Volgens Alan Greenspan hebben we vandaag de dag te maken met twee bubbels op de financiële markten, namelijk een bubbel in aandelen en een bubbel in obligaties. Dat zei de oud-voorzitter van de Amerikaanse centrale bank deze week in een interview met Bloomberg.
In 1996 gebruikte de centraal bankier de term 'irrational exuberance' om de situatie op de aandelenmarkt te beschrijven, een term die volgens hem ook vandaag de dag weer gebruikt zou kunnen worden. De aandelenmarkten in de Verenigde Staten bereikten deze week nieuwe records en zijn in de afgelopen twaalf maanden met meer dan 20% gestegen, waardoor we volgens Greenspan met recht kunnen spreken van een bubbel in aandelen.
Stijgende rente
De angst voor een bubbel werd deze week aangejaagd door een plotselinge koersdaling op de Amerikaanse aandelenmarkt. Daarnaast begint nu ook de rente op Amerikaanse staatsobligaties weer op te lopen, waardoor de onzekerheid over de Amerikaanse economie en de houdbaarheid van de overheidsfinanciën is toegenomen. Alan Greenspan zei daar in het gesprek met Bloomberg het volgende over:
"De obligatiebubbel zal uiteindelijk het meest kritieke probleem zijn, maar op de korte termijn ziet het er niet al te slecht uit. We stevenen af op een enorme stijging van de lange termijn rente en dat heeft een belangrijke impact op de structuur van de Amerikaanse economie.
In feite zien we dat er een steeds groter begrotingstekort is. Je moet je realiseren dat we richting een tekort van $1 biljoen gaan. De schulden stijgen aanzienlijk en we gaan in feite de piek van de Tweede Wereldoorlog passeren voor wat betreft de verhouding tussen de staatsschuld en het bbp. Dat is uitzonderlijk hoog en volgens mij besteden we daar niet voldoende aandacht aan."
Fiscale stimulering
Greenspan sprak zijn verbazing uit over het stimuleringsprogramma dat president Trump vorige maand ondertekende. Zijn nieuwe belastingplan zal de overheid naar schatting $1,5 biljoen gaan kosten, maar het is niet duidelijk waar dat geld vandaan moet komen. Als dat bedrag geleend moet worden zullen zowel het begrotingstekort als de staatsschuld verder oplopen.
De rente op Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar is de afgelopen weken sterk toegenomen en staat op het moment van schrijven op 2,83%. Daarmee staan we niet alleen op het hoogste niveau in vier jaar tijd, maar lijken we ook door de neerwaartse trend van de afgelopen dertig jaar heen te breken. De volgende grafiek laat dat duidelijk zien.
Rente op Amerikaanse 10-jaars leningen loopt op (Bron: Bloomberg)
Wat betekent dit voor de goudprijs?
Historisch gezien is een stijgende rente ongunstig voor goud, omdat het edelmetaal geen cashflow oplevert. Maar dat negatieve effect is volgens berekeningen van de World Gold Council pas significant bij een reële rente van meer dan 4%. Dat betekent dat de rente vier procentpunt hoger moet zijn dan de inflatie en daar is vooralsnog geen sprake van.
Ook noemenswaardig is dat de goudprijs in de aanloop naar de laatste drie renteverhogingen van de Federal Reserve steeds daalde, om na het feitelijke rentebesluit weer net zo hard te stijgen. Een mogelijke verklaring daarvoor is dat de wereldwijde schulden nu zo hoog zijn dat een substantiële stijging van de rente zeer negatief kan uitpakken voor het herstel van de economie.
Deze bijdrage van Geotrendlines verscheen eerder bij Argentor
