Deze week behandelen we weer een nieuwe vraag in onze rubriek lezersvragen. Is het mogelijk om terug te keren naar een monetair systeem met nationale valuta, waarin de euro een alternatieve rol vervult zoals de SDR? Is het mogelijk om op deze manier onder de gevreesde transferunie uit te komen, waarbij de noordelijke eurolanden meebetalen aan de schulden van de zuidelijke eurolanden?
Vraag
Ik wil naar aanleiding van het artikel over de internationalisering van de euro graag de volgende gedachte aan u voorleggen. Is het mogelijk om terug te keren naar een euro als een soort SDR (het valutamandje van het IMF) volgens het Exchange Rate Mechanism (ERM).
Een munt is een gevolg van een coherente culturen binnen geografische grenzen. Binnen deze grenzen is al het economische verkeer inclusief de regelgeving en het betalen van belasting gestandaardiseerd. Dit tezamen weerspiegelt de cultuur van een land. Het ontkennen van deze culturele diversiteit resulteert in grote verschillen in economische weerbaarheid, mede veroorzaakt door de koppeling aan een gezamenlijk munt. Hoe zien jullie dat?
Antwoord
De terugkeer naar nationale valuta is naar mijn mening een schijnoplossing zonder perspectief. Het lost ons schuldenprobleem en ons ongedisciplineerde kredietsysteem (schaduwbanken) namelijk niet op. Het is waar dat een munt het gevolg is van een coherente cultuur binnen geografische grenzen. Het is in deze zin spijtig dat sinds de Vrede van Westfalen in 1648 de natiestaat is opgekomen. Deze nieuwe geopolitieke entiteiten gingen hun eigen munten uitgeven, waarvan de waardering uiteindelijk werd ontkoppeld van goud als waardestandaard. Vanaf dat moment konden landen hun eigen sociaaleconomische politiek voeren, wat economische cultuurverschillen heeft geïntroduceerd.
Bedenk dat vóór het ontstaan van natiestaten er sprake was van een homogene economische cultuur in Europa. Iedereen had te maken met hetzelfde geld: goud, zilver en koper. Verschillen (als gevolg van clipping, oftewel munten afschaven van edelmetaal of munten intern vullen met goedkoper metaal) werden weg gearbitreerd door import en export van de grondstoffen. De periode van 1450 tot 1600 was de bakermat van de Verlichting en de wetenschappelijke revolutie die het Westen groot heeft gemaakt. Op basis dus van een homogeen en universeel geldstelsel. De euro is ook geïntroduceerd met dit idee als achtergrond. Daar ging de speech van Duisenberg over. Dus: een terugkeer naar een euro als een soort SDR (het valutamandje van het IMF) volgens het Exchange Rate Mechanism (ERM) lijkt ons uitgesloten.
Vraag
De Euro in haar huidige vorm veroorzaakt instabiliteit en spanningen binnen Europa. Wat als we teruggaan naar individuele munten die gekoppeld zijn aan de "fictieve / digitale" Euro. Dan is de som der delen van de individuele landen het beste wat Europa kan leveren. Tevens verdwijnt dan de problematiek rond financiering van overheidstekorten door de ECB. Maakt een individuele land er een potje van dan verzwakt dat de Euro, maar raakt niet de verhoudingen tussen Europese landen.
Antwoord
Niet de euro an sich is het probleem, maar de onderliggende structuur van staatsleningen als onderpand in het financiële systeem. In mijn artikel voor Syp Wynia heb ik beschreven hoe de Amerikanen aan de basis staan van het monetaire en financiële systeem dat is gebaseerd op deze staatsleningen en hoe de EU hetzelfde wil bereiken met de euro. De munt als geopolitiek wapen.
De gedachte om terug te keren naar nationale valuta, die vervolgens weer gekoppeld zijn aan de euro, lijkt een beetje op de Matheo Solution van André ten Dam. Ik vind het gekunsteld. Het is niet te introduceren zonder een financiële meltdown. Het monetaire stelsel is nu geënt op de staatslening als financieel onderpand. Er is op deze basis veel te veel krediet gecreëerd.
Juist door deze kredietverlening verdiepten de cultuurverschillen zich. Want elke economische, culturele, sociale en politieke oneffenheid kon worden gefinancierd en gesubsidieerd. Het heeft culturele verschillen bestendigd. Het heeft ook zowel een grote financiële sector als een enorme bureaucratische technocratie veroorzaakt. Een macht die inmiddels geen tegenmacht meer kent, zoals ook Pieter Omtzigt duidelijk maakte in dit betoog. Kortom, er is geen weg meer terug.
Transnationaal geld
Ik heb meer vertrouwen in de structuur van Bitcoin als oplossing. Een transnationaal geldsysteem zoals goud, zilver en koper dat ooit waren. Een geldsysteem waarin een bankensector, centrale banken of zelfs Ministeries van Financiën niet meer nodig zijn. Het is de laatste en definitieve aanval op de natiestaat van na 1648, een anachronistisch bouwwerk dat zijn beste tijd eigenlijk al heeft gehad.
Centrale banken staan zeer vijandig tegenover Bitcoin. In sommige landen willen zij private munten zelfs gaan verbieden en eigen digitale munten introduceren als alternatief. Denk bijvoorbeeld aan India. Het zou iedereen wakker moeten schudden. Overheden en profiteurs van het huidige systeem willen vasthouden aan hun macht. Macht die wordt ingezet om eigen belangen te behartigen, niet de belangen van de bevolking.
Als overheden Bitcoin en andere private initiatieven gaan verbieden, kunnen we een verbeten en toenemende strijd tussen bevolkingen en overheden verwachten. Dit kan leiden tot revoluties en een meltdown van het huidige monetaire en financiële systeem. Bitcoin zal dat misschien niet overleven, maar dan zal men massaal terug gaan grijpen naar goud en zilver als transactiemunt. Een soort van middeleeuwen, maar ook van wederopbouw. Want allemachtig, wat een puinhoop heeft de publiek-private vervlechting tussen overheid en finance gecreëerd.
Heeft u vragen?
Bent u abonnee van Trendlines Insider en heeft u een vraag over goud, de financiële markten of de economie in het algemeen? Stuur dan gerust een mail naar [email protected]. Ook uw vraag kunnen we in deze rubriek van Lezersvragen delen met andere abonnees. Uiteraard anoniem en alleen als u daar toestemming voor geeft.
