Rusland is agressief in de Arctische Oceaan en ook China moet goed in de gaten worden gehouden. Dat zei Mike Pompeo, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, eerder deze week tijdens een toespraak in Finland. Hij spreekt van een toenemende militaire aanwezigheid van Rusland in deze regio.
"We maken ons zorgen over de claim die Rusland legt op internationale wateren van de Noordelijke scheepvaartroute en de onlangs aangekondigde plannen om deze aan te sluiten op de Chinese maritieme zijderoute.
Op de Noordelijke zeeroute moeten andere landen Rusland toestemming vragen om te mogen passeren. Russische mariniers willen toestemming om buitenlandse schepen te betreden en dreigen militair geweld te gebruiken om schepen die geen toegang verlenen tot zinken te brengen.
Deze provocaties in de Arctische Oceaan zijn onderdeel van een patroon van agressief gedrag van Rusland. Niemand ontkent dat Rusland serieuze belangstelling heeft voor de Arctische Oceaan.
We stellen vast dat Rusland niet het enige land is dat niet-legitieme eisen stelt. De Verenigde Staten vechten al langer een conflict uit met Canada met betrekking tot soevereine claims op de noordwestelijke doorgang.
Maar Rusland is uniek, haar acties vereisen speciale aandacht. Speciale aandacht van de Arctic Council vanwege de enorme schaal. Maar ook omdat Russische territoriale ambities gewelddadig kunnen worden. Dertienduizend mensen zijn om het leven gekomen door aanhoudende Russische agressie in Oekraïne. Dat het Arctische gebied een verwilderd gebied is wil nog niet zeggen dat het een wetteloos gebied mag worden."
Arctische scheepvaartroute
De woorden van Pompeo zijn een reactie op de plannen van Rusland om een nieuwe Arctische handelsroute te ontwikkelen. De Russische president Poetin sprak tijdens het vijfde International Arctic Forum zijn ambitie uit om te investeren in nieuwe infrastructuur rondom de Arctische Oceaan. Hij nodigde andere landen rondom de Arctische Oceaan uit om mee te werken aan dit project.
Door het smelten van ijskappen op bepaalde delen van de Noordpool wordt de Arctische scheepvaartroute langzaam maar zeker toegankelijk voor vrachtschepen. Rusland wil de benodigde infrastructuur aanleggen om deze route ook commercieel aantrekkelijk te maken, onder andere door meer havenfaciliteiten langs de route aan te bieden en meer ijsbrekers in gebruik te nemen die de doorgang vrij houden.
De Noordelijke scheepvaartroute lijkt op papier erg interessant. Een vrachtschip dat van Japan naar Rotterdam vaart is via de Noordelijke route veel sneller op de bestemming dan via de Indische Oceaan en het Suezkanaal. Volgens Poetin duurt de eerstgenoemde route 20 dagen, terwijl schepen via de zuidelijke route 33 dagen onderweg zouden zijn.
