De Federal Reserve komt met haar nieuwste opkoopprogramma een stap dichter bij monetaire financiering. Zo heeft de Amerikaanse centrale bank in december obligaties opgekocht die slechts drie dagen daarvoor door de regering zijn uitgegeven. Daarmee wordt het onderscheid tussen indirecte en directe monetaire financiering van de overheid nog onduidelijker. Een gevaarlijke ontwikkeling, omdat deze vorm van schuldfinanciering via de geldpers meer dan eens hyperinflatie heeft veroorzaakt.
Uit publicaties van de Amerikaanse Treasury en de Federal Reserve blijkt dat de regering op 16 december een pakket kortlopende staatsobligaties heeft aangeboden, waarvan een groot gedeelte op 19 december al op de balans van de centrale bank stond. De regering veilde $36 miljard aan staatsobligaties met een looptijd van een half jaar. Daarvan kwam $23,7 miljard in handen van de zogeheten primary dealers, grote banken die als eerste de obligaties opkopen. Tot zover niets bijzonders, ware het niet dat deze obligaties met identificatienummer 912796SV2 enkele dagen later aan de centrale bank werden aangeboden.
Monetaire financiering
Monetaire financiering, het rechtstreeks opkopen van nieuwe staatsobligaties, is een doodzonde in de wereld van centrale banken. Daarom kiezen centrale banken voor een meer subtiele methode, waarbij ze uitsluitend schuldpapier opkopen dat eerder in omloop is gebracht. Ze kopen het schuldpapier op de secundaire markt, waar ook andere financiële instellingen obligaties verhandelen. Ook dat verstoort de prijsvorming, maar in mindere mate dan wanneer een centrale bank de schulden rechtstreeks opkoopt.
De Fed opereert met haar nieuwste opkoopprogramma uitsluitend in de secundaire markt, maar de grens met directe monetaire financiering komt op deze manier wel erg dichtbij. Is het toeval dat de centrale bank een staatslening binnen drie dagen uit de markt haalt? Of zegt het iets over de liquiditeitspositie van primary dealers, de banken die het schuldpapier als eerste opkopen? Het is een zorgelijke ontwikkeling.
De Amerikaanse regering veilde op 16 december een serie kortlopende staatsobligaties... (Bron: US Treasury)
...die een paar dagen later al bij het loket van de Fed werden aangeboden (Bron: Federal Reserve)
Balanstotaal Federal Reserve is sinds september sterk toegenomen (Bron: St. Louis Fed)
