De aandelenmarkt zal de komende jaren onder druk blijven staan en beleggers moeten zich op het ergste voorbereiden. Dat zei Alan Greenspan, oud-voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, in een interview met CNN. Hij liet weten niet verrast te zijn door de recente onrust op de aandelenmarkt, omdat het past bij het kuddegedrag van mensen. Toch ziet hij ook fundamentele redenen voor de daling van de aandelenkoersen.
Volgens Greenspan is de beursdaling grotendeels te verklaren door de stijging van de rente. Zijn vooruitzicht voor de komende jaren is dat de Amerikaanse economie in een stagflatie terecht zal komen. Dat is een situatie waarin de economie niet groeit, maar de inflatie wel toeneemt.
"Komt deze correctie voor u als een verrassing?
Het is geen verrassing, want de menselijke aard is geen verrassing. Volatiliteit is een functie van hoe wij praten, denken en voelen. Het is variabel, er zit kuddegedrag in mensen, er zijn allerlei karakteristieken. Voeg je dat allemaal samen op de financiële markten, dan zie je dat dat beweegt.
Zitten we nog in een bull market in aandelen?
Niet echt. Dat zie je aan de reactie van de afgelopen dagen. Het zou me verbazen als we op dit niveau zouden stabiliseren en dan weer zouden stijgen. Dat is in het verleden wel eens gebeurd, maar aan het einde van zo'n rally moet je echt dekking zoeken.
Welke boodschap probeert de obligatiemarkt op dit moment af te geven?
Wat nu gebeurt is dat we een zeer significante stijging van de reële lange rente gaan krijgen. Dat is - als je het vergelijkt met de afgelopen vijftien tot twintig jaar - de belangrijkste factor die de aandelenmarkt omlaag duwt. In feite kan alle recente zwakte op de aandelenmarkt hieraan toegeschreven worden. Ik denk dat dit zo zal blijven, omdat we nu in een periode zitten waarin de rente zal blijven stijgen.
We zijn nog niet door de cyclus, zoals beschreven in het boek dat ik samen met Adrian Woolridge heb uitgebracht. We gaan richting een omgeving van stagflatie. Dat betekent dat we inflatie en stagnatie krijgen en dat is een giftige combinatie. En het vooruitzicht is niet bepaald positief.
Waar zie je de risico's van teveel schulden vandaag de dag?
De schuldratio is gemiddeld. Ik denk dat die nog verder zal stijgen, maar dat is geen kritiek punt. Het belangrijkste zijn de slechte leningen. Het zijn niet zozeer de hoge schulden, het zijn de schulden die ontstaan in de context van slechte leningen. Zo lang je die niet hebt is er geen probleem."
Dit artikel van Geotrendlines verscheen eerder bij Holland Gold
