Oekraïne heeft €500 miljoen toegewezen gekregen van de Europese Unie, zo schrijft president Poroshenko in een bericht op zijn Facebook pagina. Het is de eerste tranche die het land ontvangt uit het zogeheten 'Macro-Financial Assistance' programma van de EU, dat in het leven werd geroepen om financiële steun te verlenen aan partnerlanden van de EU die betalingsproblemen hebben.
President Poroshenko spreekt in zijn bericht op Facebook speciale dank uit aan Jean-Claude Juncker en Valdis Dombrovskis van de Europese Commissie en verwijst daarbij naar een overeenkomst die begin november in Helsinki werd bereikt. Ook benadrukte de Oekraïense president dat de financiële steun uit de EU belangrijk is om 'een signaal af te geven naar de Russische agressor'.
Financiële problemen
De economie van Oekraïne herstelt moeizaam van de crisis van een paar jaar geleden en kampt bovendien met een hoge schuldenlast. Het IMF en internationale partners van Oekraïne geven daarom financiële steun aan het land, in de vorm van noodleningen en giften. Het is nog niet duidelijk of deze nieuwe tranche van €500 miljoen van de EU een gift is of een lening, maar als het programma van de EU nader bestuderen zien we dat beide opties mogelijk zijn.
In een document van de Europese Commissie dat op 29 juni 2018 werd gepubliceerd lezen we dat Europese landen al langer op de hoogte waren van de zwakke financiële positie van de Oekraïense regering. In de volgende passage lezen we dat het land nog steeds te weinig reserves heeft opgebouwd en dat de regering in 2018 en 2019 voor meer dan $12 miljard aan schulden moet aflossen. In het document staat dat het land daardoor in de financiële problemen kan komen. Het steunpakket van €500 miljoen komt dus niet op verkeerd moment.
"Hoewel Oekraïne erin is geslaagd om de afgelopen drie jaar haar bruto internationale reserves aan te vullen is het proces langzamer verlopen dan aanvankelijk gepland door het IMF. Met $18,8 miljard aan het einde van 2017 blijven de reserves onder hun niveau van vóór de crisis en het niveau zoals voorzien in het IMF-programma (#22,3 miljard eind 2017).
Reserves kunnen in 2018-2019 opnieuw onder druk komen te staan, wanneer wordt verwacht dat het land meer dan $12 miljard aan betalingen (rente en hoofdsom) zal doen aan soevereine en quasi-soevereine externe schulden. Deze piek in schuldaflossingen komt ten tijde van de presidentsverkiezingen en parlementsverkiezingen in 2019.
In dit verband lijkt de verdere aanvulling van de internationale reserves van Oekraïne noodzakelijk en kan het aanvullende Macro Financial Assistance programma van de EU daarbij nuttig ondersteunen, zowel rechtstreeks (via de uitbetalingen) als indirect (als een katalysator voor instroom van particulier kapitaal en vertrouwen in de lokale munteenheid).
Voortdurende steun van het IMF en de internationale partners van Oekraïne - inclusief de EU - blijft daarom essentieel. Sinds het uitbreken van de crisis is de $17,5 miljard van het Extended Fund Facility programma voor Oekraïne, dat in maart 2015 werd goedgekeurd door het IMF, aangevuld met substantiële steun van de bilaterale partners van Oekraïne, waaronder de EU.
Andere internationale financiële instellingen, zoals de Wereldbank, de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) en de European Investment Bank (EIB) hebben hun activiteiten ook aanzienlijk opgeschaald om de economische transitie van het land te ondersteunen.
Omdat de Oekraïense economie echter fragiel blijft en blootgesteld is aan een aantal kwetsbaarheden, schat het IMF in dat het land in 2018 en begin 2019 te maken krijgt met extra externe financieringsbehoeften. In dit verband ontving de Commissie in november 2017 een verzoek van de Oekraïense autoriteiten om aanvullende bijdragen van het Macro Financial Assistance programma."
