Rusland en Iran stappen over op een alternatief voor het internationale SWIFT betaalsysteem. Dat maakte de gouverneur van de Iraanse centrale bank, Abdolnaser Hemmati, eerder deze week bekend. In plaats van het SWIFT betaalsysteem, waar 11.000 financiële instellingen uit meer dan 200 landen op zijn aangesloten, kiezen deze twee landen voor hun eigen systeem voor het internationale handelsverkeer.
Iran stapt over op SEPAM, terwijl Rusland het zelf ontwikkelde SPFS zal gaan gebruiken. Deze alternatieve betaalsystemen zullen vooral gebruikt worden voor het betalingsverkeer tussen lidstaten van de Euraziatische Economische Unie (EAEU). Hoewel beide systemen nog geen volwaardig alternatief zijn voor het wereldwijd gebruikte SWIFT kunnen ze landen als Rusland en Iran minder kwetsbaar maken voor sancties.
Iran
Iran werd in het verleden al eens getroffen door financiële sancties. Onder druk van de Verenigde Staten werd het land afgesloten van het SWIFT betaalsysteem. Daardoor werd het internationale betalingsverkeer ontregeld, met een grote economische crisis tot gevolg. De olie-export daalde en het land verloor haar belangrijkste inkomstenbron.
Vorig jaar werden verschillende banken in Iran opnieuw afgesloten van dit betaalsysteem, nadat de Trump de internationale deal met het land eenzijdig had opgezegd. Er volgden economische sancties, primair gericht tegen de oliesector. Dat was voor Iran reden om zich voor te bereiden en een alternatief betaalsysteem te ontwikkelen.
Deze week kondigde de Amerikaanse regering nieuwe sancties aan tegen de centrale bank van Iran. Daarmee proberen de Verenigde Staten geldstromen gerelateerd aan de oliehandel te verstoren. Of deze maatregel effect heeft is nog maar de vraag, omdat banken elders in de wereld weinig zaken doen met de Iraanse centrale bank.
Rusland
Rusland begon in 2014 met de ontwikkeling van een eigen betaalsysteem, uit vrees afgesloten te worden van het SWIFT betaalsysteem. Dat is tot op heden nog niet gebeurd, al zijn er nog steeds diverse Westerse sancties van kracht tegen Rusland. Deze sancties zijn gericht tegen een aantal banken, bedrijven en personen. Echter hebben deze geen invloed op de omvangrijke export van olie en gas richting Europa.
Iran staat op het punt om lid te worden van de Euraziatische Economische Unie, een door Rusland geleide handelsunie tussen verschillende Euraziatische landen. Op deze manier probeert Rusland haar macht in de regio te versterken en een economische impuls te geven aan alle deelnemende landen. Daar hoort dus ook een eigen betaalsysteem bij, dat niet door sancties geblokkeerd kan worden.
