Centrale bankiers moeten in feite liegen over hun rol en hun acties, omdat ze een systeem in leven proberen te houden dat niet meer functioneert. Het is één groot moral hazard, aldus politicoloog Sander Boon. In een nieuwe GoldRepublic podcast legt hij uit hoe centrale banken de controle over het internationale monetaire systeem op basis van de eurodollar markt zijn kwijtgeraakt.
Boon legt uit hoe staatsobligaties de kern vormen van ons huidige monetaire systeem. Een fundamenteel gebrekkige basis, want staatsobligaties zijn niet altijd veilig. Hoewel de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) al in 1988 verklaarde dat staatsobligaties risicovrije activa zijn, is de realiteit dat de financiële markten risico's inprijzen. Tijdens de Europese schuldencrisis bijvoorbeeld liepen de spreads tussen Duitse en Italiaanse obligaties sterk uiteen. Landen als Griekenland bereikten zelfs een punt waarop ze hun schulden bijna niet meer konden herfinancieren.
Moral hazard
Omdat staatsobligaties aan de basis liggen van ons huidige monetaire systeem hebben centrale banken geen andere optie dan te garanderen dat deze activa veilig zijn. Daarom kopen zij na elke financiële crisis staatsobligaties op.
"Centrale banken houden een systeem in leven dat niet zou moeten bestaan. Het is één grote moral hazard. De Bank for International Settlements noemt het expectations dominance. Je hebt fiscal dominance, financial dominance en expectations dominance. Fiscal dominance is dat centrale banken regeringen moeten financieren. Financial dominance is wanneer het financiële systeem zo wankel is dat de centrale bank moet optreden als ultieme koper, zoals we zagen in 2008 en opnieuw in maart vorig jaar.
Expectations dominance is het punt waarop centrale banken door het publiek, door politici en door de financiële wereld worden gedwongen om alle posities op hun balansen te zetten om de wereld te redden. En dat is in feite het morele gevaar dat nu in het systeem zit. Het is een gijzeling waar we niet uit kunnen komen.
En nu zien we politici wakker worden. In het verleden konden we onze staatsobligaties financieren in het financiële systeem, maar dan moesten we wel enige discipline aan de dag leggen. We moesten fiscaal conservatief zijn, omdat de markten onze staatsobligaties moesten afnemen. Maar nu financieren centrale banken in feite regeringen en zeggen politici: 'Prima, nu kunnen we klimaatmaatregelen nemen. Allemaal gefinancierd door de centrale bank.'"
Bitcoin en de strijd tussen publiek en privaat geld
Volgens Boon is de opkomst van Bitcoin en andere cryptovaluta een heropleving van privaat geld in een wereld die gedomineerd wordt door het fiatgeld dat wordt uitgegeven door overheden en centrale banken. Hij vergelijkt de opkomst van cryptovaluta met de periode na de Middeleeuwen, toen particuliere geldmarkten ontstonden in handelscentra als Amsterdam en Venetië.
Deze particuliere geldmarkten verbeterden zowel de handel als de rijkdom, omdat het de handel over zowel korte als lange afstanden ondersteunde.
"Na de ontwikkeling van de geldmarkt groeide de handel. Ook over langere afstanden. Dit werd allemaal mogelijk gemaakt door nieuwe innovaties, door nieuwe vormen van privaat geld. Omdat het privaat was vertrouwden mensen het. Er was geen behoefte aan regulering, want iedereen profiteerde ervan.
In principe is het eurodollarsysteem dat in 1955 ontstond ook een privaat geldinitiatief. Het offshore dollarsysteem is een privaat geldsysteem. Regeringen gebruikten en misbruikten het. Nu zijn we op een punt waarbij nieuwe technologie, dankzij computerkracht, het mogelijk maakt om een nieuw privaat geldinitiatief op te zetten. En ik denk dat dat hard nodig is, want het overheidssysteem, het moral hazard systeem, heeft een rem nodig."
Digitaal centralebankgeld
Centrale banken reageren op de opkomst van Bitcoin door hun eigen digitale valuta aan te kondigen. En ze hebben haast, nu steeds meer beleggers Bitcoin beginnen te kopen als alternatieve belegging. De Bank of Canada wil binnen twee jaar digitaal geld uitgeven, terwijl de ECB van plan is dit binnen vijf jaar te doen. De Chinese centrale bank is al bezig met het testen van hun nieuwe digitale yuan. Volgens Boon kunnen deze digitale valuta van centrale banken een grote impact hebben op de manier waarop mensen geld sparen en uitgeven.
"Regeringen en centrale banken reageren in de vorm van digitaal centralebankgeld. Ze willen het invoeren, en heel snel. Canada bijvoorbeeld wil binnen twee jaar een digitale munt. Ze zeggen dat het komt door COVID, omdat niemand meer cash gebruikt, maar ik denk dat ze het gevaar zien van het private geldsysteem en de crypto-economie rond Bitcoin.
De ECB heeft al gezegd dat ze negatieve rente gaat invoeren voor consumenten, voor spaarders. Dus mensen moeten het uitgeven, want als ze dat niet doen, verliezen ze geld. Ze dwingt mensen geld uit te geven om de economie op gang te krijgen. Ik vind het raar om mensen daartoe te dwingen. Daarnaast kan de centrale bank kan ook in je uitgavenpatroon kijken."
