In navolging op de Europese Commissie spreekt nu ook de obligatiemarkt haar zorgen uit over de Italiaanse schuldenproblematiek. Bij de laatste veiling van Italiaanse staatsleningen was de belangstelling uitzonderlijk laag. Na twee dagen was er nog maar €660 miljoen opgehaald bij beleggers, veel minder dan de doelstelling van €5 miljard.
Dat beleggers deze week massaal afhaakten is geen toeval. De Italiaanse regering ligt op ramkoers met de Europese Commissie, die overweegt boetes op te leggen aan Italië voor het schenden van de Europese begrotingsregels. De nieuwe regering van Italië kreeg de kans om haar begroting aan te passen, maar heeft dat uiteindelijk niet gedaan. Daardoor zal het tekort volgend jaar 2,4% bedragen, waardoor de hoge staatsschuld van 130% nog verder zal oplopen.
Italiaanse obligatieveiling verliep deze week dramatisch (Bron: Bloomberg)
Financiële markten straffen Italië af
De Italiaanse regering is niet van plan om onder druk van Europa haar begroting te herzien, maar ze kan niet ontsnappen aan de tucht van de markt. Sinds het begin van dit jaar is de rente op Italiaanse 10-jaars leningen met 150 basispunten gestegen tot 3,5%, waarmee het verschil met vergelijkbare Duitse staatsleningen (de zogeheten spread) verdubbelde naar 315 basispunten.
De hoge spread tussen de Italiaanse en Duitse staatsobligaties is de laatste maanden veelvuldig in het nieuws geweest, waardoor beleggers meer terughoudend zijn geworden om geld aan Italië uit te lenen. Het vooruitzicht dat de rente nog verder kan oplopen maakt beleggers nerveus, omdat de waarde van eerder uitgegeven schuldpapier met een lagere rente is dat geval daalt.
Italiaanse 10-jaars rente is dit jaar sterk gestegen (Bron: Bloomberg)
Italië in de problemen
De laatste keer dat er zo weinig belangstelling was voor nieuwe Italiaanse staatsleningen was in 2012, toen de Europese schuldencrisis op haar hoogtepunt was. Nu is de situatie compleet anders, omdat de problemen zich nu vooral concentreren op Italië. In 2012 greep de ECB in omdat verschillende landen tegelijkertijd in moeilijkheden kwamen, maar dat zal de centrale bank waarschijnlijk niet doen voor één land. Sterker nog, dit jaar wordt het opkoopprogramma volledig afgebouwd, wat betekent dat ook de centrale bank over twee maanden helemaal geen nieuwe Italiaanse obligaties meer zal opkopen.
Toen het opkoopprogramma nog op volle kracht draaide en de centrale banken van de Eurolanden maandelijks voor vele miljarden aan obligaties opkochten waren er genoeg beleggers die het Italiaanse schuldpapier wilden hebben. Dat beeld is compleet veranderd nu de tucht van de markt haar werk doet en de rente stijgt. Vroeg of laat zal de regering haar koers moeten wijzigen, om te voorkomen dat ze echt in de problemen komt.
Dit artikel van Geotrendlines verscheen eerder bij Holland Gold