De Federal Reserve gaat vanaf nu onbeperkt staatsobligaties en hypotheekobligaties opkopen. Ook komt de centrale bank met aanvullende kredietfaciliteiten om de financiële markten en bedrijven te ondersteunen. Daarmee loopt de centrale bank vooruit op het geplande stimuleringsprogramma van de Amerikaanse regering. Uit het persbericht van de centrale bank:
"De Federal Reserve is vastberaden om al haar instrumenten in te zetten om huishoudens, bedrijven en de Amerikaanse economie als geheel te ondersteunen in deze moeilijke periode. Hoewel er grote onzekerheid blijft bestaan is het duidelijk geworden dat onze economie met ernstige verstoringen te maken zal krijgen. We moeten in de gehele publieke en private sector agressieve inspanningen leveren om het verlies aan banen en inkomsten te beperken en een snel herstel te bevorderen."
Onbeperkt opkoopprogramma
Eerder deze maand kondigde de Federal Reserve al een nieuw opkoopprogramma van $700 miljard aan. De centrale bank hoopte daarmee de rust op de financiële markten te herstellen, maar het tegenovergestelde gebeurde. De beurzen gingen de eerstvolgende beursdag alleen maar verder onderuit en in de VS sloten de indices toen ruim 12% lager.
Het opkoopprogramma zou aanvankelijk bestaan uit $500 miljard aan staatsobligaties en $200 miljard aan hypotheekleningen, maar dat bleek niet voldoende. Vrijdag had ze de helft van haar geplande steunaankopen al uitgevoerd, terwijl de rente op Amerikaanse staatsleningen bleef stijgen.
De centrale bank wil met deze ingreep een sterk signaal aan de markt afgeven, namelijk dat ze alles zal doen om de markt te ondersteunen en liquiditeit te garanderen. De situatie was de afgelopen dagen al zo kritiek dat grote beleggingsfondsen als BlackRock en Vanguard moeite hadden om obligaties te verkopen. Er waren bijna geen kopers meer te vinden, de liquiditeit was opeens verdwenen.
Lees ook:
- ‘Liquiditeit is geen kwestie van kwantiteit, maar van gedrag’ (2 december 2019)
- Is een wereldwijde liquiditeitscrisis aanstaande? (27 februari 2020)
Fed opent noodloket voor bedrijven
Bovenop het onbeperkt opkopen van schuldpapier opent de Fed ook een noodloket voor bedrijven. In totaal stelt de centrale bank $300 miljard aan krediet beschikbaar aan het bedrijfsleven. De Amerikaanse regering legt $30 miljard in deze pot om eventuele verliezen op te vangen. Dit fonds is gericht op grote bedrijven, maar de centrale bank zegt ook te werken aan een nieuw noodloket voor het midden- en kleinbedrijf.
Het is opmerkelijk dat de centrale bank met dit soort verregaande stimuleringsmaatregelen komt. De regering in Washington is namelijk bezig met een fiscaal stimuleringsprogramma van $2 biljoen. Dat de centrale bank nu zelf maatregelen neemt laat volgens politicoloog Sander Boon het falen van de politiek zien. Deze situatie is vergelijkbaar met de crisis in 2008 na de val van Lehman Brothers.
Balanstotaal Federal Reserve is tot recordhoogte gestegen
Studentenleningen en autoleningen
De Amerikaanse centrale bank gaat niet alleen onbeperkt staatsobligaties en hypotheekleningen op haar balans zetten, ook is ze van plan andere soorten leningen op te kopen. Via een nieuw programma genaamd 'Term Asset-Backed Securities Loan Facility' (TALF) zal de centrale bank ook schuldpapier overnemen dat gedekt wordt door studieschulden, autoleningen en creditcardschulden.
Met deze maatregel koopt de centrale bank schuldpapier op waar geen kopers meer voor te vinden zijn, vergelijkbaar met de gebundelde hypotheekleningen in de financiële crisis van 2008. Door de lage rente hebben Amerikaanse huishoudens veel schulden gemaakt, die bij een verslechtering van de economische vooruitzichten mogelijk niet meer worden terugbetaald. De Federal Reserve neemt deze potentiële verliezen over van de markt door de schulden op haar balans te plaatsen.
Perfect storm
Eerder deze maand waarschuwden we in onze podcast al voor een verdere escalatie van deze crisis. De uitbraak van het coronavirus was de trigger die een nieuwe crisis in gang heeft gezet. Onderliggende onevenwichtigheden in de economie kwamen daardoor aan de oppervlakte, zoals de extreem hoge schulden van bedrijven en de onderschatting van de risico's daarvan. Daardoor werden centrale banken en overheden gedwongen om ingrijpende maatregelen te nemen.
Lees meer:
- Veroorzaakt coronavirus de grootste recessie ooit? (24 februari 2020)
- Is het uitstrooien van ‘helikoptergeld’ aanstaande? (11 maart 2020)
- Draaien centrale banken de geldkraan weer open? (23 februari 2020)
