Er tekenen zich in Europa nieuwe grenzen af, indien Polen haar zin krijgt. En dat betekent weinig goeds, zo concludeert Olav ten Broek. De Verenigde Staten houden nog steeds een stevige greep op Europa, met als doel te voorkomen dat Duitsland en Frankrijk meer toenadering zoeken tot Rusland. Een analyse...
Warschau, 6 juli 2017. Polen is het eerste buitenland waar de nieuwe Amerikaanse president uit zijn Air Force One stapt. Waarom Polen? Dat horen we van hemzelf tijdens zijn eerste buitenlandse toespraak. Al mist de voltallige Nederlandse pers de boodschap. Want behalve een heleboel gebakken lucht, loze complimenten en open deuren zei Trump het volgende:
“President Duda and I have just come from an incredibly successful meeting with the leaders participating in the Three Seas Initiative. To the citizens of this great region, America is eager to expand our partnership with you. We welcome stronger ties of trade and commerce as you grow your economies. And we are committed to securing your access to alternate sources of energy, so Poland and its neighbors are never again held hostage to a single supplier of energy."
De “Three Seas Initiative” is feitelijk een heropleving van een oud plan van de Poolse president Pilsudski uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Het plan behelsde een soort statenbond tussen de Oostzee en de Zwarte Zee, als een economische en militaire buffer tussen Oost- en West-Europa. Geen wonder dat dit plan in goede aarde valt in de VS. Immers, zoals George Friedman van de denktank Stratfor het uitlegt: “de VS werken al honderd jaar aan het voorkomen van bondgenootschappen tussen Duitsland en Rusland, want zij zijn samen de enige macht die de VS kan verslaan”.
Friedman's speech wordt vaak ingekort tot bovenstaande woorden, maar hij zegt meer dan dat. De VS, in elk geval Stratfor, geeft aan dat op termijn de Europese Unie niet de stabiele factor is waar de VS op rekent. Populistische partijen zijn in opkomst. Politici twijfelen steeds openlijker aan de band met de VS. Sancties tegen Rusland worden in toenemende mate bekritiseerd. Vergeet niet, zegt Friedman, dat de EU een economische en demografische reus is. Groter dan de VS.
Lees ook:
De VS gebruikt Duitsland en Frankrijk om macht uit te oefenen op alle 28 lidstaten van de EU. Duitsland heeft invloed in Oost-Europa, Frankrijk in Zuid-Europa. De verschillen zijn te merken als het gaat om bezuinigingsoperaties en financiële steun aan Griekenland, Spanje en Italië, waar Frankrijk altijd de zijde kiest van de mediterrane landen. Duitsland is veel meer verbonden, zowel economisch als demografisch, met de landen rond de Oostzee, Midden-Europa en de Balkan. Beide groepen staan onder indirecte controle van de VS en onder directe controle van de door de VS geleide NAVO.
Zolang Duitsland en Frankrijk het met elkaar eens zijn, zal de rest van de EU hun plannen steunen. Maar zodra de twee blokken van mening verschillen, is de EU niet in staat een onafhankelijk besluit te nemen. Gaat het om geopolitieke zaken, dan grijpt de VS in. Verdeel en heers.
Helaas voor de VS werkt dit niet altijd. Een goed voorbeeld zijn de akkoorden van Minsk, waar Duitsland en Frankrijk in nauwe samenspraak met Rusland en Oekraïne feitelijk de VS buitenspel zetten (reden voor NAVO-generaal Breedlove om aan te kondigen dat wat hem betreft de uitkomst van Minsk niet telde, de VS/NAVO was immers geen partij).
Minsk gaf voeding aan het al eerder bestaande Amerikaanse plan om de EU te “decentraliseren”, dat wil zeggen zich te richten op de meer militante, NAVO-getrouwe nationalisten in Midden-Europa. De VS vreest - Friedman zegt dit ook in zijn toespraak - dat Duitsland en Frankrijk, met Italië de top-drie grootste Europese economieën, ooit tot een détante met Rusland kunnen komen. Daar zijn redenen genoeg voor, denk alleen al aan de afhankelijkheid van Russische grondstoffen en de lucratieve Russische exportmarkt. Elke samenwerking tussen de EU en Rusland is tegen het belang van de VS.
Dat verklaart de woorden van Trump. De VS versterkt haar greep op Europa, heel Europa, door het stationeren van zes militaire commandocentra in de Baltische Staten, Polen, Roemenië en Bulgarije, de zogenoemde “frontline states”, nog los van het commandocentrum dat is aangekondigd in Oekraïne, de facto een Amerikaanse kolonie aan de Russische- en EU-grenzen.
Natuurlijk gaat dit enigszins ten koste van de verhoudingen met de traditionele Amerikaanse partners Frankrijk en Duitsland, maar dat vindt Washington niet erg.
De VS laat zien dat ze West-Europa nog altijd belangrijk vindt, maar verlegt haar zwaartepunt naar het oosten, het “nieuwe Europa” zoals Donald Rumsfeld het tien jaar geleden al noemde, de “lead from behind”-strategie van de VS jegens Midden-Europese staten die als laatste tot de Amerikaanse invloedssfeer zijn toegetreden, fanatieker dan de oude NAVO-landen en daardoor zelfs regelmatig in conflict met hen.
Scandinavië
Zweden is geen NAVO-lidstaat maar het gedraagt zich als een trouwe partner van Washington. Het zou zonder veel moeite kunnen aansluiten bij de NAVO als er zich een meerderheid in het parlement voor uitspreekt. Ook Finland heeft allang niet meer de neutrale status die ooit “Finlandisering” werd genoemd. De banden tussen Stockholm en Helsinki zijn hecht en pro-Amerikaans. Met de NAVO-leden Noorwegen en Denemarken vormt Scandinavië het “Viking-blok”.
Polen
Polen zweept onder de huidige meerderheid van de PIS-partij met succes de Koude Oorlog op, door zo veel mogelijk op de NAVO-trommel te slaan en te roepen dat het bedreigd wordt uit het oosten. Het streeft naar een gemenebest met de Baltische Staten, om te beginnen met Litouwen. Daarnaast heeft het de ambities om delen van haar oude grondgebied weer binnen haar invloed te krijgen, zoals het westen van Oekraïne en Wit-Rusland. Het land heeft zeker mogelijkheden om een regionale macht te zijn en de VS steunt dat zoveel als het kan, zowel politiek als militair. De VS traint in Polen Oekraïense militairen en ultra-nationalistische (zeg maar neo-nazi) militia en een Pool, Donald Tusk, is voorzitter van de Raad van Europa.
Roemenië en Bulgarije
De derde poot aan deze VS / NAVO constellatie zijn de buurlanden Roemenië en Bulgarije, twee economisch zwakke staten die echter zijn gepromoveerd tot “new frontiers”, volgepropt met militairen, wapens en radarposten die uitkijken over de Zwarte Zee. Roemenië vormt ook de poort tot Moldavië, waar de VS zonder meer zullen ingrijpen als er instabiliteit ontstaat, om nog maar te zwijgen over Oekraïne.
Een machtige Roemeense marinevloot is er nog niet, maar het is een kwestie van tijd tot er onder Roemeense vlag varende Amerikaanse marineschepen in de Zwarte Zee zullen verschijnen. De VS mag immers zelf geen permanente schepen in de Zwarte Zee hebben.
Bulgarije lijkt van minder belang, maar speelt een grote rol in het destabiliseren van Macedonië, zodra de Balkan Stream gasleiding voltooid is. Bulgarije erkent Macedonië niet, zelfs de taal niet, een ideale NAVO-proxy om weer een bondgenoot van Rusland eronder te krijgen.
Voor de EU zijn beide landen slechts van belang als lagelonenlanden. Ze maken geen deel uit van de Schengenzone. Dat maakt deze landen des te meer enthousiast voor “samenwerking” met de VS op welk gebied dan ook.
Historische achtergrond
Al het bovenstaande is ontleend aan een oud plan van de Poolse president Jozef Pilsudski uit de jaren '30 van de vorige eeuw. Ook hij zocht de alliantie van staten tussen de Oostzee en de Zwarte Zee. Ook toen was het een gevaarlijk plan. Het leidde tot een Poolse inval in Litouwen en een Sovjet-inval in Polen, het Molotov-Ribentrop-Pact, de Winteroorlog tussen Finland en de Sovjet-Unie en uiteindelijk gaf het voeding aan de Tweede Wereldoorlog.
Dit domino-effect begint zich langzaam te herhalen. De eerste dominosteen viel in februari 2014 op het Maidanplein in Kiev, waar de VS met miljoenen dollars een staatsgreep steunden die de zittende regering ten val bracht en een puur pro-Amerikaanse regering aan de macht hielp. Het resultaat hiervan was de tweede dominosteen, bestaande uit de afscheiding van de Krim en het daarop volgende ach en wee van zowel de VS als de EU, hoewel de Krim van geen van beide deel uitmaakt of er van enig belang sprake is. De derde dominosteen was het uitbreken van een volksopstand in Oost-Oekraïne en het uitroepen van de Volksrepublieken Donetsk en Lugansk. De vierde dominosteen was de openlijke en verborgen steun van de NAVO aan Oekraïne, bestaande uit de aanwezigheid van honderden NAVO-”adviseurs”, wapens en inlichtingen.
De vijfde dominosteen waren de wederzijdse sancties tussen de EU en Rusland, die nog altijd voortduren. De VS bleef overigens al die tijd gewoon handel drijven met Rusland, maar dat terzijde.
De zesde dominosteen, een directe oorlog tussen de NAVO en Rusland, balanceert op zijn kant.
Zo ziet Europa er inmiddels uit volgens de Amerikaanse planners (Gemaakt met Mapchart.net)
Zwart: het Verenigd Koninkrijk en Albanië, directe instrumenten van het Pentagon.
Roze: de “oude NAVO”, waaronder landen die mogelijk een betere band met Rusland willen.
Blauw: het Viking-blok, trouw aan de NAVO, strevend naar meer Scandinavische eenheid.
Rood: het Intermarum, de droom van de VS als bufferzone tussen Duitsland en Rusland.
Groen: het Zwarte Zee-blok
Bruin: het Hongaarse blok
Geel: Centrale Balkan
Oranje: Rusland, Wit-Rusland en Oost-Oekraïne
Baltische Staten
Estland, Letland en Litouwen maakten zich in 1990 los van de Sovjet-Unie en zijn sindsdien trouwe leden van zowel de NAVO als de EU. Militair en economisch uitermate zwak, zijn ze niet veel anders dan de lage-lonenlanden Roemenië en Bulgarije. Sinds Maidan heerst er bovendien de vrees dat de miljoenen Russischtalige Esten en Letten in opstand komen tegen de discriminerende wetten die hen verbieden een paspoort te hebben, deel te nemen aan verkiezingen, zich verkiesbaar te stellen of een wapen te bezitten. Om die reden zijn in Estland en Letland duizenden NAVO-militairen gestationeerd. De verwachting is, dat Estland en Letland zullen gaan behoren tot het Viking-blok terwijl Litouwen een partnerschap aangaat met Polen.
Oekraïne
Oekraïne is geen land, maar 100% eigendom van de NAVO. De NAVO en haar grootste betaler, de VS, organiseerden de politieke en militaire staatsgreep van 2014, bepaalden de samenstelling van de regering, bepaalden wie er president werd, stationeerden zelfs buitenlanders in de regering (die overhaast een Oekraïens paspoort kregen) en stookten het vuur met Rusland zo hoog mogelijk op.
Oekraïne is een militaire samenwerking aangegaan met Polen en Litouwen, heeft binnenkort een Amerikaans commandocentrum aan de Zwarte Zee, generaal Hodges deelde al Amerikaanse militaire onderscheidingen uit aan Oekraïners (wat hij helemaal niet mag doen) en het Nederlandse “nee” bij het referendum over het associatieverdrag is door de hogere machthebbers (VS/NAVO) totaal genegeerd.
Moldavië
Net zoals Polen historische aanspraken heeft op West-Oekraïne heeft Roemenië oude aanspraken op Moldavië, hoewel het een stuk onafhankelijker van de NAVO is dan Oekraïne. Moldavië is een kruitvat. Het is wachten op een kleurenrevolutie, een heropleving van de oorlog in Transnistrië of een regelrechte annexatie (militair of middels een referendum) door Roemenië. Moldavië staat nu al onder grote invloed van Boekarest, met uitzondering van Transnistrië uiteraard.
Hongaars blok
Hongarije is een lastige broeder binnen de EU en lijkt steeds meer een eigen koers te varen. Militair gezien is het nog altijd een rustig land, maar er is een grote kans dat het zichzelf opnieuw activeert als centrale macht over delen van het oude Joegoslavië, zoals Slovenië, Kroatië en Bosnië. Ook kan het meer invloed krijgen in Slowakije (zoals in de Visegrad groep). Viktor Orban kan sterk aanleunen tegen gelijkgestemden in de regio en mogelijk druk uitoefenen op Roemenië via de Hongaarse minderheid in dat land.
Door: Olav ten Broek
Deze analyse van Olav ten Broek is op persoonlijke titel door hem geschreven. Zijn visie hoeft niet noodzakelijkerwijs overeen te komen met de visie van Geotrendlines.
