Een paar weken geleden schreef ik in mijn wekelijkse column al over de Amerikaanse importheffingen op staal en aluminium. Deze week werden de aangekondigde maatregelen ook daadwerkelijk ingevoerd, weliswaar met uitzonderingen voor een select aantal handelspartners. Het is nog duidelijker geworden dat vooral China het moet ontgelden, want president Trump kwam deze week gelijk met een aantal nieuwe importheffingen voor diverse producten uit dit land.
Zoals ik in mijn vorige column hierover al schreef is een handelsoorlog niet de weg om de handelsbalans tussen China en de Verenigde Staten recht te trekken. Zo lang de rest van de wereld de dollar als wereldreservemunt blijft gebruiken is het voor de Verenigde Staten de meest gemakkelijke en meest voor de hand liggende optie om schulden te blijven maken en alle noodzakelijke goederen uit het buitenland te importeren.
De importheffingen van Trump zijn dus meer symptoombestrijding van een veel dieper liggend probleem, namelijk een disfunctioneel monetair systeem, waarin de valuta van één land wereldwijd gebruikt wordt om belangrijke grondstoffen in af te rekenen. Het resultaat daarvan is dat alle landen in de wereld dollarreserves moeten aanhouden. Daarmee financiert de rest van de wereld de tekorten van de Verenigde Staten en blijft de dollar overgewaardeerd.
Naar een multipolaire wereldeconomie
Om de handelsbalans tussen de Verenigde Staten en China weer in evenwicht te krijgen en de overstap te kunnen maken naar een multipolaire wereldorde moet dus ook het monetaire systeem op de schop. Europa heeft daarin al een voorzetje gegeven met de lancering van de euro. Met de komst van deze munt is het voor Europese landen en haar handelspartners niet meer nodig grote dollarreserves aan te houden, omdat veel transacties onderling en met andere landen in de nieuwe valuta konden plaatsvinden.
De tijd lijkt nu rijp om een volgende stap te zetten richting een multipolaire wereld.
China heeft de laatste jaren met verschillende handelspartners valutaswaps afgesloten, maar dat heeft vooralsnog niet veel impact gehad op de handelsstromen in Chinese yuan. Mogelijk gaat dat vanaf volgende week veranderen, als China haar langverwachte oliecontracten in yuan lanceert.
Met ingang van 26 maart kan China als grootste afnemer van olie ter wereld namelijk rechtstreeks olie in haar eigen valuta verhandelen. Het valt te bezien of dat meteen een grote impact zal hebben, maar hiermee wordt wel de infrastructuur gebouwd die China nodig heeft om in de toekomst olie in yuan af te kunnen rekenen.
Voor wat betreft de sancties die Trump heeft opgelegd aan China... Het is wachten op de tegenreactie uit het Oosten. We moeten niet vergeten dat China een van de belangrijkste buitenlandse financiers is van de Amerikaanse overheidstekorten. Gaat president Trump het hard spelen, dan kan China even hard terugslaan door de aankopen van Amerikaanse staatsobligaties terug te schroeven. Toen de Chinese ambassadeur in de Verenigde Staten door Bloomberg gevraagd werd naar deze optie antwoordde hij dat 'alle opties op tafel liggen'. Dit politieke en economische schouwspel krijgt ongetwijfeld nog een vervolg...
Frank Knopers
Deze column verscheen eerder bij Goudstandaard
China heeft meeste Amerikaanse staatsobligaties (Bron: Statista)
