De Europese Commissie onderzoekt de mogelijkheid voor Europese landen om rechtstreeks betalingen te verrichten aan de centrale bank van Iran, zo meldt de Iraanse nieuwssite Radio Farda. Op die manier zou het Amerikaanse financiële systeem omzeild worden en kunnen er transacties worden gedaan die de sancties juist proberen tegen te houden.
Europese energiebedrijven zouden via deze weg Iraanse olie kunnen blijven importeren, terwijl het voor Iran makkelijker wordt om vermogen uit Europa terug te halen. Het plan zou afkomstig zijn van de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker, maar dat hebben we niet kunnen bevestigen. Afgelopen weekend zou de Europese commissaris voor het energiebeleid Miguel Arias Canete het voorstel hebben besproken met de Iraanse regering.
Sancties
De Amerikaanse sancties tegen Iran zorgen voor verdeeldheid in de Westerse wereld. De Verenigde Staten doen nauwelijks zaken met het land en kunnen dus zonder ingrijpende gevolgen voor hun eigen industrie nieuwe sancties opleggen, terwijl verschillende Europese bedrijven grootschalige investeringen willen doen in de Iraanse economie.
Door de terugkeer van sancties wordt dit proces gefrustreerd, tot onvrede van veel Europese regeringsleiders die de deal met Iran willen voortzetten. Ze bekritiseren het besluit van Trump, maar zijn er tot op heden niet in geslaagd bedrijven gerust te stellen. Transporten van en naar Iran worden nu al bemoeilijkt, terwijl het Franse energiebedrijf Total overweegt haar investeringen in het land te staken.
Internationaal betalingsverkeer
In 2012 verloor Iran ook toegang tot het internationale betalingsverkeer, toen de banken in het land werden afgesloten van het SWIFT betaalsysteem. Dit systeem bestaat sinds de jaren '70 en is gevestigd in Brussel. Wereldwijd zijn er 11.000 banken op aangesloten en per dag worden er meer dan 30 miljoen berichten en transacties via dit systeem verwerkt.
Het is dus nog maar de vraag of de Verenigde Staten er opnieuw in zullen slagen het bankverkeer van en naar Iran stil te leggen, want het bedrijf achter het SWIFT betaalsysteem valt onder Europese regelgeving. Europa doet dit keer niet mee aan de sancties tegen Iran, wat betekent dat de Verenigde Staten op een andere manier druk moeten uitoefenen om financiële transacties tegen te houden.
Alternatieven
Wanneer Europa er niet in slaagt het betalingsverkeer met Iran veilig te stellen zijn er nog verschillende alternatieven mogelijk. Zo is er in Iran een commissie voor Economische Zaken in het leven geroepen die onderzoekt of het mogelijk is virtuele munten te gebruiken in de handel met Rusland, waarmee het SWIFT betaalsysteem omzeild kan worden.
Als dat niet mogelijk is kunnen Iraanse financiële instellingen misschien ook aanhaken op het nieuwe Russisch alternatief voor het SWIFT betaalsysteem, dat eerder dit jaar in gebruik werd genomen en dat volgens de regering in Moskou in staat is het Europese alternatief te vervangen.
Een derde mogelijkheid is dat Iraanse financiële instellingen helemaal geen valutatransacties meer verrichten, maar dat ze overstappen op fysiek goud als alternatief betaalmiddel. Dat gebeurde ook in 2012, toen er in reactie op de Westerse sancties een stroom van goud vanuit Turkije op gang kwam.
