Het klimaatbeleid is een verkapte vorm van fiscale en financiële stimulering die als doel heeft de economie en de banken te ondersteunen. Dat zeggen Karel van Wolferen en Sander Boon in een gesprek bij Café Weltschmerz. De energietransitie is een verdienmodel dat nieuwe investeringen aanmoedigt, terwijl nog altijd niet is aangetoond of die investeringen rendabel zijn. Het doel van het klimaatbeleid is dan ook niet om het klimaat te redden, maar om miljarden in de economie te kunnen investeren.
De energietransitie omvat miljardeninvesteringen in alternatieve energiebronnen, isolatie van gebouwen en een vernieuwing van het wagenpark. Het doel van deze maatregelen is om voor 2030 de uitstoot van CO2 met de helft te verminderen. Dat klinkt als een nobel streven, maar het heeft zeer ingrijpende gevolgen voor huishoudens en bedrijven. Zij moeten geld lenen om invulling te geven aan het klimaatbeleid. Om die reden speelt ook de financiële sector een belangrijke rol.
Betrokkenheid financiële sector
Vorige week ondertekenden vertegenwoordigers van banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders een verklaring over het reduceren van de CO2 uitstoot. En dat heeft ingrijpende gevolgen, want één van de voorgestelde maatregelen is dat bedrijven die niet meedoen aan het verduurzamen geen financiering meer zullen krijgen. Enerzijds omdat vermogensbeheerders niet meer in dit soort 'vervuilende' bedrijven mogen beleggen en anderzijds omdat banken de kredietkraan zullen dichtdraaien.
Tegelijkertijd worden bedrijven en consumenten die voorop lopen in de energietransitie sterk bevoordeeld. Zij krijgen toegang tot allerlei subsidies en kunnen bij de banken goedkoop geld lenen voor het verduurzamen van hun eigen woning of bedrijf. De regering komt zelfs met een warmtefonds, waarmee particulieren €25.000 van de overheid kunnen lenen om hun woning te isoleren of een warmtepomp aan te schaffen.
Fiscale stimulering
De 'groene revolutie' wordt gepresenteerd als een manier om de economie duurzamer te maken. We worden minder afhankelijk van energie uit het buitenland en leveren daarnaast ook een bijdrage aan het klimaat. Nog afgezien van de vraag of we met de huidige maatregelen die doelstelling zullen halen valt er nog meer op het klimaatbeleid aan te merken. Zo is het nog maar de vraag of de miljardeninvesteringen zich ooit zullen terugverdienen. Door de lage rente lijkt het allemaal gratis, maar uiteindelijk blijven we met nog meer schulden zitten.
Volgens Sander Boon is de energietransitie een nieuwe poging om de financiële sector weer te laten groeien. Hij merkt op dat de kredietgroei sinds de crisis van 2008 stagneert en dat het daarom steeds moeilijker wordt om schulden door te rollen. Het afnemen van liquiditeit in het financiële systeem is volgens Boon af te lezen aan de problemen bij verschillende banken. Banken verstrekken minder kredieten, waardoor ook de financiering van internationale handelsstromen stagneert.
Groene 'New Deal'
In de jaren dertig van de vorige eeuw kwam de Amerikaanse president Roosevelt met de 'New Deal', een door de politiek aangestuurd programma om de economie te stimuleren. De Amerikaanse economie zat in een depressie en banken durfden bijna geen kredieten te verlenen. De overheid gaf toen opdracht om miljarden te investeren in de aanleg van infrastructuur en parken.
Volgens Boon en van Wolferen zien we nu een vergelijkbare ontwikkeling. De economische groei stagneert en heeft een nieuwe impuls nodig. Bepaalde belangengroepen en politieke partijen maken nu gebruik van deze gelegenheid om hun 'groene' agenda door te voeren. En dat lijkt te werken, omdat zowel de overheid als de financiële sector zich graag profileert met nobele doelen als duurzaamheid, milieu en klimaat.
Planeconomie
Van Wolferen en Boon zien dit als een zorgelijke ontwikkeling, omdat er grote bedragen mee gemoeid zijn. Niet alleen de overheid, maar ook bedrijven en huishoudens moeten zich nog dieper in de schulden steken. Dat is geld dat niet aan andere zaken kan worden besteed, zaken die mogelijk veel meer toegevoegde waarde opleveren voor de economie. Een ander probleem is dat de overheid via het klimaatakkoord nog meer zeggenschap krijgt over investeringen in de economie. Door bepaalde activiteiten te subsidiëren en andere te ontmoedigen of te verbieden gaan we meer richting een planeconomie.
De financiële sector is de rechterhand van de overheid waarmee de beleidsdoelstellingen vormgegeven kunnen worden. Het bewijs daarvoor vinden we terug in de intentieverklaring van de financiële sector, maar ook in verschillende officiële documenten. In een rapport van de Franse centrale bank lezen we bijvoorbeeld dat achttien centrale banken - waaronder ook De Nederlandsche Bank - hun intentie hebben uitgesproken om banken te mobiliseren voor wat ze 'duurzame economie' noemen.
Bekijk hieronder het gesprek tussen Karel van Wolferen en Sander Boon bij Café Weltschmerz.
