De BRICS-landen hebben een uitnodiging gestuurd naar Saudi-Arabië, Iran en de Verenigde Arabische Emiraten, evenals naar Egypte, Argentinië en Ethiopië, om zich aan te sluiten bij hun groep. De BRICS (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) kondigden dit besluit aan tijdens de bijeenkomst in Johannesburg. De zes nieuwe deelnemers kunnen zich op 1 januari 2024 aansluiten, waarmee het de eerste uitbreiding sinds 2010 markeert.
Deze uitbreiding wordt gedreven door de ambitie van opkomende economieën om hun wereldwijde invloed te vergroten en een alternatief te bieden voor het door de VS gedomineerde internationale systeem. De toetreding van oliegiganten zoals Saudi-Arabië, de grootste olie-exporteur ter wereld, en Iran, evenals economische spelers zoals de Verenigde Arabische Emiraten en Brazilië, zou een krachtige alliantie creëren tussen energie producerende landen en opkomende economieën met een grote vraag naar energie.
BREAKING: BRICS agrees to invite six nations, including Saudi Arabia, Iran and the UAE, to join the bloc https://t.co/nAOFnmMBAd pic.twitter.com/sS4YFrwEMh
— Bloomberg Africa (@BloombergAfrica) August 24, 2023
Economische implicaties
Deze uitbreiding heeft ook economische implicaties. Aangezien de handel in olie en gas nog steeds overwegend in Amerikaanse dollars plaatsvindt, zou de vergrote BRICS-groep in staat zijn handel te bevorderen in alternatieve valuta, wat de diversificatie van de wereldhandel zou kunnen bevorderen. De afgelopen decennia domineerde de dollar de wereldhandel mede door het feit dat olie in dollars werd afgerekend.
Ook de euro werd internationaal steeds belangrijker, naarmate Rusland meer olie en gas in deze munt ging afrekenen. De oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland markeerden echter een keerpunt. Sindsdien probeert China de yuan naar voren te schuiven als alternatieve valuta om olie en gas in yuan af te rekenen. Er zijn de komende jaren verschillende scenario's denkbaar.
Concurrentie voor de dollar?
Een grotere BRICS-groep kan de wereldwijde invloed van deelnemende landen vergroten en mogelijk een verschuiving in de mondiale economie teweegbrengen. In tegenstelling tot de steeds meer politieke benadering van de Groep van Zeven (G7) zijn de BRICS meer gericht op marktmechanismen en kunnen ze een andere visie en aanpak bieden voor wereldwijde vraagstukken. De wens om een alternatief te bieden voor het door de VS gedomineerde systeem is een belangrijke motivatie achter deze uitbreiding.
Analisten benadrukken dat het belangrijk is onderscheid te maken tussen het gebruik van de Amerikaanse dollar als handelsvaluta en als reservemunt. Terwijl het gebruik van de dollar voor handel zou kunnen afnemen, wordt benadrukt dat er momenteel weinig andere valuta zijn die kunnen concurreren met de omvang en liquiditeit van de Amerikaanse kapitaalmarkt.
Uitbreiding BRICS?
Hoewel China het voortouw heeft genomen in deze uitbreidingspoging, kreeg het steun van landen als Rusland en Zuid-Afrika. Niettemin hadden India en Brazilië enige aarzelingen. India was bezorgd dat een grotere BRICS-groep zou kunnen veranderen in een platform dat gedomineerd wordt door China, terwijl Brazilië vreesde voor negatieve relaties met westerse landen.
Desondanks heeft India verklaard samen te werken met andere aspirant-lidstaten om deel te nemen aan de BRICS-groep. Meer dan twintig landen uit de zogeheten 'Global South' hadden officiële verzoeken ingediend om toegelaten te worden tot de groep vóór de top in Johannesburg. Dit suggereert een bredere interesse en mogelijke groei van de invloed van de BRICS-alliantie in de toekomst.
