De Europese Unie heeft de Amerikaanse president Trump gewaarschuwd dat er vergeldingsacties zullen volgen, indien de regering in Washington besluit importbeperkingen op te leggen aan Europese bedrijven. Met deze waarschuwing probeert de EU de Amerikaanse regering op andere gedachten te brengen, voordat de situatie escaleert richting een trans-Atlantische handelsoorlog.
Deze waarschuwing volgt op een interview met ITV, waarin de Amerikaanse president zijn onvrede uitsprak over de handel tussen de twee economische blokken en waarin hij suggereerde dat er maatregelen genomen moesten worden om de vrije handel in te perken.
Protectionisme
Vorige week besloot de Amerikaanse regering onder leiding van Trump importheffingen in te voeren voor zonnepanelen en wasmachines. Ook dreigt de regering in Washington met maatregelen om de import van staal en aluminium uit het buitenland te beperken, met als doel de productie van deze materialen in eigen land te ondersteunen.
Volgens de Amerikaanse regering is het in het landsbelang om de binnenlandse productie van deze materialen in stand te houden, maar het beleid is op geen enkele manier te rijmen met de principes van vrijhandel waar alle landen in de Wereldhandelsorganisatie zich aan moeten houden. Margaritas Schinas, woordvoerder van de Europese Commissie, zei daar namens alle 28 landen van de Europese Unie het volgende over:
"De Europese Unie staat klaar om direct en met gepaste maatregelen te reageren, indien onze export wordt beïnvloedt door handelsbelemmeringen uit de Verenigde Staten.
[...]
Veel landen zijn een beetje verbaasd over het gebrek aan leiderschap van de Verenigde Staten. Ze sluiten zich af van het wereldtoneel en dat laat ruimte voor de Europese Unie om goede handelsovereenkomsten te sluiten."
https://twitter.com/EU_Commission/status/957939572670910466
Trump zei in een toelichting op het World Economic Forum dat hij voorstander is van vrijhandel, maar dat het niet zo kan zijn dat sommige landen misbruik maken van dit systeem ten koste van andere landen. Volgens de Amerikaanse president moet vrijhandel wederzijds zijn en kan het niet zo zijn dan bepaalde landen intellectueel eigendom uit andere landen overnemen of hun eigen industrie ondersteunen met subsidies en een staatsgeleide planeconomie.
Globalisering
Het Europese handelsblok dat bestaat uit de 28 landen van de EU heeft per saldo een klein handelsoverschot, wat betekent dat deze landen per saldo meer goederen en diensten naar de rest van de wereld exporteren dan wat uit andere delen van de wereld importeren. Daarom heeft de Europese Unie belang bij zo min mogelijk handelsbeperkingen, zodat bedrijven in Europa wereldwijd kunnen concurreren met hun producten en diensten.
Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan is de situatie anders, omdat de Verenigde Staten al decennia lang een tekort op de handelsbalans hebben. Amerikanen importeren ieder jaar meer goederen en diensten dan wat ze aan de rest van de wereld exporteren, met als gevolg dat ook veel werkgelegenheid naar het buitenland verdwijnt.
President Trump heeft in zijn verkiezingscampagne gezegd dat hij meer werkgelegenheid wil terughalen naar de Verenigde Staten, het zogeheten 'America First' beleid. Maar dat gaat natuurlijk niet vanzelf, want blijkbaar is het voor Amerikanen op dit moment nog steeds goedkoper en makkelijker om goederen uit het buitenland te halen dan om deze zelf te gaan produceren.
De EU heeft een structureel handelsoverschot met de Verenigde Staten (Bron: Bloomberg)
Handelsverdragen
Om die binnenlandse economie een handje te helpen wil Trump handelsverdragen openbreken en nieuwe importbelemmeringen invoeren om de binnenlandse industrie te beschermen. Deze protectionistische koers blijft niet zonder gevolgen, want handelspartners die worden ontmoedigd om zaken te doen met de Verenigde Staten zullen uiteindelijk zoeken naar andere afzetmarkten die geen barrières opwerpen.
Zo heeft de EU onlangs al vrijhandelsovereenkomsten getekend met Canada en Japan en zijn er plannen om hetzelfde te doen met de Zuid-Amerikaanse landen van de Mercosur douane-unie. De Verenigde Staten daarentegen hebben zich onder leiding van president Trump juist teruggetrokken van nieuwe handelsakkoorden en dreigen nu de kant van protectionisme op te gaan.
Volgens Margaritas Schinas is de Europese Unie vastberaden om vast te houden aan de multilaterale economische wereldorde die na het einde van de Tweede Wereldoorlog is ontstaan en die pas in 1995 werd vastgelegd in de Wereldhandelsorganisatie, waar op dit moment 164 landen lid van zijn.
