De opkoopprogramma's van de ECB gaan gepaard met een sterke stijging van de aandelenkoersen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Nederlandsche Bank naar de effecten van het stimulerende monetaire beleid. In deze periodes rondom de aankondiging van nieuwe stimulering steeg de aandelenmarkt sneller dan je op basis van onderliggende factoren zou mogen verwachten.
Deze conclusie komt niet als een verrassing, omdat we hier de afgelopen jaren al vaker over schreven. Opvallend is wel dat de centrale bank hier zelf mee naar buiten komt. Met het opkopen houdt de ECB de rente laag, waardoor spaarders en institutionele beleggers uitwijken naar aandelen. Ook kunnen bedrijven door de lage rente goedkoper lenen, bijvoorbeeld om aandelen in te kopen. Daardoor stijgt de winst per aandeel en dat leidt tot een hogere aandelenkoers.
Zoektocht naar rendement
Het opkoopprogramma van de centrale bank verlaagt de rente die huishoudens, bedrijven en overheden betalen op een lening. Dat zorgt niet alleen voor gunstige financieringscondities, maar ook voor oplopende aandelenkoersen. Beleggers maken bijna geen rendement meer op staatsobligaties, terwijl sparen door de lage rente ook niets oplevert. In sommige gevallen is het rendement zelfs negatief. Beleggers en spaarders zijn daardoor geneigd steeds meer risico te nemen om het gewenste rendement te behalen.
De Nederlandsche Bank schrijft daar het volgende over:
"Uit de toepassing van deze test op de koers/winstverhoudingen voor tien Europese aandelenindices blijkt dat er sinds de start van kwantitatieve verruiming periodes zijn waarin aandelenwaarderingen sneller zijn gestegen dan op basis van onderliggende factoren mag worden verwacht. Bovendien wijst het onderzoek op een significante samenhang tussen sterke stijgingen in aandelenwaarderingen en de introductie van kwantitatieve verruiming. Zo stegen aandelenwaarderingen in de meeste landen sterk in anticipatie en reactie op de aankondiging van het kwantitatieve verruimingsprogramma in januari 2015."
De centrale bank blijft de effecten van het opkoopprogramma nauwkeurig volgen. Ook de afgelopen maanden zijn de aandelenmarkten sterk gestegen, waarschijnlijk als gevolg van nieuwe stimulering door zowel de ECB als de Federal Reserve. De stijging kan immers niet verklaard worden door een verbetering van onderliggende macro-economische cijfers of bedrijfswinsten.
Aandelenwaarderingen voor Nederland stijgen sneller door monetaire stimulering (Bron: DNB)
