Een langdurige crisis als gevolg van het coronavirus kan blijvende schade aanrichten aan de economie. Dat zei Jerome Powell van de Amerikaanse centrale bank vandaag in een toespraak. Hij vreest dat het wegvallen van met name kleine en middelgrote bedrijven de herstelcapaciteit van de economie zal aantasten. Deze bedrijven creëren veel werkgelegenheid en zijn dus cruciaal voor het herstel.
Verder waarschuwde Powell voor een lange periode van stagnatie, omdat bedrijven bij slechte economische vooruitzichten minder zullen investeren. Bedrijven zullen dan minder personeel aannemen, waardoor de economie meer tijd nodig heeft om te herstellen. Tot op heden zijn vooral de lage inkomens geraakt door de coronacrisis, omdat zij in sectoren werken die het hardst zijn getroffen.
Volgens de voorzitter van de centrale bank was deze crisis anders dan anderen. Waar eerdere crisis het gevolg waren van structurele onbalans of bubbels in de economie schrijft hij deze crisis volledig toe aan het coronavirus. In een volgend artikel zullen we daar de nodige kanttekeningen bij plaatsen, want deze crisis kwam niet geheel als een verrassing.
"De huidige crisis is uniek omdat deze is toe te schrijven aan het virus en de stappen die zijn genomen om de gevolgen ervan te beperken. Deze keer was de hoge inflatie geen probleem. Er was geen economisch bedreigende bubbel om uiteen te spatten en geen onhoudbare hausse om te kraken. Het virus is de oorzaak, niet de gebruikelijke verdachten - iets wat de moeite waard is om in gedachten te houden als we reageren."
'Mogelijk meer stimulering nodig'
De Federal Reserve heeft sinds het begin van de crisis verschillende maatregelen genomen om de financiële markten te stabiliseren. De eerste stap was het opkopen van staatsobligaties en hypotheekleningen, schuldpapier dat als onderpand wordt gebruikt binnen het financiële systeem. Ook injecteerde ze miljarden in de repomarkt. Tenslotte kwam de Fed met dollarswaps en een internationale repo faciliteit om andere centrale banken van dollarliquiditeit te voorzien.
Met dit pakket aan maatregelen probeerde de centrale bank het internationale monetaire en financiële systeem te stabiliseren. Om te voorkomen dat bedrijven en huishoudens in de problemen komen kwam de centrale bank met nog meer maatregelen. Gedekt door een overheidsgarantie is de Fed deze week begonnen met het opkopen van bedrijfsobligaties. Dat gebeurt in in eerste instantie via de secundaire markt, maar de centrale bank is ook van plan rechtstreeks geld uit te lenen aan het bedrijfsleven en aan Amerikaanse staten.
Monetaire financiering
Met dat laatste doet de centrale bank in feite aan monetaire financiering. Ze slaat de markt over om bedrijven in nood snel van geld te kunnen voorzien. Volgens Powell neemt de centrale bank deze maatregelen alleen in extreme omstandigheden zoals nu. Hij beloofde deze monetaire instrumenten weer 'weg te leggen' zodra deze crisis voorbij is.
Powell benadrukte in zijn toespraak tenslotte dat de Amerikaanse centrale bank alleen geld mag uitlenen en niet uitgeven. Het geld dat de Fed nu beschikbaar stelt aan de markt dient moet dan ook gezien worden als een instrument om liquiditeitsproblemen op te lossen. Het gevaar is dat deze crisis langer duurt en dat liquiditeitsproblemen omslaan in solvabiliteitsproblemen. Daarom doet de centraal bankier een beroep op de regering om extra fiscale stimulering te overwegen.
