Na de gebeurtenissen in Oekraïne en de Krim in 2014 was het helemaal niet vanzelfsprekend dat ook Europa sancties zou opleggen aan Rusland. Volgens de toenmalig vice-president van de Verenigde Staten Joe Biden kostte het de Amerikaanse regering destijds veel moeite om de belangrijkste Europese regeringsleiders te overtuigen van het nut van sancties tegen Rusland.
In het volgende fragment van een paneldiscussie voor de Council on Foreign Relations zegt Joe Biden het volgende over de sancties, die bedoeld waren om Poetin onder druk te zetten.
"We hebben zoveel tijd gespendeerd - zoals jij weet, omdat ik naar jou toe ging voor advies - we hebben zoveel tijd aan de telefoon gezeten om er zeker van te zijn dat iedereen op dat moment, van Hollande tot Renzi niet weg zouden lopen. Ze wilden geen enkel onderdeel van de sancties tegen Rusland. Het had impact op hen. Het was in feite zo van "Je moet dit doen" en godzijdank was Merkel op dat moment sterk genoeg om met tegenzin - ook zij vond het niet leuk - aan onze kant te gaan staan.
Ten aanzien van de ontwikkelingen in Oekraïne sinds de machtswisseling in 2014 zei hij het volgende:
"Als er geen vooruitgang wordt geboekt ten aanzien van corruptie, dan zal het niet lukken om de rest van Europa aan deze sancties vast te houden. Rusland gaat niet dwars door het land heen rijden met haar tanks. Ze gaat de economie onderuit halen. Men zal ten onder gaan en dan is het gedaan."
Sancties tegen Rusland
In 2014 heeft Europa het eerste pakket van Amerikaanse sancties tegen Rusland gesteund en daarna steeds met zes maanden verlengd. Maar nu laat ook de toenmalige vice-president van de Verenigde Staten weten dat er bij de Europese regeringsleiders nooit veel draagvlak is geweest voor de sancties.
Dat verklaart ook waarom er wel nieuwe Amerikaanse sancties tegen Rusland zijn ingevoerd, maar geen nieuwe sancties vanuit Europa. Ook opvallend is dat de aanleg van de Nord Stream 2 pijpleiding van Rusland naar Duitsland ondertussen gewoon is voortgezet.
Ondertussen hebben verschillende Europese bedrijven wel economische schade ondervonden van de reactie van het Kremlin, want die besloten in reactie op de sancties niet langer landbouwproducten uit de Europese Unie te importeren. Volgens schattingen van het Austrian Institute of Economic Research hebben bedrijven in de Europese Unie door de sancties met Rusland in totaal €30 miljard aan omzet misgelopen.
Volgens de berekeningen van dit onderzoeksbureau daalde de export richting Rusland sinds 2014 ieder jaar met gemiddeld 15,7%, een daling die voor 40% toegeschreven kon worden aan de sancties. Exporteerde de EU in 2013 nog voor €120 miljard aan goederen en diensten naar Rusland, in 2016 was dat teruggelopen naar slechts €72 miljard.
Tussen 2009 en 2012 groeide de export naar Rusland nog met 23,5% op jaarbasis en in 2013 was Rusland na de Verenigde Staten, Zwitserland en China nog de vierde grootste handelspartner van de Europese Unie.
Dit artikel is ook beschikbaar in het Engels