Tijdens enkele interviews en in diverse artikelen op deze website hebben we erop gewezen dat we nu niet alleen een bubbel hebben op de aandelenmarkt, maar ook op de obligatiemarkt en de huizenmarkt. En dat niet alleen op nationaal, maar ook op internationaal niveau. We hebben nu dus te maken met de moeder aller bubbels. De constatering dat we met een grote bubbel te maken hebben is één. Maar de gevolgtrekking dat de bubbel begint leeg te lopen is twee.
In het eerste deel lieten we zien dat het uitermate moeilijk is om bubbels te herkennen, maar niet onmogelijk. Dat de kans groot is dat er nu een giga bubbel op barsten staat. In het tweede deel concentreerden we ons op de bubbel op de obligatiemarkt, de grootste en daarmee ook de belangrijkste. Het derde deel liet zien welke gevolgen de obligatierente heeft op de hypotheekrente en vervolgens op de huizenmarkt. In dit deel nemen we de aandelenmarkt onder de loep.
Stijgende rente
De ongekend snelle stijging van de obligatierente en de hypotheekmarktrente is bezig de bubbels op de obligatiemarkt en huizenmarkt door te prikken, met waarderingen die torenhoog, te hoog waren gestegen. Dat geldt ook voor de aandelenmarkten.
Een belangrijke overeenkomst tussen de huizenmarkt en de aandelenmarkt is dat beide markten vijf opwaartse golven - het standaard opwaartse Elliott Wave Principle (EWP) patroon – hebben laten zien. Zij hebben daarmee niet alleen het einde van golf vijf bereikt, maar hoogstwaarschijnlijk ook de top. Bovendien hebben beiden een 'throw-over' laten zien. Daarmee wordt bedoeld dat de vijfde golf boven het trendkanaal is uitgekomen en dat de trend te ver is doorgeschoten, zoals te zien is op beide onderstaande afbeeldingen, in de rechterbovenhoek. En dat een historische daling aanstaande is.
Ontwikkeling huizenprijzen in Nederland sinds 1970
Aandelenkoersen vanaf 1695. De eerste periode van 1695 tot 1788 laat de koersen van de London Stock Exchange zien. De tweede periode van 1789 tot 2020 geeft de koers van de DJIA weer. (Bron: Elliottwave.com)
Fibonacci verhoudingen
Beide grafieken laten aan de hand van Elliott Wave zien dat we op een historisch keerpunt zijn aanbeland in de financiële geschiedenis. Dat laten ook de Fibonacci verhoudingen in onderstaande grafiek, van begin 2021, zien die de koers weergeeft van de Amerikaanse aandelenbeurzen vanaf de oprichting van de Verenigde Staten in 1788.
Amerikaanse aandelenkoersen sinds 1788 (Bron: Elliottwave.com)
Daarbij speelt de factor tijd een cruciale rol en wel aan de hand van de Fibonacci getallenreeks, te weten: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 610... et cetera. Deze reeks voorspelde een uiterst belangrijke top in 2021. En dat bleek te kloppen, want de Nasdaq bereikte zijn top in november 2021 en de Dow Jones en de S&P500 bereikten hun top in december 2021.
Verschillende keerpunten
De getallen c.q jaren variëren van 1 tot 233, komen allemaal voor in de Fibonaccireeks en kwamen uiteindelijk allemaal uit in het jaar 2021. Hier is de lijst:
- Amerikaanse grondwet geratificeerd in 1788+233 = 2021
- Bodem van golf (IV) in 1932 + 89 = 2021
- Top van golf III van (V) in 1966 + 55 = 2021
- Bodem en top in 1987 + 34 = 2021
- Top van golf 3 van V in 2000 + 21 = 2021
- Top van golf (B) van 4 en laagtepunt van golf 4 in 2007/9 + 13 = 2020/22
- Bodem van golf 4 van (3) in 2016 + 5 = 2021
- Top van golf (3) in 2018 + 3 = 2021
- Bodem van golf (4) in 2020 + 1 = 2021
Ook vanaf 1932 zijn er diverse omkeerpunten gebaseerd op de Fibonaccireeks:
- 1932 + 34 jaar = 1966
- 1966 + 21 jaar = 1987
- 1987 + 13 jaar = 2000
- 2000 + 8 (+1) jaar = 2009
- 2009 + 5 + 3 + 2 + 1 + 1 = 2021
Op basis van deze grafieken, de Fibonacci berekeningen en het EWP patroon kunnen we dus stellen dat we een historisch hoogtepunt hebben bereikt in de aandelenmarkten.
Een 20-jarige cyclus
Onderstaande grafiek laat zien dat er ook een vrij constante cyclus bestaat die om de twintig jaar een bodem bereikt en waarbij de eerstvolgende bodem in het jaar 2022 valt. Dat bekent dat we voor dit jaar nog wel veel meer vuurwerk kunnen verwachten op de aandelenbeurzen.
De bodem in de 20-jaars cyclus wordt verwacht in 2022 (Bron: Elliottwave.com)
Buffett Indicator
Warren Buffett is ’s werelds bekendste langetermijnbelegger, een reputatie die hij te danken heeft aan zijn fantastische trackrecord. Talloze keren wist hij de aandelenindices te verslaan en lange tijd was hij zelfs de rijkste man van de wereld, met aandelenposities in verschillende toonaangevende bedrijven.
Zijn zogenoemde Buffett Indicator is een eenvoudige en logische indicator waarbij de marktkapitalisatie wordt gedeeld door het bruto binnenlands product (bbp). Hij vergelijkt dus de totale waarde van de Amerikaanse aandelenmarkt met de totale waarde van de Amerikaanse economie. Als aandelen sneller in waarde toenemen dan de omvang van de economie, daalt de aantrekkelijkheid van aandelen. Volgens Buffett kunnen aandelen op lange termijn niet structureel sneller stijgen dan de economie.
Buffett beschreef zijn indicator in 2001 in het tijdschrift Fortune als 'waarschijnlijk de beste maatstaf voor waarderingen op een gegeven moment'.
Zoals de grafiek hieronder laat zien heeft de indicator niet alleen een nieuwe top bereikt, maar is de Amerikaanse aandelenmarkt momenteel ook twee keer zo hoog gewaardeerd als de Amerikaanse economie: extreem overgewaardeerd dus. Opvallend is ook dat bij deze indicator, net als bij de huizenmarkt en de aandelenmarkt, sprake is van een ‘throw-over’. Dat betekent dus dat ook hier de trend te ver is doorgeschoten.
De beroemde Buffett Indicator signaleert een sterke overwaardering van aandelen
Dat het hele wereldwijde financiële systeem van krediet aan elkaar hangt, hebben wij niet alleen in ons boek Van Goud tot Bitcoin! betoogd, maar ook al diverse keren op deze website aangetoond. En dit geldt ook voor de Amerikaanse aandelenmarkt in zijn geheel. Amerikaanse beleggers gebruiken hun aandelen als onderpand om geld te lenen en zo nog meer aandelen te kunnen kopen. Dat werkte goed totdat de rente steeg en aandelenbeurzen begonnen te dalen, terwijl de rente historisch laag stond en de aandelen historisch hoog stonden. Dan treedt een vicieuze cirkel in werking.
Beleggers kochten de laatste jaren veel aandelen met geleend geld
Conclusie
De kredietmarkten bepalen alles: de obligatiemarkt, de huizenmarkt en de aandelenmarkt. De markt bedacht dat er sprake was van een putoptie die door Greenspan werd geïntroduceerd, dat heeft alle financiële markten via zelfbegoocheling en manipulaties sinds 2000 overeind gehouden. Maar Poetin laat alles in elkaar ploffen: de obligatiemarkt, de huizenmarkt en de aandelenmarkt.
