De Verenigde Staten en de Europese Unie overwegen niet langer Rusland af te sluiten van het internationale SWIFT betaalsysteem. Dat schrijft de Duitse krant Handelsblatt op basis van bronnen binnen de Duitse regering. Wereldwijd maken meer dan tienduizend financiële instellingen gebruik van dit betaalsysteem. Aan de ene kant wordt de geopolitieke druk op Rusland opgevoerd, maar op dit vlak is er dus sprake van enige ontdooiing. Wat heeft de westerse landen op andere gedachten gebracht?
Te risicovol
Zowel voor Europa als voor de Verenigde Staten is het risicovol om Rusland af te sluiten van het internationale betalingsverkeer. Europese landen vrezen problemen met de betaling van olie en gas. Rusland levert veel energie aan Europa en met de huidige stand van de energieprijzen zou het te risicovol zijn om nieuwe problemen toe te voegen aan de toch al gespannen energiemarkt. Vooral Duitsland zou zich hebben uitgesproken tegen het plan om Rusland af te sluiten van SWIFT.
Ook aan de andere kant van de Atlantische Oceaan zijn er nu twijfels over de effectiviteit van een volledige economische boycot van Rusland. De Verenigde Staten handelen veel minder met Rusland dan haar Europese bondgenoten, maar dat betekent niet dat de sancties geen gevolgen zullen hebben. De Amerikaanse dollar en het Europese SWIFT betaalsysteem vervullen nog steeds een sleutelrol in het internationale betalingsverkeer.
Alternatieve betaalsystemen
Wanneer westerse landen hun financiële infrastructuur misbruiken om politieke druk uit te oefenen op een land als Rusland, dan kan dat als onbedoeld effect hebben dat Rusland en haar handelspartners overstappen op alternatieve systemen. De Verenigde Staten en de Europese Unie vrezen dat dit op korte termijn instabiliteit op de financiële markten kan veroorzaken. Op langere termijn zou het landen kunnen aansporen alternatieve betaalsystemen te ontwikkelen. Betaalsystemen waar westerse landen weinig invloed op uit kunnen oefenen.
De Russische president Poetin heeft zich de laatste jaren al meerdere keren kritisch uitgesproken over het dollarsysteem en het Amerikaanse sanctiebeleid. Hij is van mening dat economische sancties, zoals eerder toegepast bij Iran en Venezuela, het vertrouwen in de dollar ondermijnen. Ondertussen heeft het land een alternatief voor SWIFT ontwikkeld en dollars omgewisseld voor euro's, Chinese yuan en goud.
Weinig ruimte voor sancties
Volgens Handelsblatt zouden de VS en de Europese Unie nu gerichte sancties tegen Russische banken, personen en bedrijven overwegen. Maar ook dat blijkt niet zo eenvoudig. Duitsland wil niet dat de sancties het betalingsverkeer voor olie en gas in de weg zitten. De gasprijs is afgelopen maanden al explosief gestegen, met als gevolg een hoge energierekening voor consumenten en bedrijven.
De Amerikaanse regering wil graag een duidelijk statement maken tegen de Russische troepenopbouw aan de Oekraïense grens, maar Europese landen zitten in een lastige situatie. Door hun afhankelijkheid van olie en gas uit Rusland kunnen ze zich geen geopolitieke en economische misstap permitteren. Zo is Europa voor 38% van haar gasimport afhankelijk van Rusland. Zware economische sancties vanuit Europese hoek lijken daarmee zo goed als uitgesloten. Bovendien vreest men dat het afsluiten van Rusland van Swift ook voor westerse landen problemen zal opleveren.
Maar de grote vraag blijft natuurlijk wat Rusland gaat doen ten aanzien van de Oekraïne en het ultimatum dat het gesteld heeft aan de NAVO en dat vrijdag aanstaande afloopt.
Lees ook:
- Poetin doet handreiking aan Europa, maar heeft het kans van slagen?
- Energieprijzen naar recordhoogte, hoe gaat dit verder?
