De discussie over CBDC’s en stablecoins draait uiteindelijk om een fundamenteel gegeven: kapitaal zoekt rendement en vlucht voor dwang. Dat zegt financieel en geopolitiek analist Sander Boon in deze uitzending van De Andere Tafel. Hij observeert een integratie tussen internet en digitaal geld, waarin de markt eerder zal voorsorteren op stablecoins dan op de CBDC. "Zodra overheden proberen de richting te bepalen via controle en toezicht, keert de markt zich af.”
Het onderscheid tussen publiek en privaat geld is belangrijk, omdat het direct verband houdt met de allocatie van kapitaal in de economie. Privaat geld zoekt zelf zijn weg, terwijl de allocatie van publiek geld door de nauwe banden tussen overheden en banken gestuurd kan worden richting politieke belangen.
Privaat geld via stablecoins
Stablecoins zijn een vorm van privaat geld, ontstaan buiten de centrale banken om. “Stablecoins zijn transparant, snel en decentraal te gebruiken — precies wat kapitaal zoekt,” aldus Boon. “Ze zijn het digitale verlengstuk van het vrije marktprincipe.” Bitcoin ziet hij meer als spaarmiddel, maar stablecoins vervullen steeds vaker een betalingsfunctie, vooral in opkomende markten.
CBDC’s daarentegen zijn het antwoord van centrale banken op deze ontwikkeling: een poging om via publiek digitaal geld de controle over het betalingsverkeer te behouden. Boon ziet daarin de logica van een bureaucratisch systeem dat de grip verliest en met technocratische middelen probeert de controle te herwinnen. Wat uiteindelijk averechts zal werken, omdat vrijheid meer aantrekkingskracht heeft dan dwang.
Vooral Europa lijkt hierin de verkeerde afslag te nemen. Waar de VS kiest voor het omarmen van privaat geld en integratie van stablecoins, kiest Europa voor een top-down benadering met de implementatie van de digitale euro. Het Westen, en vooral de EU, beweegt zich richting een technocratisch systeem dat steeds meer communistische trekken krijgt: een sturende overheid, minder vrijheden voor burgers, en een centrale allocatie van kapitaal.”
Achterhoedegevecht
Toch is deze discussie over stablecoins versus CBDC's volgens hem een achterhoedegevecht. “Kapitaal laat zich niet dwingen. Dat zagen we na 2008 al, toen banken via regelgeving steeds meer een verlengstuk van de staat werden. Het leidde tot kapitaalvlucht, niet tot vertrouwen.” Stablecoins sluiten juist aan bij een bredere beweging: weg van centralisatie, terug naar autonomie en efficiëntie.
Boon ziet parallellen met historische kantelpunten. “We leven in een tijd die lijkt op de overgang van het katholieke naar het protestantse tijdperk. Ook toen verschoof de macht van een gecentraliseerd, moralistisch instituut naar het individu — met als gevolg de renaissance, de Verlichting en uiteindelijk de industriële revolutie.”
Volgens hem is ook nu een fundamentele herschikking van macht gaande. “De fusie tussen overheid en bedrijfsleven is een moraliserende entiteit geworden, een soort moderne kerk. Het zijn instituties die in naam het algemeen belang dienen, maar in werkelijkheid vooral hun eigen voortbestaan bevechten.”
