Volgens een nieuwe studie zou Zweden in 2023 kunnen stoppen met het gebruik van contant geld, omdat iedereen dan met behulp van elektronische en mobiele betaalsystemen digitaal kan betalen. Om de overgang naar een cashloze samenleving soepeler te laten verlopen zullen winkeliers nog een paar jaar langer munten en bankbiljetten blijven accepteren.
De hoeveelheid contant geld in Zweden daalt al sinds 2008 en is nu ongeveer terug op het niveau van 1990. Dat betekent dat de gemiddelde inwoner van Zweden na correctie voor inflatie en voor bevolkingsgroei nu al minder contant geld in handen heeft dan in 27 jaar geleden. De reden daarvoor is een sterke toename van het aantal elektronische betalingen, omdat er inmiddels bijna overal al met een bankpas of smartphone betaald kan worden.
Zweden als eerste cashloze samenleving?
Verschillende experts verwachten dat Zweden nog maar een paar jaar verwijderd is van het moment waarop men volledig afstand kan doen van munten en bankbiljetten. Volgens een onderzoek van Niklas Arvidsson van de Koninklijke Technische Hogeschool in Stockholm en Jonas Hedman van de Economische School van Kopenhagen wordt dat punt in 2023 al bereikt.
Het World Economic Forum schrijft dat de helft van de winkeliers in Zweden verwacht in 2025 zonder contant geld te kunnen werken. Op dit moment accepteert 97% van alle winkels nog munten en bankbiljetten, maar wordt slechts 18% van alle transacties ook op die manier afgehandeld. Het grootste deel van de betalingen verloopt dus al elektronisch.
Volgens onderzoeker Niklas Arvidsson voelen Zweden zich vertrouwd met elektronische betalingen. Hij zei daar het volgende over:
"We zijn een klein land en hebben al heel lang een zeer stabiele democratie. Voor ons is het geen probleem dat het geld alleen zichtbaar is op een internetsite. We vertrouwen het."
Vertrouwen
De transitie richting een cashloze samenleving is niet alleen gebouwd op vertrouwen in het financiële systeem, maar ook op vertrouwen in de rechtsstaat en de overheid. Elektronische betalingen worden geregistreerd en bevatten privacygevoelige informatie. Het is de vraag hoe vertrouwelijk banken en de overheid met deze gegevens omgaan.
Het weghalen van contant geld heeft als voordeel dat winkeliers en banken minder snel een doelwit worden voor criminelen, maar het nadeel is dat de afhankelijkheid van elektronische betalingssystemen steeds groter wordt. Ook op internet zijn immers criminelen actief die zullen proberen in te breken op de systemen van banken.
Mocht om wat voor reden dan ook het banksysteem een paar uur of langer stil komen te liggen, dan heb je in een cashloze samenleving niet de mogelijkheid om op een ander betaalmiddel terug te vallen. Dat is een veiligheidsrisico waar overheden en centrale banken rekening mee dienen te houden.
