De wereldwijde vraag naar goud steeg in het eerste kwartaal van dit jaar naar 1.234 ton, het grootste volume sinds het vierde kwartaal van 2018. Vergeleken met een jaar geleden steeg de vraag zelfs met 34%. De belangrijkste redenen daarvoor zijn hoge inflatie en de oorlog in Oekraïne, waardoor spaarders en beleggers hun toevlucht zoeken in het edelmetaal. Dat schrijft de World Gold Council in haar nieuwste kwartaalrapport over de goudmarkt. Ook kochten centrale banken meer goud.
De goudprijs steeg in het eerste kwartaal tot meer dan $2.050 per troy ounce en benaderde daarmee het vorige record van augustus 2020. In euro's steeg de prijs van het edelmetaal zelfs tot recordhoogte vanwege de verdere waardedaling van de euro. Deze ontwikkeling ging gepaard met een vlucht naar beleggingsgoud, want de totale beleggingsvraag was met in totaal 550,7 ton goud twee keer zo groot als een jaar geleden.
Totale vraag naar goud gestegen in eerste kwartaal 2022 (Bron: World Gold Council)
Beleggers kopen weer goud
Volgens cijfers van de World Gold Council kochten beleggers in het eerste kwartaal van dit jaar 268,8 ton goud via zogeheten exchange traded funds (ETF's). Dat zijn aandelen van beleggingsproducten die fysiek goud als onderpand aanhouden. Vorig jaar verkochten beleggers deze beursgenoteerde beleggingen nog, omdat de rente begon te stijgen. Maar nu ook de inflatie omhoog schiet en de geopolitieke onrust toeneemt keren beleggers toch weer terug naar het edelmetaal. Onderstaande grafiek laat zien hoeveel goud beleggers ieder kwartaal kopen of juist verkopen via ETF's.
Beleggers voegden weer massaal goud aan hun portefeuilles toe (Bron: World Gold Council)
Munten en baren
Direct na de Russische invasie in Oekraïne zagen we een run op fysiek goud, vooral in Westerse landen. In Europa steeg de vraag naar munten en baren naar 78 ton, het hoogste niveau sinds het tweede kwartaal van 2013. Wereldwijd werden er echter minder munten en baren verkocht dan een jaar eerder. Dat komt vooral door vraaguitval in China, waar prijsbewuste consumenten door de prijsstijging minder goud kopen. De vraag naar munten en baren daalde in dat land afgelopen kwartaal met 43% ten opzichte van een jaar eerder, naar 49 ton.
Het waren vooral Westerse economieën waar de vraag naar fysiek goud in het eerste kwartaal van dit jaar sterk toenam. Dat bevestigen ook cijfers van het Amerikaanse munthuis, de U.S. Mint. Ze verkocht in het eerste kwartaal van dit jaar in totaal 518.000 troy ounce aan gouden Eagle en Buffalo munten, goed voor een omzet van meer dan $1 miljard. Alleen in het eerste kwartaal van 1999 verkocht het munthuis meer gouden munten, maar toen was de goudprijs minder dan $300 per troy ounce. Uitgedrukt in valuta gaan er nu veel grotere bedragen om in de goudmarkt dan ruim twintig jaar geleden.
Vraag naar gouden munten en baren is nog steeds aanzienlijk (Bron: World Gold Council)
Centrale banken
In het eerste kwartaal kochten centrale banken met 84 ton per saldo twee keer zoveel goud als in het vierde kwartaal van vorig jaar, maar minder dan het gemiddelde over de afgelopen jaren. Waar centrale banken wereldwijd tot het begin van de coronacrisis structureel goud kochten zien we de laatste twee jaar een grilliger beeld. Dat komt omdat sommige landen zijn gestopt met structureel goud kopen, terwijl andere landen incidenteel zeer grote aankopen doen of juist wat goud verkopen.
Zo kocht Egypte in het eerste kwartaal van dit jaar 44 ton goud bij, waardoor haar goudvoorraad met 54% steeg. Turkije kocht 37 ton goud en bracht haar totale goudvoorraad daarmee naar 430 ton. Tegenover deze grote aankopen staan significante verkopen door Kazachstan (34 ton) en Oezbekistan (25 ton). Deze landen kochten de laatste jaren een deel van de binnenlandse productie op.
Centrale banken blijven goud kopen, maar in een lager tempo (Bron: World Gold Council)
Vooral Egypte en Turkije kochten veel goud (Bron: World Gold Council)
Goudmijnen dicht bij maximale productie?
Zo volatiel als de aandelenkoersen van goudmijnen zijn, zo stabiel is hun productie. In het eerste kwartaal van dit jaar steeg de productie wereldwijd met 3% naar een nieuw record. Zoals onderstaande grafiek laat zien zit er de laatste jaren weinig groei in de wereldwijde mijnproductie. Het blijkt voor goudmijnen dus lastig op de productie verder op te schroeven, ondanks de veel hogere goudprijs en daarmee de potentiële opbrengst.
Bijna alle goudmijnen kunnen tegen de huidige goudprijs een goede winstmarge behalen, maar het blijkt niet eenvoudig om de productie verder op te schroeven en nieuwe goudaders te ontdekken. In de sector wordt dan ook al langer gesproken over peak gold, het moment waarop de goudmijnproductie niet meer verder kan stijgen. Dat punt is nog niet bereikt, maar tegelijkertijd kunnen we concluderen dat het aanbod van goud weinig elastisch is. Een veel hogere goudprijs zorgt er nog niet voor dat mijnen veel meer edelmetaal uit de grond halen. Het edelmetaal blijft daardoor relatief schaars en waardevol.
Productie goudmijnsector naar nieuw record, maar stijging vlakt af (Bron: World Gold Council)
Sloopgoud
Doordat de bovengrondse goudvoorraad steeds groter wordt ten opzichte van de jaarlijkse mijnproductie zal ook een steeds groter deel van het wereldwijde aanbod van goud afkomstig zijn van recycling. In het eerste kwartaal van dit jaar kwam er in totaal 856,5 ton aan nieuw gemijnd goud op de markt, terwijl recycling al goed was voor 310 ton goud. Het aanbod van sloopgoud beweegt doorgaans mee met de goudprijs. Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling van de laatste jaren zien.
De oplettende lezer zal ontdekken dat vraag en aanbod in deze cijfers niet precies gelijk zijn (zie de tabel onderaan dit artikel). Dat komt omdat een deel van de vraag moeilijk te meten is door de World Gold Council. In haar eigen rekenmethode valt dit verschil onder de noemer OTC and other. Dit zijn bijvoorbeeld rechtstreekse transacties tussen partijen (over the counter), voorraadveranderingen van beurzen en producenten en afrondingsverschillen.
Aanbod van gerecycled goud blijft redelijk constant (Bron: World Gold Council)
Conclusie
Het nieuwe kwartaalrapport van de World Gold Council bevestigt de trend die we zelf ook waarnemen in de branche. De vraag naar beleggingsgoud neemt toe, vooral in Europa. En daar zijn genoeg redenen voor te bedenken. Niet alleen de torenhoge inflatie maakt het aantrekkelijk om goud te kopen, ook de waardedaling van de euro en geopolitieke onrust zorgen voor een vlucht naar veilige havens.
Naast gouden munten en baren was er in het eerste kwartaal ook veel vraag naar goud-ETF's, wat suggereert dat ook vermogensbeheerders en institutionele beleggers vaker goud kopen. Een verstandige keuze, omdat goud zich heeft bewezen als goede vorm van spreiding in de beleggingsportefeuille. Bovendien heeft het edelmetaal een sterk trackrecord opgebouwd in onzekere tijden met hoge inflatie en negatieve reële rente.
Balans vraag en aanbod in de goudmarkt (Bron: World Gold Council)
