Vorig jaar daalde de wereldwijde productie van goudmijnen met 4% naar 3400,8 ton. Het was de tweede daling op rij, want een jaar eerder was de productie ook al lager dan het recordniveau van 3.561,3 ton in 2018. Hebben we peak gold bereikt, het niveau waarop de jaarlijkse goudproductie niet meer toeneemt? Of zal de hogere goudprijs de zoektocht naar nieuwe goudaders verder aanjagen? In dit artikel geven we een overzicht van de huidige stand van zaken in de goudmijnsector.
Zoals we eerder al schreven was 2020 een recordjaar voor de goudmijnsector. Door de coronamaatregelen daalde de productie, maar door de stijging van de goudprijs behaalde de sector recordmarges. De goudprijs steeg met 25%, terwijl de productiekosten met slechts 1,8% toenamen. Daardoor kwam de gemiddelde winstmarge uit op een recordniveau van $828 per troy ounce. Het werd vorig jaar dus zeer aantrekkelijk om goud te delven en nieuwe goudaders op te zoeken, maar is dat voldoende om de totale productie naar een hoger niveau te tillen?
Productie goudmijnsector daalt weer, is peak gold bereikt?
Steeds minder ontdekkingen
De goudprijs is de afgelopen decennia per saldo sterk toegenomen. Sinds 1971 is de goudprijs gemiddeld zelfs met 8% per jaar gestegen. Daardoor is het economisch gezien nog steeds zeer lucratief om nieuwe goudaders te zoeken. Toch blijkt dat in de praktijk niet zo makkelijk, want het aantal grote ontdekkingen van nieuwe goudreserves is de laatste decennia flink afgenomen.
Volgens cijfers van S&P Global Market Intelligence zijn er de afgelopen dertig jaar in totaal 278 grote ontdekkingen gedaan van tenminste 2 miljoen troy ounce. Daarvan werden er 132 - bijna de helft - gedaan in de jaren '90. In het volgende decennium waren dat er nog maar 93, terwijl er in de periode van 2010 tot en met 2019 nog maar 25 grote ontdekkingen zijn gedaan. De laatste drie jaar was er zelfs geen enkele grote ontdekking van tenminste 2 miljoen troy ounce. Ondanks de stijging van goudprijs over de afgelopen twee decennia blijkt het dus heel moeilijk om nieuwe goudreserves aan te boren.
In Australië, het land met de derde grootste goudmijnsector ter wereld, werd in oktober 2013 voor het laatst een dergelijke goudreserve van meer dan 2 miljoen troy ounce in kaart gebracht. Deze nieuwe mijn begon pas sinds 2019 op grote schaal goud te winnen. De vorige grote ontdekking in Australië dateert uit 2005. Pas acht jaar na de ontdekking begon de productie met de opening van de nieuwe Tropicana mijn.
Acht tot tien jaar
Daarmee komen we bij een van de grootste uitdagingen in de goudmijnsector, namelijk de tijd die nodig is om een nieuwe mijn te bouwen. Gemiddeld zit er acht tot tijd jaar tussen de ontdekking van een nieuwe goudader en het moment waarop een nieuwe mijn in productie gaat. Gecombineerd met grote schommelingen in de goudprijs brengt dat extra onzekerheid met zich mee.
De kosten van exploratie, het zoeken naar nieuwe goudreserves, is de afgelopen tien jaar verdubbeld. Ook zijn er veel ontdekkingen gedaan in tijden dat de goudprijs hoger lag, waardoor het niet altijd rendabel is om een mijn op te starten. Daarvoor moet men een inschatting maken van de goudprijs over de langere termijn. Dat bepaalt namelijk of de investering aantrekkelijk is.
Volgens de World Gold Council moet de goudprijs de komende dertig jaar op een niveau van tenminste $1.500 per troy ounce blijven om het huidige productieniveau in stand te houden. Bij een lagere prijs zal een deel van de wereldwijde productie niet meer rendabel blijken, terwijl er bij een prijsstijging juist meer mijnen geopend kunnen worden. Van de 278 grote ontdekkingen in de afgelopen dertig jaar zijn er volgens S&P Global Market Intelligence ongeveer 135 nog niet in productie gegaan. Deze mijnen zijn onder de huidige marktomstandigheden nog niet rendabel genoeg of bevinden zich nog in de opstartfase.
Kostencurve goudmijnsector (Bron: World Gold Council, Metals Focus)
Is peak gold bereikt?
Door de recordmarges van vorig jaar zal de goudmijnsector proberen haar productie verder uit te breiden. Zo zijn er in Zuid-Amerika en Afrika nog veel ondergrondse reserves die gedolven kunnen worden. Ook wordt het voor mijnen en voor beleggers interessant om meer te investeren in exploratie en exploratiebedrijven. Ondanks het uitblijven van grote ontdekkingen kan de productie van de goudmijnsector nog wel toenemen door tal van kleinere ontdekkingen.
Vorig jaar had de goudmijnsector nog last van de coronamaatregelen, waardoor de wereldwijde productie lager uitviel. Naarmate deze maatregelen versoepeld worden zullen mijnen weer terugkeren naar hun normale productie. Gecombineerd met alle nieuwe investeringen kan de goudmijnproductie de komende jaren de vorige piek van 2018 alsnog overtreffen. Een snelle toename in de mijnproductie hoeven we echter niet te verwachten. De meeste makkelijk winbare reserves al zijn uitgeput en het kost veel tijd om een nieuwe goudmijn te openen.
Een eventuele daling van de wereldwijde goudmijnproductie is overigens geen probleem voor de goudmarkt. Er is door de geschiedenis heen al bijna 200.000 ton goud gedolven. Daarvan bestaat een aanzienlijk gedeelte uit goudbaren, gouden munten of sieraden. Slechts een klein gedeelte van de bovengrondse voorraad is verwerkt in producten zoals elektronische apparaten. Ook als de goudproductie daalt is er nog meer dan genoeg edelmetaal om aan de wereldwijde vraag te kunnen voldoen.
Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard
