Beleggers stappen dit jaar massaal in goud, want in de eerste helft van het jaar ging er een recordhoeveelheid goud naar ETF's. Wereldwijd voegden deze fondsen in totaal 734 ton goud aan hun voorraden toe om aan de vraag te kunnen voldoen. De vraag was zelfs zo groot dat de Bank of England opnieuw te hulp moest schieten. Ook in het tweede kwartaal deed het grootste goud-ETF ter wereld een beroep op de centrale bank om voldoende edelmetaal te kunnen bemachtigen.
Eerder dit jaar schreven we al dat het fonds GLD sinds april dit jaar een deel van haar goudvoorraad bewaart bij de Bank of England. Eind april ging het om een volume van 45,91 ton. Dat was ongeveer 4,4% van de totale goudvoorraad die het fonds op dat moment in beheer had. Sindsdien is de situatie niet veel verbeterd. Nieuwe cijfers van de Amerikaanse toezichthouder SEC laten namelijk zien dat het ETF in het tweede kwartaal nog meer goud bewaarde via de centrale bank.
Bank of England
Uit de nieuwste rapportage van het GLD blijkt dat het fonds gedurende het tweede kwartaal nog meer goud bewaarde via de Bank of England. Het hoogste niveau werd op 21 mei bereikt, toen het fonds 70 ton goud bij de centrale bank bewaarde. Aan het einde van het tweede kwartaal was dat volume weer teruggelopen tot ongeveer 40 ton. Uit de rapportage:
2.3. Bewaring van goud
Goud wordt door de bewaarder namens het ETF aangehouden, waarvan 100% wordt toegewezen in de vorm van 'Good Delivery' goudstaven, waaronder goud dat wordt aangehouden bij een secundaire bewaarder (Bank of England).
De grootste hoeveelheid goud in bewaring bij de Bank of England gedurende het kwartaal dat eindigde op 30 juni 2020 was ongeveer 2.251.607 troy ounce [70 ton]. Dat is 6,3% van de totale goudvoorraad van het ETF op 21 mei 2020.
Op 30 juni 2020 had de Bank of England ongeveer 1.283.665 troy ounce [40 ton] oftewel 3,4% van het goud van het ETF op een toegewezen rekening staan. Er werd gedurende het jaar dat eindigde op 30 september 2019 of de zes maanden die eindigde op 31 maart 2020 geen goud aangehouden door een secundaire bewaarder.
Waar ligt het goud van GLD?
Normaal gesproken voorzien commerciële banken het GLD van voldoende goud, maar door de grote vraag was er de eerste helft van het jaar onvoldoende edelmetaal in de markt beschikbaar. Daarom deed GLD eerder dit jaar voor het eerst sinds 2016 weer een beroep op de Bank of England als secundaire bewaarder. Deze uitzonderlijke situatie duurde voort in het tweede kwartaal, wat wijst op krapte in de markt.
Het is zeer ongebruikelijk voor GLD om structureel goud bij een andere partij aan te houden dan bij haar primaire bewaarder (HSBC). Dat blijkt ook uit de rapportage naar de Amerikaanse toezichthouder, zo ontdekte analist Ronan Manly van Bullionstar. In deze rapportage lezen we op pagina 15 het volgende:
"De bewaarder zal al het goud van het ETF in zijn eigen kluis houden, behalve wanneer het goud is toegewezen in de kluis van een secundaire bewaarder. In dergelijke gevallen heeft de bewaarder ermee ingestemd dat hij commercieel gezien redelijke inspanning zal leveren om het goud snel te vervoeren van de kluis van de secundaire bewaarder naar de kluis van de bewaarder, op kosten en risico van de bewaarder".
Krapte in de fysieke goudmarkt?
De bewaarder van GLD heeft dus de taak om de volledige goudvoorraad van het ETF (op het moment van schrijven 1.252 ton) in haar eigen kluis te bewaren. Dat het fonds nu al twee kwartalen op rij goud aanhoudt bij de Bank of England doet vermoeden dat er nog steeds niet voldoende goud beschikbaar is via reguliere kanalen.
Daar komt bij dat de cijfers van GLD in haar rapportage aan de toezichthouder ruimte laten voor interpretatie. Het fonds maakt alleen melding van de maximale hoeveelheid goud die ze gedurende het kwartaal bij de Bank of England bewaarde. Het is dus mogelijk dat HSBC als bewaarder van het fonds in de tussentijd goud heeft opgehaald bij de Bank of England. Dat zou betekenen dat de centrale bank in totaal veel meer edelmetaal aan GLD beschikbaar heeft gesteld dan de openstaande positie van 40 ton aan het einde van het tweede kwartaal.
Dat laatste is valt echter moeilijk te achterhalen. Ronan Manly verwijst in zijn analyse naar het jaarverslag van GLD, waarin staat dat het fonds geen inspectie mag uitvoeren op de goudvoorraad bij een secundaire bewaarder. Uit het jaarverslag:
"Het fonds heeft niet het recht om de gebouwen van een secundaire bewaarder te bezoeken om het goud van het fonds of de door de secundaire bewaarder bijgehouden gegevens te onderzoeken. Geen enkele secundaire bewaarder is verplicht om mee te werken aan een onderzoek door het fonds naar de faciliteiten, procedures, gegevens of kredietwaardigheid van een dergelijke secundaire bewaarder."
Conclusie
Op basis van deze informatie kunnen we een aantal conclusies trekken. De eerste is dat er nog steeds concrete aanwijzingen zijn van krapte in de fysieke goudmarkt. Ook kunnen we concluderen dat je als belegger in een ETF zoals GLD niet kunt controleren of al het goud er ook daadwerkelijk ligt. Ten derde kunnen we vaststellen dat de Bank of England blijkbaar ergens goud vandaan kan halen om beschikbaar te stellen aan GLD. Van wie is het goud dat de centrale bank al sinds april uitleent?
Beleggen in goud via exchange traded funds (ETF's) is aantrekkelijk vanwege het gemak en de relatief lage bewaarkosten. De keerzijde is dat je via deze weg geen fysiek goud bezit en meestal ook geen fysiek goud kunt opvragen. Ook is het edelmetaal wat je denkt te hebben meestal niet volledig toegewezen aan de klant. Een veiliger alternatief is om zelf goud te kopen en dat bij een professionele bewaarder op te slaan. Zo weet je precies wat je hebt.
Foto boven artikel is afkomstig van de Bank of England, beschikbaar onder de Creative Commons 2.0 licentie
