De London Metals Exchange, de grootste grondstoffenbeurs ter wereld, stopt na vijf jaar met het aanbieden van goudcontracten. De beurs lanceerde deze goudcontracten in 2017 om de goudmarkt in Londen transparanter te maken, maar het werd nooit een groot succes. Marktpartijen in Londen gaven de voorkeur aan zogeheten over the counter transacties, die rechtstreeks tussen twee partijen plaatsvinden.
De LME introduceerde de goudcontracten in samenwerking met de World Gold Council en een aantal grote banken, waaronder Goldman Sachs, ICBC, Standard Bank, Morgan Stanley en Société Générale. Toen laatstgenoemde in 2019 besloot haar activiteiten in grondstoffenhandel af te bouwen nam ook het handelsvolume af. Vorig jaar gingen er al geruchten rond dat banken wilde stoppen met het aanbieden van deze goudcontracten. Het zou niet meer rendabel zijn om deze dienst langer aan te bieden.
Wat zijn goudcontracten?
Als we het hebben over goudcontracten, dan bedoelen we termijncontracten voor levering van goud. Met deze contracten kunnen marktpartijen speculeren op een prijsbeweging of zich daar juist tegen indekken. Denk bijvoorbeeld aan een goudhandelaar die zijn voorraad gouden munten wil beschermen tegen een mogelijke daling van de goudprijs. Een handelaar kan dan op de termijnmarkt hetzelfde gewicht aan goud op papier verkopen om zijn positie af te dekken. Daardoor loopt hij geen koersrisico meer.
Speculanten kunnen ook termijncontracten verhandelen om te profiteren van een verwachte stijging of daling van de goudprijs. De handelaar hoeft dan alleen een marge in te leggen om een positie in te nemen, een marge die vele malen kleiner is dan de totale waarde van het contract. In tegenstelling tot opties is een goudhandelaar bij een termijncontract verplicht om aan het einde van de looptijd te leveren of af te nemen. De afwikkeling van een termijncontract wordt ook wel een settlement genoemd.
De Commodities Exchange Inc. (Comex) in New York is de belangrijkste markt voor dit soort termijncontracten. Wereldwijd gebruiken marktpartijen deze termijnmarkt om edelmetalen op papier te verhandelen. De handelsvolumes zijn openbaar en iedereen kan zien hoeveel contracten er uitstaan voor levering op een bepaalde termijn.
Londen Metals Exchange
De goudmarkt in Londen kent daarentegen vooral uit over the counter transacties, waarbij twee partijen rechtstreeks afspraken maken over prijs en leveringsvoorwaarden. De exacte omvang van deze markt is moeilijk in te schatten, omdat deze transacties niet openbaar plaatsvinden. Informatie over prijs en volume zijn niet voor alle deelnemers bekend. Met de lancering van goudcontracten probeerde de World Gold Council de goudmarkt in Londen transparanter te maken.
Het succes bleef echter uit. Werd er kort na lancering nog meer dan 3 miljoen troy ounce aan goud verhandeld, in 2019 was daar nog maar een kwart van over. Het handelsvolume zakte in maart verder terwijl banken in Londen volgens schattingen van de LBMA dagelijks meer dan 10 miljoen troy ounce aan goud over the counter verhandelen. Zelfs de stijging van de goudprijs gedurende deze periode mocht niet baten.
Wat betekent dit voor de goudmarkt?
Het verdwijnen van termijncontracten voor goud in Londen heeft eigenlijk geen grote gevolgen voor de goudmarkt. Vanwege netwerkeffecten besluiten de meeste handelaren, ook buiten de Verenigde Staten, om goud op papier te verhandelen via de Comex. Deze praktijk gaat gewoon door, ook met het verdwijnen van de termijnmarkt voor goud in Londen.
De goudmarkt in Londen zal ook na het schrappen van termijncontracten een belangrijk knooppunt blijven voor de internationale goudmarkt. Al is het maar omdat er in Londen City zoveel goudbanken en goudkluizen gevestigd zijn. De meeste transacties in deze markt zullen over te counter blijven plaatsvinden, de termijnhandel was al minimaal.
Nikkel
Het schrappen van termijncontracten voor goud is het meest pijnlijk voor de London Metals Exchange. De grondstoffenbeurs kwam onlangs al slecht in het nieuws door een short squeeze in de termijnmarkt voor nikkel. Bij gebrek aan handelsvolume explodeerde de prijs van dit metaal in twee dagen tijd van ongeveer $20.000 naar $100.000 per ton. De grondstoffenbeurs ging vervolgens dagenlang op slot, waardoor handelaren geen posities meer konden afdekken.
Nog ernstiger was dat de LME voor $3,9 miljard aan transacties terugdraaide om een partij met een grote shortpositie te beschermen. Daardoor leden sommige handelaren grote verliezen. Dit heeft het vertrouwen in deze grondstoffenbeurs, die al sinds 1887 bestaat, behoorlijk aangetast. Het wegvallen van termijncontracten voor edelmetalen, wat naar verwachting in juli zal gebeuren, is een nieuwe tegenvaller.
