Op woensdag 24 juni debatteert de Tweede Kamer over de toekomst van ons geldstelsel. Dit debat is een vervolg van burgerinitiatief Ons Geld, dat in het voorjaar van 2015 met meer dan 100.000 handtekeningen het thema geldcreatie op de politieke agenda kreeg. Deze week staat de kabinetsreactie op het rapport 'Geld en Schuld' van de WRR op het programma. Ook behandelt men het rapport van de Nederlandsche Bank over centralebankgeld en een initiatief van SP Kamerlid Mahir Alkaya voor de oprichting van een nationale betaal- en spaarbank.
Een van de discussiepunten is de noodzaak van een veilig alternatief voor de bankrekening. Eind vorig jaar wees het kabinet dat nog af. Het depositogarantiestelsel, dat spaartegoeden per bank en per persoon tot €100.000 garandeert zou voldoende bescherming bieden aan spaarders, zo oordeelde de regering. Een interessante wending in deze discussie kwam in april, toen DNB haar plannen bekendmaakte om zelf bankrekeningen aan te bieden. Eerder was de centrale bank daar nog zeer kritisch over, omdat het de stabiliteit van de financiële sector in gevaar zou kunnen brengen.
Veilig alternatief voor de spaarrekening
De maatschappelijke discussie over het geldstelsel leidde tot een breed gedragen consensus dat er een veilig alternatief moet komen voor de bankrekening. Volgens het onderzoek van de WRR kan een rekening bij de centrale bank bijdragen aan meer diversiteit in het bancaire landschap, een conclusie die later door DNB werd overgenomen. Ook kunnen dergelijke rekeningen bij de centrale bank als back-up dienen in tijden van crisis. Daardoor wordt het geldstelsel beter beheersbaar, aldus Burgerinitiatief Ons Geld.
Om daadwerkelijk meer diversiteit in de financiële sector te brengen zou er volgens de WRR een nieuw - publiek verankerd - alternatief moeten komen voor de gevestigde banken. Een soort depositobank, die zich alleen met sparen en betalen bezighoudt. Een dergelijke bank, die volledig gedekt wordt door reserves bij de centrale bank, zou spaarders kunnen aanspreken die minder risico willen lopen. De aanwezigheid van een dergelijk alternatief zou een disciplinerende werking hebben op andere banken en hun dominante positie verkleinen, zo concludeerde de WRR.
Depositobank
Het idee van een depositobank is de laatste jaren al uitvoerig besproken, maar werd belemmerd door wet- en regelgeving. Sinds de financiële crisis van 2008 hebben de landen van het Eurosysteem verschillende afspraken gemaakt over harmonisering van het depositogarantiestelsel. Zo kan een bank niet aan het betalingsverkeer deelnemen zonder mee te doen aan dit garantiestelsel. Dat betekent dat ook een veilige depositobank met een volledige dekking van reserves bij de centrale bank moet meebetalen aan deze verzekering.
Door spaarders een veilig alternatief te bieden voor een bankrekening krijgen Nederlanders meer keuzemogelijkheden. Ze kunnen hun spaargeld dan veilig parkeren bij de centrale bank. Dit moet banken aansporen om zich meer verantwoord te gaan gedragen, zo schrijft Burgerinitiatief Ons Geld op haar blog.
Het debat over de toekomst van ons geldstelsel is op 24 juni 2020 vanaf 14:00 te volgen via de livestream van de Tweede Kamer en in de app Debat Direct. Het is niet mogelijk om op de publieke tribune plaats te nemen en het debat in de Kamer te volgen. Voor pers is wel ruimte beschikbaar.
Lees ook:
- DNB overweegt betaalrekeningen aan te bieden (21 april 2020)
- Uw spaargeld is niet meer veilig. Heeft DNB de oplossing? (5 mei 2020)
