Financiële instellingen als geldmarktfondsen en vermogensbeheerders maken sinds april weer volop gebruik van het reverse repo loket van de Federal Reserve. Door een overvloed aan cash in het systeem bieden zij hun overtollige reserves aan bij de centrale bank. Maar waarom brengen ze dat eigenlijk naar het reverse repo loket van de Fed?
Overschot aan cash, rente omlaag
Door een combinatie van omstandigheden beschikken banken en financiële instellingen momenteel over enorme hoeveelheden cash. Zo geeft de Amerikaanse regering nog steeds veel geld uit, zonder deze volledig te financieren met nieuwe obligaties. Een deel van de uitgaven betaalt de Amerikaanse overheid uit haar tegoed bij de centrale bank. Daardoor is er een overvloed aan cash, dat op zoek is naar een veilige haven. Maar waarom brengen ze dat de Federal Reserve?
Het effect van dit cashoverschot zien we terug op de obligatiemarkt. Terwijl de rente op langlopende staatsobligaties is gestegen blijft de rente op kortlopende leningen steeds angstvallig laag. Sterker nog, afgelopen jaar is deze alleen maar verder gedaald. De rente dreigt zelfs negatief te worden, wat betekent dat marktpartijen bereid zijn geld te betalen voor het meest veilige onderpand.
Rente op kortlopende staatsobligaties zakt naar nul procent (Bron: St. Louis Fed)
De Federal Reserve heeft dit probleem met haar monetaire beleid alleen nog maar erger gemaakt. Zoals Sander Boon eerder al beschreef op Geotrendlines Insider haalt de centrale bank met het opkopen van staatsobligaties juist veilig onderpand uit de markt. Dat veroorzaakt nog meer schaarste en daarmee een nog hogere prijs voor de meest veilige en meest liquide staatsobligaties.
Reverse repo als alternatief
Nu de rente op kortlopende staatsleningen tot een nulpunt is gedaald en banken niet staan te springen om cash te ontvangen, zoeken vermogensbeheerders en andere financiële instellingen andere manieren om hun overtollige cashreserves te stallen. En dat kan bij het reverse repo loket van de Federal Reserve. Daar kunnen banken en geldmarktfondsen cash aanbieden in ruil voor Amerikaanse staatsobligaties, zogeheten Treasuries. De centrale bank zegt daar het volgende over.
"Bij een repotransactie koopt de Fed schuldpapier van overheidsinstellingen of door hypotheken gedekte obligaties (mortgage backed securities) van een tegenpartij onder voorbehoud van een overeenkomst om deze obligaties op een later tijdstip weer te verkopen. In economisch opzicht is dit vergelijkbaar met een lening met als onderpand obligaties met een hogere waarde dan de lening. Dit om de Fed te beschermen tegen markt- en kredietrisico. Repo transacties verhogen tijdelijk de hoeveelheid reserves in het bankwezen.
Bij een omgekeerde repo transactie gebeurt het tegenovergestelde. De Fed verkoopt effecten aan een tegenpartij onder voorbehoud van een overeenkomst om deze op een later tijdstip tegen een hogere prijs terug te kopen. Repo transacties verminderen tijdelijk de hoeveelheid reserves in het bankwezen."
Cijfers van de Amerikaanse centrale bank laten zien dat financiële instellingen sinds maart weer actief gebruik maken van dit loket. Stond de teller voor reverse repo operaties in februari nog op nul, deze week steeg het openstaande bedrag naar $432,95 miljard. Dat is het hoogste niveau sinds december 2016.
Reverse repo faciliteit van de Federal Reserve (Bron: St. Louis Fed)
Waarom gaan banken naar het reverse repo loket?
De populariteit van deze reverse repo faciliteit, waar financiële instellingen hun overtollige cash kunnen omwisselen voor staatsleningen, is volgens Sander Boon eenvoudig te verklaren. Het is namelijk de beste plek om cash te parken zonder negatieve rente te betalen.
"Het overtollige cash kan alleen maar naar de reverse repo desk van de centrale bank. Het geld zou ook naar kortlopende staatsleningen (Treasury bills) kunnen gaan, maar daar is de rente zeer laag en dreigt zelfs negatief te worden. De markt heeft liever rentes die daarboven liggen en dat krijgen ze bij de reverse repo desk."
Het reverse repo loket van de Fed is dus een interessant alternatief om overtollige cash naartoe te brengen. Door recente aanpassing van de regels is het loket bovendien nog interessanter geworden. Zo besloot de Fed haar reverse repo faciliteit niet te beperken tot government sponsored enterprises en geldmarktfondsen, maar ook open te stellen voor andere partijen. Bovendien verhoogde de centrale bank de limiet voor elke tegenpartij van $30 miljard naar $80 miljard per dag.
Wat kan de Federal Reserve doen?
Het toenemende gebruik van het reverse repo loket laat zien dat het opkoopprogramma van de Federal Reserve niet effectief is. De centrale bank haalt zoveel staatsobligaties uit de markt dat er schaarste ontstaat aan veilig onderpand, met bijna negatieve rentes tot gevolg. Banken en andere financiële instellingen zoeken daarom manieren om hun overtollige cash weg te zetten en komen dan uit bij een ander loket van de centrale bank.
Volgens Boon heeft de Fed verschillende opties om iets te doen aan de negatieve rente. Het probleem is alleen dat al deze mogelijkheden een destabiliserend effect kunnen hebben op het financiële en monetaire systeem. De markt verwacht namelijk nog geen afbouw van het opkoopprogramma of het verhogen van de rente:
"De Fed kan stoppen met QE, ze kan de rente op haar reverse repo faciliteit verhogen of de zogeheten interest on excess reserves (IOER) verhogen. Deze drie opties kunnen echter allemaal een destabiliserend effect hebben. Het kan leiden tot een grote verkoopgolf in verschillende markten, wat mogelijk weer problemen oplevert in de repomarkt. De centrale bank zit vast in een grote Catch-22."
De huidige vijftig jaar durende symbiose tussen publieke garanties en private kapitaalmarkt loopt op z’n laatste benen. Centrale banken proberen de private kapitaalmarkt te laten opleven, maar het risico wordt te groot om daar nog veel in te investeren. De premie op veilige assets neemt toe, met als gevolg negatieve rentes op ‘veilige’ staatsleningen. Centrale banken hebben geen gereedschap meer in hun arsenaal om hier verandering in aan te brengen.
Lees ook deze Insider artikelen:
- Wordt volgende crisis in repomarkt de Fed fataal?
- Kan de Federal Reserve de volgende crisis bezweren?
- Verliest Fed controle over lange en korte rente?
