Deze week lanceerde de Nederlandse overheid een nieuw investeringsfonds, genaamd Invest-NL. Met €1,7 miljard aan publieke middelen gaat dit fonds leningen verstrekken aan innovatieve start-ups en bedrijven die bijdragen aan de energietransitie. Met het Ministerie van Financiën als aandeelhouder gaat het fonds dus een actieve rol vervullen in de allocatie van kapitaal.
Waarom neemt de overheid deze rol op zich? Volgens het persbericht omdat deze bedrijven in Nederland moeite hebben om voldoende geld op te halen. Blijkbaar vinden zowel commerciële banken als private investeerders deze bedrijven niet rendabel genoeg, anders hadden ze er wel in geïnvesteerd. Met andere woorden, bedrijven die in aanmerking komen voor een lening van de overheid zijn dan misschien wel duurzaam, maar niet onderaan de streep.
€1 biljoen voor het klimaat
Niet alleen in Nederland wil de overheid meer invloed uitoefenen op de economie. Ook in Europa zien we deze trend, maar dan op veel grotere schaal. In het kader van de Green Deal wil de Europese Commissie de komende tien jaar €1.000 miljard spenderen aan klimaatbeleid. Dit is het speerpunt in het beleid van Frans Timmermans, de Europese Klimaatcommissaris. Met deze investeringen wil hij de Europese Unie omtoveren tot het eerste klimaatneutrale handelsblok ter wereld.
Volgens Timmermans is het bedrag van €1 biljoen, omgerekend bijna €2.000 per inwoner tot in alle uithoeken van de Europese Unie, nog maar het begin. Het liefst zou hij jaarlijks €300 miljard willen spenderen. Dat de Europese belastingbetaler daarvoor moet opdraaien in de vorm van hogere belastingen of inflatie, dat blijft buiten beschouwing. Ook is de onderbouwing van deze plannen flinterdun.
Van klimaatbeleid naar planeconomie
Langzaam maar zeker worden de geesten in de hele Westerse wereld rijp gemaakt voor ingrijpend klimaatbeleid. Met een overdosis aan berichtgeving creëert de media een gevoel van urgentie, waar politici dankbaar gebruik van maken. Met nieuwe maatregelen, subsidies, belastingen en nu ook met een investeringsfonds sturen zij in steeds grotere mate het handelen van individuen en bedrijven.
Natuurlijk heeft iedereen nog steeds alle vrijheid om zelf keuzes te maken, maar die keuzes worden wel degelijk beïnvloedt door toenemende inmenging van de overheid. Met miljarden aan subsidies (en nu ook met een investeringsfonds) koopt de regering draagvlak voor haar beleid. Ook u kunt profiteren van deze transitie, als u maar het door de overheid gewenste product afneemt. Voor de 'verkeerde' economische handelingen wordt u afgestraft in de vorm van hogere belastingen en heffingen.
We zijn in een hoog tempo op weg naar een nieuw soort planeconomie, waarin de overheid in toenemende mate het doen en laten van mensen probeert te reguleren. Allemaal vanuit de gedachte dat de overheid wel weet wat goed is voor de mens en de planeet. Een gevaarlijke aanname en een gevaarlijk uitgangspunt, omdat het collectief van miljoenen individuen beter in staat is keuzes te maken en te innoveren dan een leger van bureaucraten en ambtenaren.
Kapitalisme en individuele vrijheid zijn belangrijke pijlers waar onze welvaart op leunt. Deze pijlers worden langzaam maar zeker vervangen door elementen van collectivisme en socialisme. Kunnen we nog wel spreken van kapitalisme?
