Met digitaal centralebankgeld kunnen we sneller betalingen doen tussen landen. Transactie die nu nog meerdere dagen in beslag nemen zullen dan nog maar een paar seconden duren. Ook zullen de bankkosten aanzienlijk lager worden. Dat schrijft de Bank for International Settlements (BIS) in een nieuw rapport. De BIS, ook wel bank der centrale banken genoemd, doet onderzoek naar de implementatie van deze nieuwe vorm van digitaal geld.
Vandaag de dag verloopt het betalingsverkeer tussen banken in veel landen razendsnel, in sommige gevallen zelfs real-time. Dat verandert wanneer men geld wil overmaken naar een minder bekende bank in een ver land aan de andere kant van de wereld. Voordat het geld dan op zijn bestemming aankomt moet het door verschillende banksystemen heen. Dat kost niet alleen veel tijd, soms wel drie tot vijf werkdagen, ook zijn er vaak hoge transactiekosten aan verbonden.
"Het beschikbaar maken van goedkopere grensoverschrijdende betalingen, inclusief in die gebieden die niet profiteren van een levendig banksysteem, zou positief zijn voor handel en economische ontwikkeling", zo verklaarde Benedicte Nolens van het innovatieplatform van de centrale bank.
Concurrentie
Grote bedrijven en financiële instellingen maken gebruik van SWIFT, maar voor consumenten en kleine bedrijven is dat platform niet toegankelijk. Het overboeken naar een ander land kan dan een omslachtig en traag proces zijn. Ondanks alle innovaties in de financiële sector blijft dat een probleem wat tot op heden weinig aandacht kreeg. Mogelijk is er onvoldoende urgentie bij banken om grensoverschrijdende betalingen sneller en goedkoper te maken.
Deze situatie was jarenlang de standaard, maar door de opkomst van cryptomunten is er opeens meer concurrentie gekomen. Met virtuele munten als Bitcoin is het namelijk wel mogelijk om internationale betalingen te doen zonder lange wachttijden. En dat maakt centrale banken nerveus. Voor de regering van El Salvador was dit één van de redenen om naar Bitcoin over te stappen als betaalmiddel. Dat werkt niet alleen sneller, maar is ook nog eens goedkoper dan het traditionele banksysteem.
Digitaal centralebankgeld
Centrale banken proberen met digitaal centralebankgeld (CBDC) een alternatief te bouwen voor cryptomunten. Een gewaagde stap, omdat ze zich daarmee op het terrein van commerciële banken begeven. Toch willen centrale banken, inclusief de BIS, hun nieuwe vorm van digitaal geld snel op de markt brengen.
De BIS experimenteert nu in samenwerking met de centrale banken van Hong Kong en Thailand met een nieuw soort digitale munt op basis van blockchaintechnologie. Daarmee moeten transacties tussen landen ook real-time verwerkt kunnen worden. Ook China en de Verenigde Arabische Emiraten hebben zich bij dit project aangesloten. Als de tests succesvol verlopen willen de centrale banken de munt gereed maken voor implementatie.
Risico's
Eerder schreven we al over de risico's en gevaren van digitaal centralebankgeld. Het geeft centrale banken nog meer controle over ons dagelijkse betalingsverkeer en kan bovendien gebruikt worden om ons gedrag te sturen. Denk bijvoorbeeld aan meer financiële repressie door invoering van negatieve rente. Afgelopen zomer suggereerde de Bank of England dat digitale centralebankgeld ook zo geprogrammeerd kan worden dat mensen er alleen specifieke aankopen mee kunnen doen. Dat zou een grote bedreiging vormen voor onze vrijheid.
