De populariteit van Bitcoin heeft dit jaar een grote vlucht genomen en aan de prijsontwikkeling te zien zijn de verwachtingen van deze virtuele munt bijzonder hoog. Men ziet in de virtuele munt een alternatief betaalmiddel, dat zonder tussenkomst van banken verhandeld kan worden en dat net als goud een relatief schaars goed is. Maar kan deze virtuele munt, die op het moment van schrijven $7.225 waard is, die hoge verwachtingen wel waarmaken?
De meeste nadelen van Bitcoin zijn algemeen bekend. Er zijn nog maar weinig plekken waar je met de virtuele munt kunt betalen, je bent zelf verantwoordelijk voor de veiligheid van je wallet (virtuele portemonnee) en je moet er rekening mee houden dat de waarde van de ene op de andere dag sterk op en neer kan schommelen.
Er zijn weliswaar steeds meer plekken waar je met Bitcoin kan betalen en ook zijn er voldoende handige apps en handleidingen die je helpen bij het veilig bewaren van je virtuele munten. Ook zijn er door de prijsstijging van de afgelopen jaren steeds meer mensen die daadwerkelijk Bitcoin of andere virtuele munten bezitten. Maar is de munt daarmee ook geschikt als betaalmiddel?
Transactiekosten
Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten we eerst weten hoe het systeem van Bitcoin precies werkt. In essentie is het systeem zo gebouwd dat gebruikers beloond worden om transacties van anderen te verifiëren in de blockchain. Daar is zoveel rekenkracht voor nodig dat er op drukke momenten een soort wachtrij ontstaat van transacties die geverifieerd moeten worden.
Om de beperkte rekenkracht zo efficiënt mogelijk te benutten worden transacties dat niet meer in chronologische volgorde uitgevoerd (first in, first out), maar is de volgorde van gebruikers die de hoogste premie betalen om hun transactie voorrang te geven. En die premie liep vorige week, toen de prijs van Bitcoin van $7.500 naar minder dan $6.000 crashte, op tot meer dan $10 per transactie.
Stelde je een lagere transactieprijs in, dan kon het nog uren duren voordat de Bitcoin op de plaats van bestemming was aangekomen. En die wachttijd is onacceptabel, zeker wanneer de onderliggende waarde van de virtuele munt in de tussentijd een paar honderd dollar stijgt of daalt. Via deze site kun je de geschatte wachttijd zien, afhankelijk van hoeveel transactiekosten je bereid bent te betalen.
Bitcoin: Geen betaalmiddel, geen rekenmiddel
We hebben dus gezien dat Bitcoin haar verwachtingen als alternatief betaalmiddel niet helemaal kan waarmaken. Daarvoor is de technologie simpelweg niet schaalbaar genoeg. Bij een groot aantal transacties is er onvoldoende rekenkracht in het netwerk, waardoor betalingen via Bitcoin duurder en/of langzamer zijn dan betalingen met normale valuta via creditcardmaatschappijen en reguliere banksystemen.
Bitpay, een van de grootste betaalplatform voor Bitcoin, verwacht dit jaar een record van omgerekend $1 miljard aan transacties te verwerken. Dat lijkt veel, maar het is slechts een fractie van de paar duizend miljard dollar aan transacties die reguliere banken en betaalsystemen van Visa en Maestro in een jaar verwerken. Het is dus onhaalbaar om al deze betalingen met Bitcoin uit te voeren.
Wat is de waarde van Bitcoin?
Bitcoin is in haar huidige vorm dus niet geschikt als betaalmiddel voor je dagelijkse boodschappen of het kopje koffie op het station. Ook is de virtuele munt door de prijsschommelingen nog steeds geen handig rekenmiddel. Als waarde-opslag moet Bitcoin zich nog bewijzen, omdat de virtuele munt nog maar negen jaar bestaat. De prijsontwikkeling van de afgelopen jaren was indrukwekkend, maar dat geeft geen enkele zekerheid voor de toekomst.
De waarde van Bitcoin zit momenteel voor een belangrijk deel in het feit dat het een interessant betaalmiddel is voor het grijze gebied van de economie, waar reguliere banken geen zaken doen en waar een grotere mate van anonimiteit gewenst is. Ook voor speculanten is de virtuele munt interessant, omdat er in korte tijd heel veel geld mee verdiend kan worden. Maar rechtvaardigt dat een prijs van meer dan $7.000? De tijd zal het leren...
Frank Knopers
Deze column verscheen eerder bij Goldrepublic
