De staatsschulden van verschillende Europese landen zijn sinds de coronacrisis sterk toegenomen. Frankrijk en Italië hebben met ongeveer €2,7 biljoen de hoogste staatsschuld van alle Europese landen, terwijl Duitsland snel dichterbij komt met een schuld van bijna €2,4 biljoen. Daarmee zijn alle bezuinigingen die het land de afgelopen tien jaar doorvoerde teniet gedaan. Ook Spanje, dat voor de kredietcrisis nog amper schulden had, heeft haar staatsschuld flink laten oplopen.
Onderstaande grafiek van Bloomberg laat zien dat de staatsschulden in Europa over de hele linie stijgen. Door de lage rente is het tenslotte veel makkelijker om geld te lenen dan bezuinigingen af te dwingen. Staatsobligaties zijn momenteel zeer gewild, omdat ze door hun risicovrije status als onderpand worden gebruikt op de financiële markten. Daar komt bij dat de ECB structureel obligaties opkoopt, waardoor de markt het risico als zeer laag inschat. Ook voor Italiaanse en Griekse staatsobligaties.
Staatsschulden eurolanden schieten omhoog door coronacrisis (Bron: @Schuldensuehner)
Wat gaat de ECB doen?
De gemiddelde staatsschuld in de eurozone is momenteel 100% van het bbp. Dat terwijl een staatsschuld van meer dan 70% historisch gezien als problematisch wordt beschouwd. De reden dat de schulden nu zoveel verder kunnen oplopen is dat de staatslening tegenwoordig een belangrijke rol speelt als onderpand in het financiële systeem. Daarover schrijven we uitgebreid in ons nieuwe boek Van Goud tot Bitcoin!
Bovendien hebben centrale banken sinds de financiële crisis van 2008 de rol van buyer of last resort op zich genomen. Met het opkopen van staatsleningen garanderen ze dat er altijd een koper in de markt is, waardoor het rentesignaal niet meer functioneert. Dat verklaart waardoor renteverschillen steeds kleiner worden en zelfs landen als Italië en Griekenland bijna gratis kunnen lenen. Doordat centrale banken in toenemende mate de functie van de markt hebben overgenomen kunnen ze bijna niet meer terug. Met het afbouwen van de steunmaatregelen zal de instabiliteit op de financiële markten toenemen.
Lees ook:
- Italië, Spanje en Griekenland lenen goedkoper dan ooit (Insider)
- Kunnen Italië en Spanje wel zonder steun ECB? (Insider)
- QE als noodgreep werkt niet en pakt verkeerd uit (Insider)
- Europese banken kopen meer staatsobligaties dankzij beleid ECB
