De Federal Reserve heeft met repo interventies en een nieuwe ronde van monetaire verruiming al meer dan $400 miljard in de markt gepompt. Met deze ingreep wist de centrale bank de rust in de repomarkt terug te brengen, nadat de rente in september plotseling naar 10% schoot. En hoewel de rente weer binnen de gewenste bandbreedte beweegt blijft de markt nerveus. De onderliggende liquiditeitsproblemen van banken en hedgefondsen zijn immers niet verholpen.
De Amerikaanse centrale bank opende in september voor het eerst sinds 2008 het noodloket voor banken. Ze injecteerde miljarden dollars in de repomarkt om banken van voldoende liquide middelen te voorzien. De centrale bank nam staatsobligaties en minder kredietwaardige hypotheekleningen over van banken, in ruil voor tegoeden bij de Fed. Het zou gaan om een tijdelijke maatregel, maar de afgelopen maanden werden deze noodleningen voortdurend doorgerold. Ook stelde de Fed steeds meer liquiditeit beschikbaar.
Crisis in de repomarkt
De beurzen staan op recordhoogte, maar achter de schermen worstelt de Fed nog steeds met fundamentele problemen in de repomarkt. Op deze markt lenen financiële instellingen en hedgefondsen om met hefboomwerking te beleggen en om kortlopende verplichtingen af te dekken. Deze partijen opereren doorgaans met geleend geld, dat voortdurend doorgerold moet worden. De laatste jaren leunt deze markt op een steeds kleiner aantal banken, waardoor de beschikbaarheid van liquiditeit afneemt. Daar komt bij dat de Fed met haar balansafbouw de afgelopen twee jaar veel liquiditeit uit het systeem heeft gehaald.
Het opdrogen van liquiditeit betekent dat het voor financiële instellingen en hedgefondsen moeilijker wordt om leningen door te rollen en kortlopende verplichtingen te voldoen. Dit kan acuut problemen opleveren, bijvoorbeeld wanneer het sentiment in de markt omdraait en veel beleggers hun posities in hedgefondsen te gelde willen maken. Zonder directe steun van de centrale bank kunnen hedgefondsen failliet gaan, met alle gevolgen van dien.
Repomarkt leunt steeds meer op vier grote banken (Bron: BIS)
Fed overweegt uitbreiding repo interventies
Om dit scenario te voorkomen overweegt de Fed nieuwe instrumenten, waarmee ze ook kleinere banken en hedgefondsen uit de problemen kan helpen. Een gevaarlijke stap, omdat de centrale bank daarmee in feite de taak van commerciële banken overneemt. De repomarkt kan vanaf dat moment volledig leunen op de steun van de centrale bank. Een perverse prikkel, omdat het banken en hedgefondsen kan aanzetten tot meer risicovol gedrag. Marktpartijen kunnen speculeren op steun van de Fed, waardoor de onafhankelijkheid van de centrale bank in het geding komt.
Onderstaande grafiek laat zien hoeveel import de repo interventies hebben op het balanstotaal van de Fed. Aan de vooravond van de kredietcrisis van 2008 was de Amerikaanse centrale bank ook al actief op de repomarkt. Na de val van Lehman Brothers schoot het balanstotaal omhoog, voornamelijk door dollarswaps met andere centrale banken. De Fed stelde direct dollars beschikbaar om liquiditeitsproblemen in andere landen op te vangen.
Balanstotaal Federal Reserve (Bron: Fed)
Lees ook:
- Federal Reserve opent voor het eerst sinds 2008 noodloket voor banken
- Fed worstelt met exitstrategie repomarkt
- Fed verlengt interventies repomarkt opnieuw
