De Russische inval in Oekraïne en de daarop volgende westerse sancties veroorzaken grote stress op de energiemarkt. Handelaren betalen momenteel $15 extra voor het eerstvolgende contract voor een vat Brent olie ten opzichte van levering over zes maanden. Dat is de hoogste premie sinds 1990, toen Irak buurland Koeweit binnenviel. Het is een teken van grote stress op de wereldwijde oliemarkt.
Handelaren betalen momenteel een prijs van $110 per vat voor het eerstvolgende contract, terwijl de prijs voor hetzelfde vat olie met levering in september op ongeveer $95 per vat staat. Dat de olieprijs de laatste maanden flink is gestegen, dat is geen nieuws. Ook is het geen verrassing dat de Russische aanval op Oekraïne deze prijsstijging verder heeft aangewakkerd. Maar wat onderbelicht blijft is dat de krapte op de oliemarkt nu ook toeneemt.
https://twitter.com/JKempEnergy/status/1498677964204040211
Krapte in de oliemarkt
Dit prijsverschil is te verklaren door een combinatie van factoren. Door de opleving van de wereldeconomie na de coronacrisis is er veel vraag naar olie, waardoor de voorraden afnemen en de krapte in de markt toeneemt. Bovendien is er de laatste jaren te weinig geïnvesteerd in de oliesector, waardoor olieproducenten hun productie tijdens de coronapandemie onvoldoende konden opschalen. Beleggen in olie en gas was niet populair vanwege de klimaatagenda. Zo besloten sommige pensioenfondsen hun belangen in deze sector zelfs te verkopen.
Bovenop deze fundamentele krapte in de markt komt nu een tweede probleem, namelijk de Russische invasie in Oekraïne. Westerse landen hebben Russische banken afgesloten van het betaalsysteem, waardoor het lastiger is geworden om olie uit Rusland te importeren. Bovendien ligt de Russische olie momenteel slecht in de markt, waardoor sommige handelaren deze olie zelfs volledig boycotten. Daardoor is de prijs van een vat Russische olie uit de Oeral momenteel een stuk lager dan de prijs van een vat Brent olie uit de Noordzee. Handelaren kregen vorige week $11,60 per vat korting op een vat Russische olie. Een dergelijke korting heeft men de afgelopen elf jaar niet meer gezien.
https://twitter.com/JavierBlas/status/1496903240050425858
Uit vrees voor sancties zoeken oliehandelaren en raffinaderijen naar alternatieven voor Russische olie. Landen als Canada en de Verenigde Staten hebben al aangegeven dat ze deze olie niet meer willen importeren. Deze landen importeerden de laatste jaren meer olie uit Rusland als vervanging voor de gesanctioneerde olie uit Venezuela. Deze ontwikkelingen zorgen dus voor nog meer krapte op de oliemarkt, met hogere premies tot gevolg. En dat merken we niet alleen aan de pomp, maar ook in de prijzen van producten en levensmiddelen.
Verenigde Staten importeerden steeds meer olie uit Rusland
Hoe gaat dit verder?
Het feit dat de prijs voor een oliecontract met levering over zes maanden zoveel lager is dan de prijs voor directe levering zegt dat handelaren verwachten dat de problemen in de oliemarkt tijdelijk zijn. Ze verwachten dat de markt een nieuwe balans zal vinden. Ofwel door een beëindiging van de Russische invasie, ofwel doordat handelaren alternatieve routes vinden om Russische olie te importeren. Europa is tenslotte nog steeds zeer afhankelijk van deze olie, zeker in de huidige krappe markt.
Normaal gesproken is het een negatief signaal als de prijs voor olie met toekomstige levering veel lager is. Maar het feit dat de prijs van oliecontracten voor eind dit jaar op een relatief hoog niveau van $90 per vat staan, geeft aan dat de sector als geheel nog steeds zeer aantrekkelijk is. Vrijwel alle olieproducenten zijn bij deze prijs zeer winstgevend. Het is dan ook opvallend dat de waarderingen van bedrijven in de oliesector zo laag zijn. Vanuit historisch perspectief bezien zou de huidige olieprijs veel hogere aandelenkoersen rechtvaardigen.
