te voorkomen. De val van Lehman Brothers in september 2008 wordt vaak gezien als het begin van de crisis, maar in het interview met AFP liet hij weten dat de tekenen van een crisis al veel eerder zichtbaar waren.
"Ik zag de werkelijke start van de financiële crisis die de wereld over zou gaan in de ochtend van 9 augustus 2007, toen we geconfronteerd werden met een complete verstoring van de geldmarkt in de Eurozone. Dit was ongehoord sinds de Tweede Wereldoorlog, we hadden nooit zoiets meegemaakt. Er waren geen transacties meer tussen banken en er was geen marktrente meer. Ik besloot samen met mijn collega's om alle liquiditeit te verstrekken die banken nodig hadden, zonder limieten."
Amerikaanse subprime crisis slaat over
In Europa begonnen de problemen volgens Trichet met een winstwaarschuwing van de Duitse bank IKB en het besluit van de Franse bank BNP Paribas om drie beleggingsfondsen in Amerikaanse 'subprime' hypotheken op slot te zetten. Deze fondsen op basis van herverpakte Amerikaaanse hypotheekleningen verloren in een paar dagen €400 miljoen van hun waarde.
De ECB moest zware middelen inzetten om een acute crisis te bezweren. Trichet kwam samen met zijn team tot het besluit om banken in de Eurozone onbeperkt van liquiditeit te voorzien. In totaal vroeger ongeveer vijftig banken voor een bedrag van in totaal €95 miljard liquiditeitssteun aan bij de centrale bank. Dat was bijna evenveel als de €110 miljard aan liquiditeit die de ECB verstrekte na de terreuraanslagen op het World Trade Center in 2001.
Trichet herinnert zich dat er twee verschillende visies waren op de Amerikaanse subprime crisis. De ene visie was dat er iets groots en gevaarlijks stond te gebeuren, terwijl de andere visie was dat dit slechts een gezonde marktcorrectie was en dat er geen reden was om rekening te houden met een systeemcrisis. In het interview geeft de oud-centraal bankier aan dat hij al vanaf het begin tot de eerste groep behoorde. Het besluit om meer liquiditeit te verstrekken aan banken werd in 2 uur en 20 minuten genomen, terwijl hij op dat moment in zijn vakantiehuisje in Bretagne verbleef.
Teveel schulden
Volgens de centraal bankier is het overduidelijk dat enorme schulden een belangrijke factoren waren in het uitbreken van de wereldwijde financiële crisis in 2007 en 2008. Daarom is het zorgwekkend om te zien dat de wereldwijde schulden opnieuw zijn toegenomen en dat we tot de conclusie moeten komen dat er weinig gedaan is om deze kwetsbaarheid in ons financiële systeem aan te pakken.
Volgens cijfers van het Institute of International Finance (IIF) was de wereldwijde schuldenberg eind vorig jaar gestegen tot een record van $247 biljoen, een stijging van ongeveer $70 biljoen ten opzichte van tien jaar geleden. Het is opvallend om te zien dat er sinds het uitbreken van de financiële crisis van 2008 vrijwel niets veranderd is. In plaats van schulden af te bouwen werden bedrijven en huishoudens juist aangemoedigd om meer te lenen.
Dit artikel van Geotrendlines verscheen eerder bij Goudstandaard
